30-njy iýul­da Ma­laý­zi­ýa­nyň Kua­la-Lum­pur şä­he­rin­dä­ki pa­ty­şa köş­gün­de ge­çi­ri­len ka­sam ka­bul ediş­lik da­ba­ra­syn­da ýur­duň Pa­han­g şta­ty­nyň 6-njy sol­ta­ny we mi­ras­dü­şer şa­za­da­sy Ab­dul­la Ri­aý­ýa­tud­din Al-Mus­ta­fy Bil­lah res­mi taý­dan tag­ta geç­di. Onuň ka­sam ka­bul eden gü­ni 60 ýa­şy­na ga­bat gel­di. Şeý­le­lik­de, ol Ga­raş­syz Ma­laý­zi­ýa­nyň ta­ry­hyn­da 16-njy Pa­ty­şa bol­dy. Da­ba­ra­ly çä­rä 700 tö­we­re­gi adam, şol san­da pa­ty­şa maşgalasynyň agzalary, hö­kü­met ag­za­la­ry, ýur­duň Prem­ýer-mi­nist­ri Ma­hat­hir Mo­ha­mad gat­naş­dy.

Tag­ta ge­çen Pa­ty­şa ýyg­na­nan­la­ryň öňün­de eden çy­ky­şyn­da Ma­laý­zi­ýa­nyň äh­li ra­ýat­la­ry­nyň ag­zy­bir­li­gi­ni ber­kit­mek ug­run­da ta­gal­la­sy­ny gaý­gyr­ma­jak­dy­gy­ny, hal­kyň aba­dan­ly­gy­ny äh­li zat­dan ile­ri tut­jak­dy­gy­ny wa­da ber­di.
Ozal­ky Sol­tan Mu­ham­mad V ga­ra­şyl­ma­dyk ýag­daý­da tagt­dan çe­ki­len­den soň­ra, Pa­hang şta­ty­ny do­lan­dy­ran Ab­dul­la Ri­aý­ýa­tud­din Al-Mus­ta­fy Bil­lah şu ýy­lyň 31-nji ýan­wa­ryn­da bu we­zi­pä saý­la­nyp­dy. 60 ýa­şy do­lan Ab­dul­la Be­ýik Bri­ta­ni­ýa­da ýo­ka­ry bi­lim al­ýar, soň­ra Ma­laý­zi­ýa­nyň at­ly go­şun pol­kun­da gul­luk ed­ýär. Ma­laý­zi­ýa­nyň Patyşasy ýur­duň Esa­sy Ka­nu­ny­na la­ýyk­lyk­da, 5 ýyl­dan bir ge­zek saý­lan­ýar. Pa­ty­şa, esa­san, we­kil­çi­lik­li we­zi­pä­ni ýe­ri­ne ýe­ti­rip, Par­la­ment ta­ra­pyn­dan ka­bul edi­len kanunlary tassyklaýar.
Tä­ze Pa­ty­şa­nyň hor­ma­ty­na Par­la­ment bi­na­sy­nyň öňün­de da­ba­ra­ly har­by ýö­riş ge­çi­ril­di. Ab­dul­la Ri­aý­ýa­tud­din Al-Mus­ta­fy Bil­lah 1975-nji ýyl­da Pa­han­gyň mi­ras­dü­şer şa­za­da­sy bol­ýar, ýe­ne-de 2 ýyl­dan 20 ýa­şy do­lan­da ýur­dy ka­ka­sy do­lan­dyr­ýar­ka Pa­han­gyň re­gen­ti – wagt­la­ýyn hö­küm­da­ry bol­ýar. Ab­dul­la Ri­aý­ýa­tud­din Al-Mus­ta­fy Bil­la­hyň dört og­ly we bäş gy­zy bar. Ol ka­sam ka­bul edişlik da­ba­ra­sy­na aýa­ly bi­len bir­lik­de gat­naş­dy.
