Su­rat­çy (hekaýa)

Tom­suň tüp ys­sy gün­le­ri­niň bi­rin­de ka­kam iki­miz su­rat stu­di­ýa­syn­dan çy­kyp, öýe gel­dik. Biz maş­ga­la bo­lup her bi­ri­mi­ziň aý­ra­tyn­lyk­da dü­şen su­rat­la­ry­my­zy syn­la­dyk.

Ata­myň su­ra­ty çal reňk­de çy­kyp­dyr:

– Gar­ry­ly­gyň ala­ma­ty bol­sa ge­rek – di­ýip, atam ba­şy­ny ýaý­ka­dy. Ene­miň su­ra­ty ga­ra çy­kyp­dyr:

– Ýö­ne saç­la­rym ak – di­ýip, enem dil­len­di. Ka­ka­myň su­ra­ty go­ňur çy­kyp­dyr. Ol su­ra­ta si­ňe se­re­dip:

– Ju­wan­ly­gyň ala­ma­ty bol­sa ge­rek – diý­di. Eje­miň su­ra­ty ýa­şy­lym­tyl çy­kyp­dyr.

– Bul-a bag ýa­ly bo­lup­dyr – di­ýip, ejem dil­len­di. Aga­myň su­ra­ty göm-gök bo­lup çy­kyp­dyr.

– Edil deň­ziň bar-da – di­ýip, agam ýyl­gyr­dy. Gyz doganymyň su­ra­tyn­da bol­sa, her tüýs­li reňk öwüs­ýär­di. Ol:

– Me­niň su­ra­tym­da pa­syl­la­ryň ba­ry – ba­har, to­mus, güýz we gyş bi­le ge­lip­dir – di­ýip şat­lan­dy. Me­niň su­ra­tym bol­sa gül­gü­n bo­lup çy­kyp­dyr.

– Be.. bu şemdany gülleriniň reňkini hem ýatlatman duranok – di­ýip, su­ra­ty­ma iç­gin göz gez­dir­dim.

Güýz ge­len­de güýç­li ýel­ler öw­süp baş­la­dy. Ka­kam how­ly­my­zyň bir çe­tin­de gu­ran ýap­rak­la­ry ot­lap dur­ka, ýan­ýan ýap­rak­la­ryň ajy tüs­se­si ýü­zü­me urup, göz­le­ri­mi ýa­şart­dy. Men bu bol­şy ha­la­man göz­le­ri­mi owkaladym. Şol wagt güýç­li şe­mal elim­däki su­rat­la­ry gö­te­rip, oda taş­la­dy.

Men:

– Wah, su­rat­la­rymyz, su­rat­la­rymyz – di­ýip, oduň için­de ça­by­rap ýa­nyp ug­ran su­rat­la­ry­ň da­şyn­da elew­re­dim.

Ka­kam su­rat­la­ry çe­kip çy­ka­ryp dur­ka, oduň ýalny el­le­ri­ni az-ow­lak dag­lap al­dy. Biz ýa­rym ýa­nan su­rat­la­ra se­re­dip, ýü­re­gi­miz awa­dy.

Ka­kam:

– Gy­nan­maň, men ola­ry tä­ze­den çy­kart­ma­ga be­re­rin – di­ýip, gö­wün­lik ber­di. Biz be­gen­dik. Gyz do­ga­nym has-da be­gen­di.

Gyş­da ka­kam ýa­rym ýa­nyk su­rat­la­ry­my­zy su­rat stu­di­ýa­sy­na äkit­di. Su­rat­çy nä­çe kyn dü­şe­nem bol­sa, su­rat­la­ry­my­zy gaý­ta­dan di­kel­dip ber­di. Ka­kam iki­miz su­rat­la­ry öýe ge­tir­dik. Hem­mä­miz ýyg­na­ny­şyp, su­rat­la­ry gö­rüp ug­ra­dyk. Si­ziň ma­ňa ynan­maz­ly­gy­ňyz hem mümkin. Bel­ki-de me­niň aýd­ýan­la­ry­ma gü­ler­si­ňiz. «Bu­la­ryň ba­ry­ny düý­şün­de gö­rüp­dir» diý­je­gem ta­py­lar.

Ata­myň ýa­ry­sy ýa­nan su­ra­tyn­da di­ňe jü­bi sa­ga­dy­nyň döwük şe­ki­li ga­lyp­dyr. Gar­ry ene­miň su­ra­tyn­da bol­sa, di­ňe goň­ra­lan el­le­ri­niň şe­ki­li ga­lyp­dyr. Ka­ka­myň su­ra­tyn­da di­ňe ýa­ry­sy ýa­nan bir dü­züm aça­ryň şe­ki­li ga­lyp­dyr. Eje­miň su­ra­tyn­da ni­ka ýü­zü­gi­niň çat açan şe­ki­li ga­lyp­dyr. Aga­myň su­ra­tyn­da bol­sa, boýdan-başa tüs­sä gap­la­nan şekilini gördük. Gyz doganymyň az-kem ýanan su­ra­tyn­da bol­sa, aýna da­ragyň dö­wük şekili ga­lyp­dyr. Me­niň gül­gü­n su­ra­ty­myň reň­ki so­lup, sülleren bir şem­da­ny gü­lü­ni gö­re­ni­miz­de, hem­mä­mi­ziň neb­si­miz agyr­dy.

– Ýe­ne-de su­ra­ta dü­şe­ris. Bu ýer­de gy­na­na­ra zat ýok ahy­ryn – di­ýip, ka­kam gö­wün­lik ber­di. Mu­ňa bi­ziň hem­mä­miz be­gen­dik. Gyz doganym has-da be­gen­di.

Ýaz pas­lyn­da bir gün ir­den bi­ziň how­ly­my­za su­rat­çy gel­di.

Atam ge­lip, fo­to­en­ja­myň gö­ni öňün­de otur­dy-da ýyl­gyr­dy. Ol öz ýa­ny bi­len uly sa­gat hem ge­ti­ren eken. Şo­ňa gö­rä ol gül­se-de, ge­liş­män dur­jak däl­di. Enem ge­lip, ata­myň gap­da­lyn­da otur­dy-da ýyl­gyr­dy. Onuň el­le­rin­de bir aý­na bi­len iki sa­ny şem­dan bar­dy. Ka­kam ge­lip, ene­miň gap­da­lyn­da otur­dy-da, mys-mys ýyl­gyr­dy. Onuň elin­de kü­müş­den edi­len ýal­pyl­da­wuk açar dü­zü­mi bar­dy. Ejem gel­di-de, ka­ka­myň ýa­nyn­da otur­dy. Onuň elin­de lo­wur­dap du­ran tyl­la ýü­zük bar­dy. Ejem hem ýyl­gyr­dy. Agam gel­di-de, eje­miň gap­da­lyn­da otur­dy. Onuň eg­nin­de de­ňiz­çi­le­riň eşi­gi bar­dy. Ka­kam oňa ga­rap:

– Ýyl­gyr-da – diý­di. Gyz doganym gel­di-de, aga­myň gap­da­lyn­da otur­dy. Onuň elin­de bol­sa, aý­na da­ra­gy bar­dy. Hem­me­si ýyl­gyr­ýar­dy. Ejem gyz do­ga­ny­ma ga­rap:

– Ga­ty gül­me – diý­di. Me­nem ge­lip, ata­myň we ene­miň öňün­dä­ki ýer­de otur­dym. Me­niň elim­de bol­sa, şem­da­ny gül­le­rin­den do­ly gül­dan bar­dy.

Su­rat stu­di­ýa­syn­dan ge­ti­ren su­rat­la­ry­my­zy gö­rüp örän be­gen­dik.

– Bu hiç-le. Eger ge­rek bol­sa, biz pa­syl­la­ryň äh­li­sin­de-de how­ly­myz­da su­ra­ta dü­şüp bi­le­ris – di­ýip, ka­kam dil­len­di. Ka­kam bi­ze söz ber­di-de işe git­di.

Tom­us gün­le­ri­niň bi­rin­de sä­her bi­len bi­ziň hem­mä­miz maş­ga­la bo­lup, how­ly­myz­da su­rat­çy­nyň fo­to­en­ja­my­nyň öňün­de otur­dyk.

Gyz do­ga­nym we gi­ýe­wi­miz toý ly­ba­syn­da­dy. Atam uly sa­ga­dy­ny gyz do­ga­ny­ma ber­di. Enem gyz do­ga­ny­ma aý­na­sy­ny we şem­dan­la­ry­ny uzat­dy. Ka­kam bir dü­züm aça­ry­nyň için­den ýal­pyl­dap du­ran bir kü­müş aça­ry aý­ryp, gyz do­ga­ny­ma ber­di. Ejem şo­l tyl­la ni­ka ýü­zü­gi gyz do­ga­ny­ma ber­di. Agam gyz do­ga­ny­ma bir­nä­çe de­ňiz sa­da­by­ny ber­di. Men gyz do­ga­ny­ma şol şem­da­ny­ly gül­da­ny ber­dim. Su­rat­çy bi­ziň su­ra­ty­my­zy al­dy-da ýyl­gyr­dy.

Biz soň­ra şol su­ra­ty gör­dük. Bi­ziň hem­mä­miz bir su­rat­da­dyk. Hem­mä­mi­zem şap-şa­dy­ýan­dyk.

Pars di­lin­den ter­ji­me eden

Gur­ban­dur­dy Ho­ja­ýew,

Türk­me­nis­ta­nyň us­sat mu­gal­ly­my, Et­rek et­ra­by­nyň

Gy­zyl­ba­ýyr oba­sy­nyň ýa­şaý­jy­sy.