Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň baş­tu­tan­ly­gyn­da ýur­du­my­zyň äh­li kün­je­gin­de köp san­ly iri tas­la­ma­lar dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. Köp gat­ly aja­ýyp bi­na­lar gu­rul­ýar, şä­her­ler­de tä­ze ýa­şa­ýyş top­lum­la­ry, iri ilat­ly no­kat­lar, uzak ara­lyk­la­ra aw­to­ban­lar, po­lat ýol­lar gu­rul­ýar, hal­ka­ra äh­mi­ýet­li ulag dü­zü­mi ke­ma­la ge­ti­ril­ýär. Top­lum­la­ýyn dur­muş-yk­dy­sa­dy mak­sat­na­ma­la­ryň çäk­le­rin­de ýur­du­myz­da ýaý­baň­lan­dy­ry­lan giň möç­ber­li gur­lu­şyk­lar ýo­ka­ry hil­li gur­lu­şyk se­riş­de­le­ri­ne bo­lan is­le­giň ýo­kar­lan­ma­gy­ny, ýer­li çig ma­lyň bin­ýa­dyn­da ola­ryň önüm­çi­li­gi­niň ös­dü­ril­me­gi­ni şert­len­dir­di. Hä­zir­ki wagt­da ga­zy­lyp alyn­ýan peý­da­ly baý­lyk­la­ryň tä­ze kän­le­ri­ni ýü­ze çy­kar­mak bo­ýun­ça geo­lo­gik bar­lag­lar iş­jeň al­nyp ba­ryl­ýar. Bu iş­le­riň ne­ti­je­le­ri önüm­çi­lik top­lum­la­ry­nyň kuw­wa­ty­ny pug­ta­lan­dyr­ma­ga, ýo­ka­ry hil­li gur­lu­şyk se­riş­de­le­ri­niň, beý­le­ki önüm­le­riň ön­dü­ri­li­şi­niň möç­be­ri­ni art­dyr­ma­ga gö­nü­den-gö­ni ýar­dam ed­ýär. Şeý­le önüm­le­re ýur­du­myz­da we da­şa­ry ýurt­lar­da uly is­leg bil­di­ril­ýär.
Aw­to­mo­bil ýol­la­ry­nyň, ara­gat­na­şyk, suw, gaz, elekt­rik üp­jün­çi­lik ul­gam­la­ry­nyň, la­gym aras­sa­laý­jy des­ga­la­ryň gur­lu­şy­gy­na uly möç­ber­de se­riş­de­ler goý­be­ril­ýär. Aý­ra­tyn in­že­ner­çi­lik-teh­ni­ki çöz­güt­le­ri we tä­ze teh­no­lo­gi­ýa­la­ry ta­lap ed­ýän des­ga­la­ryň, şol san­da aw­to­ban­la­ryň, köp­rü­le­riň, köp­zo­lak­ly hal­ka­la­ýyn aw­to­mo­bil ýol­la­ry­nyň, ýe­ras­ty ge­çel­ge­le­riň, ýol­la­ryň ugur­la­ryn­da­ky köp de­re­je­li çat­ryk­la­ryň gur­lu­şyk­la­ry­na mö­hüm äh­mi­ýet be­ril­ýär.
Şeý­le hem ýur­du­myz­da elekt­roe­ner­ge­ti­ka pu­da­gy­ny ös­dür­me­giň Kon­sep­si­ýa­sy­na la­ýyk­lyk­da, Di­ýa­ry­my­zyň äh­li se­bit­le­rin­de döw­re­bap elekt­rik stan­si­ýa­la­ry gu­rul­dy, ön­dü­ri­ji kuw­wat­lyk­lar en­çe­me es­se art­dy­ryl­dy, tä­ze elekt­rik ge­çi­ri­ji ul­gam­lar gu­rul­dy we tä­ze­le­nil­di. Bu iş­ler ýur­du­my­zyň dün­ýä ener­ge­ti­ka ul­ga­my­na mun­dan beý­läk-de go­şu­lyş­ma­gy üçin amat­ly şert­le­ri dö­red­ýär. Hä­zir­ki dö­wür­de ýur­du­myz­da je­mi kuw­wa­ty 7000 me­ga­wa­ta deň bo­lan 12 sa­ny elekt­rik stan­si­ýa­sy iş­le­ýär. Şo­la­ryň 8-si Ga­raş­syz­lyk ýyl­la­ryn­da, has ta­ky­gy, 2013–2021-nji ýyl­lar­da gur­lup ulan­ma­ga be­ril­di. Tas­la­ma la­ýyk­lyk­da, tä­ze elekt­rik stan­si­ýa­syn­da 4 sa­ny gaz hem-de 2 sa­ny bug tur­bi­na­la­ry he­re­ket ed­ýär. Ola­ryň je­mi ön­dü­ri­ji­lik kuw­wa­ty 1574 me­ga­wa­ta deň­dir.
Döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň ýur­du­my­zyň elekt­roe­ner­ge­ti­ka pu­da­gy­ny ös­dür­mä­ge ber­ýän he­mi­şe­lik ün­si ne­ti­je­sin­de bu pu­dak­da tä­ze­çil hem-de in­no­wa­si­on ugur­la­ra hem aý­ra­tyn üns be­ril­ýär. Mä­lim bol­şy ýa­ly, 2021-nji ýy­lyň mar­tyn­da «Gaý­ta­dan di­kel­dil­ýän ener­gi­ýa çeş­me­le­ri ha­kyn­da» Türk­me­nis­ta­nyň Ka­nu­ny güý­je gir­di. Oňa la­ýyk­lyk­da, elekt­rik önüm­çi­li­gi­niň in­no­wa­si­on, hu­su­san-da, ener­gi­ýa­nyň Gün we ýel ýa­ly gaý­ta­dan di­kel­dil­ýän çeş­me­le­ri­ni ulan­mak ar­ka­ly elekt­rik ener­gi­ýa­sy­ny ön­dür­mek bo­ýun­ça in­no­wa­si­on tas­la­ma­lar iş­le­nip taý­ýar­la­nyl­ýar. 2022-nji ýy­lyň iýul aýyn­da Bal­kan we­la­ýa­ty­nyň Gy­zy­lar­bat et­ra­byn­da kuw­wa­ty 10 me­ga­wat bo­lan il­kin­ji kö­pu­gur­ly Gün we ýel elekt­rik stan­si­ýa­sy­nyň gur­lu­şy­gy­na baş­lan­dy. Bu­la­ryň äh­li­si «ýa­şyl» ener­ge­ti­ka­nyň müm­kin­çi­lik­le­ri­ni ulan­mak bo­ýun­ça tas­la­ma­la­ryň uly gel­je­gi­niň bar­dy­gy­na şa­ýat­lyk ed­ýär. Bu tas­la­ma­lar mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň esa­sy pu­dak­la­ry­nyň kuw­wa­ty­ny art­dyr­mak­da we dü­züm­le­ri­ni mun­dan beý­läk-de döw­re­bap­laş­dyr­mak­da uly äh­mi­ýe­te eýe bo­lar.
Hä­zir­ki wagt­da Gy­zy­lar­bat et­ra­byn­da kuw­wa­ty 10 me­ga­wat bo­lan il­kin­ji kö­pu­gur­ly Gün we ýel elekt­rik stan­si­ýa­sy­nyň açy­lyş da­ba­ra­sy­na taý­ýar­lyk gö­rül­ýär.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň her ýy­lyň 3-nji no­ýab­ryn­da «Gur­lu­şyk we se­na­gat top­lu­my­nyň iş­gär­le­ri­niň gü­nü­ni bel­le­mek ha­kyn­da» gol çe­ken Per­ma­ny mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň kuw­wa­ty­ny art­dyr­ma­ga sal­dam­ly go­şant go­şup, ha­lal we tu­tan­ýer­li zäh­met çek­ýän ýur­du­my­zyň gur­lu­şyk, ener­ge­ti­ka, je­ma­gat ho­ja­ly­gy we se­na­gat pu­dak­la­ry­nyň zäh­met­keş­le­ri­niň ägirt uly go­şan­dy­nyň yk­rar edil­ýän­di­gi­niň gü­wä­si bol­dy.

Be­genç AN­NA­GEL­DI­ÝEW,
Türk­men döw­let bi­na­gär­lik-gur­lu­şyk ins­ti­tu­ty­nyň uly mu­gal­ly­my.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА