Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Türk­me­nis­ta­nyň yk­dy­sa­dy­ýe­ti­niň äh­li pu­dak­la­ry­nyň döw­re­bap se­na­gat­laş­ma­gy­na, se­na­gat pu­dak­la­ry­nyň hä­zir­ki za­man en­jam­la­ry we teh­no­lo­gi­ýa­la­ry bi­len üp­jün edil­me­gi­ne, ne­ti­je­li do­lan­dy­ryl­ma­gy­na yzy­gi­der­li üns ber­ýär.
Ine, ýa­kyn­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň we Be­la­rus Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti­niň gat­naş­ma­gyn­da ýur­du­my­zyň gün­do­gar se­bi­tin­de, um­ma­syz te­bi­gy baý­lyk­la­ry goý­nun­da giz­läp ýa­tan ga­dy­my Köý­ten­da­gyň ete­gin­de hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gy­nyň nus­ga­lyk mi­we­le­ri­niň bi­ri bo­lan ägirt uly se­na­gat kär­ha­na­sy­nyň ulan­ma­ga be­ril­me­gi bu ta­gal­la­la­ryň aý­dyň be­ýa­ny­na öw­rül­di.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­lan­gy­jy bi­len Türk­me­nis­tan­da we tu­tuş Mer­ke­zi Azi­ýa se­bi­tin­de iri ka­liý duz­la­ry­nyň ýa­tak­la­ry­ny öz­leş­dir­mek bo­ýun­ça il­kin­ji dag-mag­dan baý­laş­dy­ry­jy top­lu­myň gur­lu­şy­gy möç­be­ri we äh­mi­ýe­ti bo­ýun­ça de­ňi-ta­ýy bol­ma­dyk ma­ýa go­ýum tas­la­ma­sy­dyr.
Geo­lo­gi­ýa bar­lag­la­ry­nyň mag­lu­mat­la­ry­na gö­rä, Le­bap we­la­ýa­ty­nyň Köý­ten­dag et­ra­byn­da ýer­leş­ýän Gar­lyk kä­nin­de çig ka­liý duz­la­ry­nyň gor­la­ry 2 mil­liard ton­na­dan gow­rak­dyr. Bu ýer­de ägirt uly se­na­gat mer­ke­zi eme­le ge­lip, mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­miz üçin tä­ze bo­lan dag-mag­dan se­na­ga­ty­ny dö­ret­mä­ge gi­ri­şil­di. Bu kä­niň iş­le­nip taý­ýar­la­nyl­ma­gy we onuň çä­gin­de ka­liý duz­la­ry­ny çy­kar­mak hem-de baý­laş­dyr­mak bo­ýun­ça kär­ha­na­nyň gu­rul­ma­gy önü­miň bu gör­nü­şi­ni eks­port et­mek üçin ägirt uly müm­kin­çi­lik­le­ri aç­dy. 100 gek­tar­dan gow­rak meý­da­ny bo­lan bu top­lu­my tas­la­ma kuw­wa­ty­na çy­kar­mak üçin ýyl­da 7 mil­li­on ton­na­dan gow­rak mag­dan çy­kar­mak we gaý­ta­dan iş­le­mek göz öňün­de tu­tul­ýar. Gel­jek­de se­na­gat top­lu­my oba ho­ja­lyk pu­da­gy­ny eko­lo­gi­ýa taý­dan aras­sa ka­liý dö­kün­le­ri bi­len üp­jün et­mek bi­len çäk­len­män, her ýyl­da bu gym­mat­ly önü­miň 1 mil­li­on ton­na­dan gow­ra­gy­ny eks­port et­mä­ge-de müm­kin­çi­lik be­rer.
Baý çig mal se­riş­de­le­ri­niň bol­ma­gy Türk­me­nis­ta­na ýo­dy, bro­my we beý­le­ki hi­mi­ýa önüm­le­ri­niň köp gör­nüş­le­ri­ni ön­dür­ýän iri ýurt­la­ryň ha­ta­ry­na go­şul­ma­ga müm­kin­çi­lik dö­red­ýär. Mil­li se­na­ga­tyň tä­ze müm­kin­çi­lik­le­ri­ni dur­mu­şa ge­çir­mä­ge gö­nük­di­ri­len önüm­çi­lik des­ga­la­ry­ny gur­mak bo­ýun­ça bir­nä­çe tä­ze des­ga­lar bi­na edil­ýär. Gy­ýan­ly şä­her­çe­sin­de te­bi­gy ga­zy gaý­ta­dan iş­le­mek hem-de po­lie­ti­len we po­lip­ro­pi­len önüm­çi­li­gi bo­ýun­ça gaz­-hi­mi­ýa top­lu­my­nyň gur­lu­şy­gy şeý­le tas­la­ma­la­ryň bi­ri­dir. Bu tas­la­ma Ýa­po­ni­ýa­nyň “Toyo En­gi­nee­ring” bi­len “LG In­ter­na­tio­nal Сor­pa­ra­ti­on” we “H­yun­dai En­gi­nee­ring Сorp. Ltd” (Ko­re­ýa Res­pub­li­ka­sy) kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň kon­sor­siu­my bi­len bi­le­lik­de ama­la aşy­ryl­ýar. Des­ga­nyň umu­my ba­ha­sy ABŞ-nyň 3,4 mil­liard dol­la­ry­na deň­dir.
Tä­ze önüm­çi­lik dü­züm­le­ri­niň işe gi­ri­zil­me­gi mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­zi çalt dep­gin­ler­de se­na­gat­laş­dyr­mak bo­ýun­ça me­se­le­le­ri üs­tün­lik­li çöz­mä­ge wa­jyp go­şant go­şar. Şo­la­ryň bi­ri hem Ahal we­la­ýa­ty­nyň çä­gin­de gu­rul­ýan te­bi­gy ga­zy gaý­ta­dan iş­läp, ýo­ka­ry hil­li we eko­lo­gi­ýa taý­dan aras­sa ben­zin ön­dür­jek za­wod­dyr. Bu za­wod dün­ýä bo­ýun­ça tä­ze önüm­çi­li­giň ba­şy­ny baş­lar. Umu­my ba­ha­sy ABŞ-nyň 1 mil­liard 700 mil­li­on dol­la­ry­na ba­ra­bar bo­lan bu tas­la­ma­ny “Türk­men­gaz” döw­let kon­ser­ni­niň hem-de Ýa­po­ni­ýa­nyň “Ka­wa­sa­ki Heavy In­dust­ri­es Ltd” we Tür­ki­ýä­niň “Rö­ne­sans En­düst­ri Te­sis­le­ri In­şa­at Sa­nai ve Ticaret A.Ş.” kom­pa­ni­ýa­lar kon­sor­siu­my dur­mu­şa ge­çir­ýär. Dün­ýä­niň meş­hur önüm ön­dü­ri­ji­le­ri­niň, şol san­da Da­ni­ýa­nyň “Hal­dor Top­soe” kom­pa­ni­ýa­sy­nyň tä­ze en­jam­la­ry we öň­de­ba­ry­jy teh­no­lo­gi­ýa­la­ry bi­len üp­jün edil­ýän bu top­lum her ýyl­da 1 mil­liard 785 mil­li­on kub metr ga­zy gaý­ta­dan iş­le­mä­ge ni­ýet­le­nen­dir. Kär­ha­na­da Euro-5 stan­dar­ty bo­ýun­ça ýo­ka­ry eko­lo­gi­ýa ta­lap­la­ry­na la­ýyk gel­ýän A-92 gör­nüş­li ben­zi­niň bir gi­je-gün­di­ziň do­wa­myn­da 1800 ton­na­sy, ýyl­da 600 müň ton­na­sy ön­dü­ri­lip, bu ar­zy­ly önüm içer­ki is­le­gi ka­na­gat­lan­dyr­mak bi­len bir ha­tar­da, hal­ka­ra ba­zar­la­ry­na hem çy­ka­ry­lar. Top­lum­da ýyl­da 12 müň ton­na di­zel ýan­gy­jy we 115 müň ton­na su­wuk­lan­dy­ry­lan gaz hem ön­dü­ri­ler. Mer­da­na hal­ky­my­zyň aba­dan­çy­ly­gy­na, bo­le­lin dur­mu­şy­na gö­nük­di­ri­len bu uly tu­tum­ly iş­ler Ar­ka­dag Pre­zi­den­ti­mi­ziň bi­möç­ber ala­da­la­ryn­dan göz­baş alan­dyr.
Goý, Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň ja­ny sag, öm­ri uzak, il-ýurt bäh­bit­li iş­le­ri he­mi­şe ro­waç bol­sun!

Zü­leý­ha Ora­zo­wa,
Türk­men döw­let bi­na­gär­lik-gur­lu­şyk
ins­ti­tu­ty­nyň uly mu­gal­ly­my.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА