Oka­pi. Daş­ky gör­nü­şi ži­ra­fa we zeb­ra meň­zeş bo­lan oka­pi te­bi­gat­da seý­rek duş gel­ýän jan­dar­la­ryň bi­ri­dir. Esa­sy ýa­şa­ýan ýe­ri Mer­ke­zi Af­ri­ka bo­lan bu jan­da­ra «to­kaý aty» hem di­ýil­ýär. Oka­pi­niň aýak­la­ryn­da zeb­ra­nyň­ky ýa­ly ala­be­der çy­zyk­lar bar. Be­de­ni­niň reň­ki, esa­san, go­ňur bo­lup, seý­rek ýag­daý­da ga­ra gör­nü­şem duş gel­ýär. Göw­re­si­ne se­re­de­niň­de ži­ra­fy ýa­dy­ňa sal­ýan bu jan­da­ryň pak­ga­ryp du­ran ul­la­kan gu­lak­la­ry we uzyn di­li bar. Oka­pi­niň ýe­ne bir aý­ra­tyn­ly­gy gö­zü­niň ýo­kar­syn­da tüm­me­rip du­ran şah ýa­ly ýum­şak buý­nu­zy­dyr.
Esa­sy iý­mi­ti ot we agaç­la­ryň ter ýap­ra­gy bo­lan oka­pi­niň bo­ýy 170 san­ti­met­re, ag­ra­my 200-250 ki­log­ra­ma ýet­ýär. Kö­me­lek­ler hem-de mi­we­ler «to­kaý aty­nyň» ha­la­ýan iý­mi­ti­dir. Te­bi­gy gur­şaw­da di­ňe bir ýer­de, ýag­ny Kon­go­nyň çä­gin­de duş gel­ýän bu jan­dar «Gy­zyl ki­ta­ba» gi­ri­zi­len­dir.

Şoe­bil. Mer­ke­zi we Gün­do­gar Af­ri­ka­nyň (Su­dan, Zam­bi­ýa) bat­ga­lyk ýer­le­rin­de ýa­şa­ýan we seý­rek duş gel­ýän guş­la­ryň bi­ri hem «pa­ty­şa­nyň ge­ro­ny» la­ka­my bi­len ta­nal­ýan şoe­bil­dir. Se­kiz bar­mak­ly, uzyn­dan in­çe aýak­ly şoe­bi­liň ujy ga­ňyr­çak­ly ul­la­kan çüň­ki mör-mö­jek­le­ri, ba­lyk­la­ry aň­sat­lyk bilen tut­ma­gy­na ýar­dam ed­ýär. Gö­güm­til-çal ýe­lek­le­ri bo­lan bu gu­şuň ýeň­se­sin­de hüž­že­rip du­ran per­le­ri bar. Şoe­bi­liň ga­nat­la­ry dik­li­gi­ne ýo­ka­ry gö­te­ril­me­gi­ne, güýç­li ba­syş­da bök­me­gi­ne hem-de iý­mi­ti gö­te­rip uç­ma­gy­na ýar­dam ed­ýär. Bu guş su­wuň için­de ga­myş­dyr pa­pi­rus çöp­le­rin­den «ýüz­ýän» şe­kil­de hö­würt­ge­si­ni gur­ýar. Şeýt­mek bi­len olar «öýü­ni» daş­ky howp­dan go­ra­ýar­lar. Şoe­bil­ler go­ra­lyp sak­lan­ýan guş­la­ryň bi­ri­dir.

Pil­bu­run gem­ri­ji. Sa­mo­li ada­syn­da ýa­şa­ýan pil­bu­run gem­ri­ji gö­räý­mä­ge sy­ça­na meň­ze­ýär. Af­ri­ka­da bu gem­ri­ji­le­riň seý­rek ýag­daý­da duş gel­ýän 20 tö­we­re­gi gör­nü­şi ýa­şa­ýar. Sa­gat­da 30 ki­lo­met­re go­laý tiz­lik­de yl­gap bil­ýän bu ki­çi­jik süý­dem­di­ri­ji­niň esa­sy aý­ra­tyn­ly­gy pi­liň hol­tu­my­na meň­zeş uzyn bur­nu­nyň bol­ma­gy­dyr.
To­kaý­lar­da we çe­men­lik­ler­de ýa­şa­ýan bu gem­ri­ji­niň uzyn bur­ny çu­kur­lar­da giz­le­nen mör-mö­jek­le­ri tu­tup iý­mä­ge müm­kin­çi­lik ber­ýär. Pil­bu­run gem­ri­ji­niň bök­mek üçin oňaý­ly yz­ky aýak­la­ry, ki­çi­jik gu­la­gy, uzyn guý­ru­gy we uly gö­zi bar. Be­de­ni­niň esa­sy bö­le­gi ga­ram­tyl-go­ňur, bur­nun­dan boý­nu­na çen­li gy­zy­lym­tyl ör­tü­gi bo­lan bu süý­dem­di­ri­ji­le­riň sü­tü­gi­niň reň­ki ýa­şa­ýan ýe­ri­ne gö­rä üýtgäp bilýär.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА