Nor­we­gi­ýa plas­tik gap­la­ry gaý­ta­dan iş­le­mek­de öň­de­ba­ry­jy ýurt­la­ryň bi­ri­dir. Bu skan­di­naw ýur­dy Ýew­ro­pa Bi­le­le­şi­gi­niň ag­za­sy däl, ýö­ne 97 gö­te­rim gör­ke­zi­ji bi­len 2029-njy ýy­la çen­li Ýew­ro­pa Bi­le­le­şi­gi­niň me­ýil­na­ma­syn­dan öňe ge­çer.

Ýurt­da plas­tik gap­la­ry ýyg­nap, gaý­ta­dan iş­le­mek mak­sa­dy bi­len müş­de­ri­ler üçin ýö­ri­te pul gi­re­wi ul­ga­my hyz­mat ed­ýär. Müş­de­ri­ler gap­la­ra gap­la­nan önüm­le­ri sa­tyn alan­la­ryn­da, ga­byň ba­ha­sy üçin tö­län goş­ma­ça pul­la­ry­ny yzy­na al­mak mak­sa­dy bi­len ula­nan gap­la­ry­ny ýö­ri­te ni­ýet­le­nen de­po­zit aw­to­mat­la­ra tab­şyr­ýar­lar.

– Yzy­na tab­şy­ryp bol­ýan äh­li zat­la­ry yzy­na tab­şyr­ýa­ryn. Men plas­tik gap­la­ry tor­bam dol­ýan­ça ýyg­na­ýa­ryn, soň­ra bol­sa, ola­ry aw­to­ma­ta tab­şyr­ýa­ryn – di­ýip, su­per­mar­ke­tiň bir müş­de­ri­si aýd­ýar.

Ýur­duň äh­li ýer­le­rin­dä­ki su­per­mar­ket­ler­de we dü­kan­lar­da otur­dy­lan aw­to­mat en­jam­lar plas­tik gap­la­ryň daşyndaky ştrih-ko­dy okap, bel­li­ge al­ýar we sarp edi­ji­le­re ku­pon­la­ry çy­ka­ryp ber­ýär. Di­ňe ge­çen ýy­lyň özün­de bu aw­to­mat­lar ar­ka­ly mil­liard­dan gow­rak plas­tik gap­lar ka­bul edi­lip, gaý­ta­dan iş­le­nil­di. De­ňeş­dir­mek üçin, Be­ýik Bri­ta­ni­ýa we Fran­si­ýa di­ňe 60 gö­te­rim plas­tik gapla­ry gaý­ta­dan iş­le­ýär. Iň go­wy gör­ke­zi­ji Şwe­si­ýa­da we Ger­ma­ni­ýa­da bo­lup, bu ýer­ler­de plas­tik gap­lar 85 gö­te­rim­den 90 gö­te­ri­me çen­li gaý­ta­dan iş­le­nil­ýär. Şeý­le za­wod­la­ryň kö­me­gi bi­len Nor­we­gi­ýa­da plas­tik gap­la­ryň köp bö­le­gi gaý­ta­dan iş­le­nen ma­te­ri­al­lar­dan ön­dü­ril­ýär.

– Ýew­ro­pa Bi­le­le­şi­gi pa­myk­ly çöp­ja­gaz­lar we bir ge­zek ula­nyl­ýan gap­lar ýa­ly plas­tik­den edi­len ha­ryt­lar­dan ýüz öwür­me­gi göz öňün­de tut­ýar we 2025-nji ýy­la çen­li plas­tik gap­la­ryň 77 gö­te­ri­mi­niň we 2029-njy ýy­la çen­li 90 gö­te­ri­mi­niň gaý­ta­dan iş­le­nil­me­gi me­ýil­leş­di­ril­ýär. Bi­ziň pi­ki­ri­miz­çe, pul gi­re­wi we de­po­zit aw­to­mat­la­ry ar­ka­ly bu mak­sa­da ýe­tip bo­lar – di­ýip, gaý­ta­dan iş­le­ýän TOM­RA kom­pa­ni­ýa­sy­nyň wi­se-pre­zi­den­ti Ha­rald Hen­rik­sen aýd­ýar.

Nor­we­gi­ýa eýer­ýän ýurt­la­ryň bi­ri bol­sa Lit­wa­dyr. 2000-nji ýyl­lar­da bu ýer­de plas­tik gap­la­ryň 34 gö­te­ri­mi gaý­ta­dan iş­le­nip, hä­zir­ki wagt­da bu gör­ke­zi­ji­ni üç es­se art­dyr­ma­gyň höt­de­sin­den gel­di­ler. Eko­log­lar beý­le­ki döw­let­le­ri hem bu ýurt­la­ryň gö­rel­de­si­ne eýer­mä­ge ça­gy­rdy. Çün­ki Bü­tin­dün­ýä ýa­ba­ny te­bi­gat gaz­na­sy­nyň mag­lu­mat­la­ry­na gö­rä, her mi­nut­da dün­ýä um­ma­ny­na 15 ton­na plas­ti­ka taş­lan­ýar.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА