Awst­ra­li­ýa­nyň we ABŞ-nyň alym­lar to­pa­ry dün­ýä um­ma­ny­nyň ýag­da­ýy­ny sel­jer­di­ler we adam ta­ra­pyn­dan ula­nyl­ma­dyk ak­wa­to­ri­ýa­nyň (suw ýü­zü­niň uças­to­gy) muk­da­ry­nyň ha­sa­by­ny çy­kar­dy­lar. Bar­lag­la­ryň ne­ti­je­le­ri Be­ýik Bri­ta­ni­ýa­nyň “Cur­rent Bio­lo­gy” žur­na­lyn­da çap edil­di. Ge­çi­ri­len bar­lag­la­ra gö­rä, el de­gi­ril­me­dik suw­la­ryň umu­my meý­da­ny 55 mil­li­on ine­dör­dül ki­lo­metr­den yba­rat­dyr. Dün­ýä um­ma­ny­nyň 13 gö­te­ri­mi, ak­wa­to­ri­ýa­nyň bol­sa 5 gö­te­ri­mi go­rag­da sak­la­nyl­ýar.
Alym­lar öz bar­lag­la­ryn­da ýük da­şa­mak, ulag, ba­lyk­çy­lyk, se­na­gat önüm­çi­li­gin­den ga­lan suw­la­ry we oba ho­ja­lyk dö­kün­le­ri ýa­ly adam­zat amal­la­ry­nyň 12 gör­nü­şi­niň um­man­la­ra ýe­tir­ýän tä­si­ri­ni öw­ren­di­ler. Um­man suw­la­ry­na 15 sa­ny tä­sir et­me­dik ýag­daý, el de­gi­ril­me­dik ha­sap­la­nyp, ol ýer­de ada­myň tä­si­ri 10 gö­te­rim­de­nem az bo­lup çyk­dy.
Alym­lar iň giň we ýa­ba­ny ak­wa­to­ri­ýa­nyň Hin­di-Ýu­waş um­man se­bit­le­rin­de, şeý­le hem Ark­ti­ka we An­tark­ti­ka­da ýer­le­şip, ola­ryň meý­da­ny­nyň 16 mil­li­on ine­dör­dül ki­lo­met­re ba­ra­bar­dy­gy­ny anyk­la­dy­lar. Af­ri­ka­nyň gü­nor­ta­sy­ny gur­şap al­ýan suw­lar el de­gi­ril­me­dik iň az zo­lak­lar ha­sap­lan­ýar. Bar­lag ge­çi­ri­ji­le­riň aýt­ma­gy­na gö­rä, ýa­ba­ny zo­lak­lar Ýe­riň eko­lo­gi­ýa ýag­da­ýy üçin has mö­hüm rol oý­na­ýar, se­bä­bi olar­da beý­le­ki ýer­le­re ga­ra­nyň­da, bio­lo­gik köp­dür­lü­li­giň de­re­je­si has ýo­ka­ry­dyr. Şeý­le ak­wa­to­ri­ýa­nyň go­ral­ma­gy Ýer to­ga­la­gy­nyň bio­dür­lü­li­gi­ni go­rap sak­la­ma­ga ýar­dam ber­ýär.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА