Mun­dan 50 ýyl ozal, 1973-nji ýy­lyň 3-nji ap­re­lin­de el te­le­fo­nyn­dan il­kin­ji ge­zek jaň edi­lip­di. Şol gün “Mo­to­ro­la” kom­pa­ni­ýa­sy­nyň in­že­ne­ri Mar­tin Ku­per il­kin­ji el te­le­fo­nyn­dan öz bäs­de­şi, el te­le­fon­la­ry­ny iş­läp dü­zü­ji “AT&T Bell Labs” kom­pa­ni­ýa­sy­nyň in­že­ne­ri Jo­el En­gel­ýua jaň edip, oňa özü­niň el te­le­fo­nyn­dan jaň ed­ýän­di­gi­ni ha­bar be­rip­di.
Şeý­le ara­gat­na­şy­gy ýo­la goý­mak pi­ki­ri il­kin­ji ge­zek 1946-njy ýyl­da “AT&T Bell Labs” kom­pa­ni­ýa­sy­nyň hü­när­men­le­rin­de dö­räp­dir. Em­ma il­kin­ji el te­le­fo­ny dö­ret­me­giň höt­de­sin­den “Mo­to­ro­la” kom­pa­ni­ýa­sy ge­lip­dir.
Il­kin­ji “Mo­to­ro­la Dy­na­TAC” te­le­fo­ny­na el ýa-da jü­bi te­le­fo­ny di­ýip hem bol­jak däl­di, çün­ki onuň ag­ra­my 1 ki­log­ram bo­lup, ulu­ly­gy 22 san­ti­metr bo­lup ker­pi­ji ýa­dy­ňa sal­ýar­dy.
Ol gep­le­şil­ýän wag­ty 1 sa­gat iş­le­ýär­di, zar­ýad ber­mek üçin bol­sa 10 sa­gat­dan hem gow­rak wagt ge­rek­di. Ek­ran­syz en­ja­myň iki­ba­ka hal­laň atyp du­ran an­ten­na­sy esa­sy zy­na­ty­dy.
Onuň öň ta­ra­pyn­da 12 düw­me­si bo­lup, ola­ryň 10-sy san­lar, iki­si bol­sa, ja­ňyň baş­lan­gy­jy hem-de ta­mam­la­ny­şy üçin ni­ýet­le­nen­di. Eger-de söh­bet­de­şiň bi­len jaň ke­sil­se, jaň ed­ýän onuň bel­gi­si­ne tä­ze­den aý­la­ma­ly­dy.
Uly ga­ba­ra­sy hem-de ag­ra­myn­dan baş­ga-da en­ja­myň ba­ha­sy 3 müň 500 dol­la­ra deň bo­lup, bu ba­ha şu gün­ki gü­nüň iň go­wy ýan te­le­fon­la­ry­nyň ba­ha­syn­dan hem ýo­ka­ry­dy.
Il­kin­ji jaň­dan soň, il­kin­ji ýan te­le­fon­la­ry­nyň kä­mil­le­şip, köp­çü­lik­le­ýin sa­tu­wa çy­ka­ryl­ma­gy üçin ýe­ne-de 10 ýyl ge­rek bol­dy. Şeý­le-de “Mo­to­ro­la” kom­pa­ni­ýa­sy en­jam­la­ry sa­tu­wa çy­kar­mak üçin uzak wagt­lap teh­no­lo­gik me­se­le­ler bi­len ýüz­be-ýüz bol­dy.