Ol ýy­lyň ba­şyn­da Pa­han­gyň sol­ta­ny diý­lip yg­lan edi­len­den soň, ýan­war aýy­nyň ahy­ryn­da Ma­laý­zi­ýa­nyň ýo­ka­ry hö­küm­dar­ly­gy­na saý­lan­ýar. Şon­da Ma­laý­zi­ýa­nyň ka­nun­la­ry­na gö­rä, ýur­duň 9 we­la­ýa­ty­nyň ýol­baş­çy­la­ryn­dan dü­zü­len do­lan­dy­ry­jy­lar ge­ňe­şi ses ber­li­şik ge­çir­di­ler. Ge­ňeş ta­ra­pyn­dan hö­dür­le­nen da­laş­gär­le­riň ara­syn­da Ab­dul­la Ri­aý­ýa­tud­din Al-Mus­ta­fy Bil­la­hy iň köp ses alyp, ýur­duň Pa­ty­şa­sy bol­dy. Tag­ta ge­çen Patyşa ýur­dy 2024-nji ýy­la çen­li do­lan­dy­rar.
Pa­hang (Gül­läp ös­ýän ýer) – Ma­laý­zi­ýa­da­ky fe­de­ral ştat bo­lup, meý­da­ny bo­ýun­ça ýa­rym ada­da­ky üçün­ji uly ştat­dyr. Onuň do­lan­dy­ry­jy mer­ke­zi bol­sa, Ku­an­tan şä­he­ri­dir. Şta­tyň ta­ry­hy or­ta asyr döw­le­ti Pa­han­gyň ta­ry­hy bi­len berk bag­la­ny­şyk­ly­dyr.
Ma­laý­zi­ýa ba­ra­da
mag­lu­mat­lar
Ma­laý­zi­ýa Azi­ýa­nyň Gü­nor­ta-Gün­do­ga­ryn­da­ky döw­let bo­lup, Gü­nor­ta-Hy­taý deň­zi ar­ka­ly iki bö­le­ge bö­lün­ýär. Gün­ba­tar Ma­laý­zi­ýa ýa­na­şyk ada­la­ry bi­len bir­lik­de Ma­lak­ka ýa­rym ada­sy­nyň gü­nor­ta çet­le­ri­ni hem eýe­läp, de­mir­ga­zyk­da Tai­land bi­len ara­çäk­leş­ýär, şeý­le hem Sin­ga­pur we In­do­ne­zi­ýa bi­len de­ňiz ara­çäk­le­ri bar.
Gün­do­gar Ma­laý­zi­ýa ýa­na­şyk ada­la­ry bi­len bir­lik­de Ka­li­man­tan ada­sy­nyň de­mir­ga­zyk bö­le­gi­ni eýe­läp, de­mir­ga­zyk­da Bru­neý, gü­nor­ta­da hem In­do­ne­zi­ýa bi­len ara­çäk­leş­ýär. Şeý­le hem Fi­lip­pin­ler bi­len de­ňiz ara­çäk­le­ri bar. Ma­laý­zi­ýa – sansk­rit­çe­den ter­ji­me ede­niň­de, “Dag­lyk ýurt” di­ýen ma­ny­ny ber­ýär. Ma­laý­zi­ýa 1957-nji ýy­lyň 31-nji aw­gus­tyn­da Be­ýik Bri­ta­ni­ýa­dan ga­raş­syz­ly­gy­ny al­ýar. Paý­tag­ty Kua­la-Lum­pur bo­lan bu ýurt­da 2015-nji ýy­lyň ha­sa­ba­ty­na gö­rä, 30 987 000 adam ýa­şa­ýar. 2016-njy ýy­lyň mag­lu­ma­ty­na gö­rä, ýur­duň je­mi içer­ki önü­mi 313,2 mil­liard dol­lar­dan yba­rat bo­lup, ila­tyň jan ba­şy­na düş­ýän gir­de­ji­si 27 180 dol­lar­dan yba­rat­dyr. Res­mi di­li ma­laý di­li­dir.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА