Ug­le­wo­do­rod se­riş­de­le­ri­niň ägirt uly gor­la­ry­na eýe bo­lan Türk­me­nis­ta­nyň ne­bit­gaz pu­da­gy­na ma­ýa go­ýum­la­ry iş­jeň çek­mä­ge, iri da­şa­ry ýurt kom­pa­ni­ýa­la­ry bi­len ne­ti­je­li hyz­mat­daş­ly­gy ýo­la goý­ma­ga we ös­dür­mä­ge, önüm­çi­lik­le­re yl­myň soň­ky ga­za­nan­la­ry­ny or­naş­dyr­ma­ga uly äh­mi­ýet be­ril­ýär. Mu­ňa şu ýy­lyň 24-25-nji ap­re­lin­de Pa­rižde ne­bit­gaz pu­da­gy­na da­şa­ry ýurt ma­ýa go­ýum­la­ry­ny çek­mek bo­ýun­ça ge­çi­ril­jek hal­ka­ra göç­me fo­ru­my hem aý­dyň my­sal­dyr.
Ug­le­wo­do­rod se­riş­de­le­ri­niň gor­la­ry bo­ýun­ça dünýäde öň­dä­ki orun­la­ryň bi­ri­ni eýe­le­ýän ýurdumyz te­bi­gy baý­lyk­la­ry­ny, türk­men hal­ky­nyň hem-de beý­le­ki halk­la­ryň bäh­bi­di­ne gö­nük­dir­mä­ge we se­bit­de yk­dy­sa­dy dur­nuk­ly­ly­gy üp­jün et­mä­ge ça­lyş­ýar. Bu ugur­da bir­nä­çe iri tas­la­ma­lar dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär.
Öň­de bol­jak fo­rum ener­ge­ti­ka ul­ga­my­ny mun­dan beý­läk-de dur­nuk­ly ös­dür­mek bo­ýun­ça gy­zyk­lan­ma bil­dir­ýän da­şa­ry ýurt­ly hyz­mat­daş­la­ryň äh­li­si bi­len gat­na­şyk­la­ry pug­ta­lan­dyr­ma­ga hem-de ýur­du­my­zyň ýan­gyç-ener­ge­ti­ka pu­da­gy­na da­şa­ry ýurt ma­ýa go­ýum­la­ry­ny çek­me­giň müm­kin­çi­lik­le­ri­ni gi­ňelt­mä­ge gö­nük­di­ri­len­dir. Fo­ru­ma ýur­du­my­zyň ýan­gyç-ener­ge­ti­ka ul­ga­my­nyň eda­ra­la­ry­nyň, da­şa­ry ýurt­la­ryň meş­hur ne­bit­gaz işe­wür­lik dü­züm­le­ri­niň, ma­li­ýe ins­ti­tut­la­ry­nyň, ab­raý­ly hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ryň, öň­de­ba­ry­jy kom­pa­ni­ýa­la­ryň ýol­baş­çy­la­ry­dyr we­kil­le­ri we bu ugur­da ýö­ri­te­le­şen bi­ler­men­ler gat­na­şar­lar.
Göç­me ma­ýa go­ýum fo­ru­my­nyň çäk­le­rin­de ge­çi­ril­jek iki gün­lük hal­ka­ra mas­la­ha­tyň gün ter­ti­bi­ne te­bi­gy se­riş­de­le­ri ne­ti­je­li peý­da­lan­mak, ener­ge­ti­ka ba­zar­la­ry­nyň ösü­şi, Ha­zar deň­zi­niň türk­men bö­le­gi­niň de­ňiz top­lum­la­ry­ny öz­leş­dir­mä­ge de­giş­li tas­la­ma­la­ra ma­ýa go­ýum­la­ry çek­mek, «Gal­ky­nyş» gaz kä­nin­de ön­dü­ri­ji­li­gi ýo­kar­lan­dyr­mak ba­bat­da öza­ra he­re­ket­le­riň tä­ze gu­ral­la­ry, eko­lo­gi­ýa taý­dan howp­suz önüm­çi­lik­le­ri or­naş­dyr­mak, pu­da­ga tä­ze teh­no­lo­gi­ýa­la­ry we nou-hau­la­ry çek­mek ýa­ly mö­hüm me­se­le­ler gi­ri­zi­ler.
Di­ýa­ry­myz­da te­bi­gy ga­zy tur­ba­ge­çi­ri­ji­ler ar­ka­ly eks­port et­me­giň müm­kin­çi­lik­le­ri bi­len çäk­le­nil­män, ony di­wer­si­fi­ka­si­ýa­laş­dyr­mak ba­bat­da gaý­ta­dan iş­le­ýän se­na­ga­ta hem üns be­ril­ýär. Soň­ky ýyl­lar­da ama­la aşy­ryl­ýan tas­la­ma­lar, gu­rul­ýan desgalar mu­ňa aý­dyň şa­ýat­lyk ed­ýär. Gy­ýan­ly po­li­mer za­wo­dy, Ahal­da­ky gaz­dan ben­zin ön­dür­ýän za­wod di­ňe bir se­bit­de däl, eý­sem, dün­ýä­de-de iň iri önüm­çi­lik des­ga­la­ry­nyň ha­ta­ryn­da dur­ýar. Iri gaz ýa­ta­gy bo­lan «Gal­ky­nyş» kä­ni­ni tap­gyr­la­ýyn öz­leş­dir­mek iş­le­ri giň ge­rim­de al­nyp ba­ryl­ýar. Bu gaz kä­ni­ni da­şa­ry ýurt ma­ýa go­ýum­la­ry­nyň ha­sa­by­na öz­leş­dir­mä­ge aý­ra­tyn äh­mi­ýet be­ril­ýär. Ha­zar deň­zi­niň türk­men bö­le­gin­de ýer­leş­ýän yg­ty­ýar­lan­dy­ry­lan de­ňiz top­lum­la­ry­ny Önü­mi paý­laş­mak ha­kyn­da şert­na­ma esa­syn­da, da­şa­ry ýurt ma­ýa go­ýum­la­ry­nyň ha­sa­by­na öz­leş­dir­mek hem mö­hüm me­se­le­le­riň bi­ri bo­lup dur­ýar.
Ge­çen ýy­lyň 26-27-nji ap­re­lin­de Bir­le­şen Arap Emir­lik­le­ri­niň Du­baý şä­he­rin­de Türk­me­nis­ta­nyň ne­bit­gaz pu­da­gy­na da­şa­ry ýurt ma­ýa go­ýum­la­ry­ny çek­mek bo­ýun­ça hal­ka­ra göç­me fo­rum üs­tün­lik­li ge­çi­ril­di.
Fran­si­ýa Res­pub­li­ka­syn­da bol­sa, şeý­le fo­rum il­kin­ji ge­zek gu­ral­ýar. Fo­rum­da mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň ener­ge­ti­ka, gur­lu­şyk we se­na­gat, ulag-ara­gat­na­şyk pu­dak­la­ryn­da­ky ma­ýa go­ýum tas­la­ma­la­ry bi­len ta­nyş­dyr­ma­ga aý­ra­tyn üns ber­ler.

Aý­lar AL­LE­KO­WA,
Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň talyby.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА