Tutuşlygyna plastikadan edilen dünýäde ilkinji ýelkenli gämi basym Keniýanyň Lamu şäherinden Tanzaniýanyň Zanzibar adasyna ugur alar. Bu barada BMG-niň daşky gurşawy goramak boýunça wekilleri habar berdiler. Gämi ýolda birnäçe gezek säginip, onuň agzalary ýerli ýaşaýjylara plastik galyndylaryň daşky gurşawa ýetirýän zyýany barada gürrüň bererler.
Uzynlygy 9 metre deň bolan gäminiň gurluşygynda 10 tonna plastik, şol sanda taşlanan şypbyklar ulanyldy. Gämä “Flip flops” diýlip at dakylyp, ol “şypbyk” diýen manyny berýär. Ýelkenli gäminiň ussalary keniýaly bolup, olar diňe bir deňizleriň we ummanlaryň hapalanmagynyň meselelerine ünsi çekmän, eýsem, plastik galyndylary gaýtadan işläp, önümçilikde netijeli ulanyp bolýandygyny görkezmek isleýändiklerini aýdýarlar.
Geçen ýyllarda dünýäde 9 milliard töweregi plastik önümler öndürilip, olaryň diňe 9 göterimini gaýtadan işlemek başardypdyr. Ummanlara we deňizlere düşen plastik galyndylar deňiz ekoulgamyna, balyk senagatyna we ykdysady ösüşe çynlakaý howp bolup durýar. Häzirki wagtda dünýäniň köp ýurtlary plastik paketleri we başga-da bir gezek peýdalanmaga niýetlenen plastik önümleri ulanmagy çäklendirýän we gadagan edýän kanunlary kabul edýärler.
Bir gezek ulanylýan plastik
önümlere gadaganlyk giriziler
Ýewroparlamentiň wekilleri we Ýewropa Bileleşiginiň agza döwletleri bir gezek ulanylýan plastik önümleriň gadagançylygy boýunça ylalaşyk gazandylar. Olaryň arasynda içgileri içmäge niýetlenen dürli plastik gaplar we turbajyklar aýratyn orun eýeleýär. Ýewropa Bileleşigi ýurtlarynda gutarnykly gadagançylyk ýene-de iki ýyldan giriziler diýlip, garaşylýar. Mundan ozal, Ýewroparlament käbir plastik önümlere gadagançylyk girizmek hakyndaky teklibi makullapdy. Ýerine başga zatlary ulanyp bolýan käbir plastik gaplar 2021-nji ýyla çenli gadagan ediler. Ýewropa Bileleşigine agza ýurtlar 2025-nji ýyla çenli ozal ulanylan plastik gaplarynyň 90 göterimini gaýtadan işlemäge, şeýle hem, dürli içgileri öndürijiler bu işe maliýe ýardamyny bermäge borçly ediler. Ýewropa Komissiýasy iýmit üçin niýetlenen plastik gaplary we bulgurlary ulanmagy azaltmagy teklip edýär.