Ga­raş­syz­lyk ýyl­la­ryn­da mil­li ýö­rel­ge­le­ri­mi­ziň tä­ze­den di­kel­dil­me­gi bi­len, türk­men hal­ky­nyň baý mi­ra­sy tä­ze öwüş­gi­ne eýe bol­dy. Şeý­le­lik­de, ta­ry­hyň sa­hy­pa­la­ryn­da he­mi­şe­lik yz go­ýan pe­der­le­ri­mi­ziň şöh­rat­ly ýo­ly mil­li mi­ra­sy­myz­da öz be­ýa­ny­ny ta­pyp, bu gün­ki gün­de älem-ja­ha­na ýaý­ra­dy.
Türk­men hal­ky­my­zyň öz göz­ba­şy­ny ta­ry­hyň müň­ýyl­lyk­la­ryn­dan alyp gaýd­ýan mil­li mi­ra­sy­nyň ta­ry­hy diý­seň baý­dyr. Bi­ziň da­na ata-ba­ba­la­ry­myz ta­ry­hy-me­de­ni we ru­hy-ah­lak gym­mat­lyk­la­ry dö­re­dip­dir­ler. Şol gym­mat­lyk­lar asyr­la­ryň do­wa­myn­da kä­mil­leş­di­ri­lip, mi­ze­mez de­re­jä ýe­ti­ri­lip­dir. Şo­la­ryň bi­ri-de türk­men öý­le­ri­niň tö­rü­ni be­ze­ýän ulu­ly-ki­çi­li, dür­li reňk­dä­ki ne­pis türk­men ke­çe­le­ri­dir.
Ke­çe­ler öz­le­ri­niň dö­re­ýiş ta­ry­hy bo­ýun­ça tür­ki halk­la­ryň, esa­san-­da, çar­wa­­la­ryň ara­syn­da ýa­şa­ýyş dur­muş şert­le­ri­ne la­ýyk­lyk­da has ir­ki dö­wür­ler­de ýü­ze çy­kyp­dyr. Alym­la­ryň tas­syk­la­mak­la­ry­na gö­rä, ir­ki çar­wa gur­na­ma öý­le­ri il­ki Mer­ke­zi Azi­ýa­da dö­räp­dir. Şol öý­le­re de­giş­li ýaz­gy­la­ra mi­la­dy­dan öň, V asyr­da ýa­şap ge­çen grek ta­ryh­çy­sy Ge­re­do­tyň iş­le­rin­de duş ge­lin­ýär.
Ke­çe­le­riň dö­re­ýiş ta­ry­hy­nyň çuň­lu­gy ýa­ly onuň taý­ýar­la­nyş usu­ly-da diý­seň çyl­şy­rym­ly­dyr. Her ke­çe özü­niň aý­ra­tyn bir öz­bo­luş­ly­ly­gy, möç­be­ri, hi­li we na­gyş­la­ry ar­ka­ly ta­pa­wut­lan­ýar. Olary taý­ýar­la­mak üçin us­sat­lyk, ez­ber­lik, ir­gin­siz zäh­met ze­rur.
Ke­çe di­ňe go­ýun ýü­ňün­den edil­ýär. Go­ýun­la­ryň ýaz­da gyr­ky­lan ýüň­le­ri sü­ýüm taý­dan uzyn bol­ýar. Ýaz ýüň­le­ri il­ki ýu­wul­ýar, soň­ra gu­ra­dy­lyp sa­ýyl­ýar we ýüň da­rak­da da­ral­ýar. Güýz­de gyr­ky­lan go­ýun ýü­ňi özü­niň sü­ýü­mi­niň gys­ga­ly­gy bi­len ýaz ýü­ňün­den ta­pa­wut­lan­ýar. Ýüň­ler aýyl-sa­ýyl edi­len­den soň bo­ýal­ýar. Bo­ýa­lan ýüň­ler du­ry suw­da ýuw­lup, oňat gu­ra­dy­la­nyn­dan soň­ra ýüň­ler tä­ze­den da­rak­da da­ra­lyp, da­rak di­şi hem-de piş­ge çy­ka­ryl­ýar. Piş­ge ke­çä­niň na­gyş­la­ry­ny et­mek üçin ýo­gyn we in­çe gör­nüş­de süýülýär.
Te­kiz ýere ýa­zy­lan ör­me gam­şyň üs­tü­ne in­çe ýüň bi­len na­gyş­la­ryň keş­bi çe­kil­ýär. Ala­ja­lar, gül­ýa­ka­lar bi­len ke­çä­niň nag­şy do­ly be­ze­lip bol­nan­dan soň, ak ýüň­ler bi­len ar­ka­sy do­ly ýa­pyl­ýar. Ga­ra ýüň­ler bi­len na­gyş­la­ryň tö­we­re­gin­dä­ki boş goý­lan gy­ra ýer­le­ri dol­du­ryl­ýar.
Ke­çä­niň äh­li iş­le­ri bol­dum edi­len­soň, gam­şyň iki ta­ra­py­ny deň edip, düýr­läp berk daň­ylýar. Soň­ra ony dik­läp iki gap­da­lyn­dan gaý­nag suw gu­ýul­ýar. Go­wy ezi­len­den soň ikita­rap­la­ýyn çek­mä­ge baş­la­ýar­lar. 1,5 – 2 sa­gat çe­ki­len ke­çe ýu­waş­lyk bi­len çö­zü­lip, gam­şyň üs­tin­de bas­ma­ga taý­ýar­la­nyl­ýar. Iki gap­da­ly deň­je edi­lip, ga­myş­dan taý­ýar­la­nan di­war­jyk­la­ra sür­tüp, 5-6 sa­gat ba­syl­ýar. Gy­ra­la­ry sür­tü­len ke­çe, onuň ba­sy­my­nyň ýe­ten­di­gi­ni aň­lad­ýar.
Işeň­ňir ze­nan­la­ry­my­zyň ir­gin­siz zäh­me­ti bi­len gül keş­bi­ne meň­zäp du­ran ke­çe­ler, türk­me­niň ag­zy­bir oja­gy­nyň tö­rü­ni be­ze­ýär.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА