26-njy ýanwarda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň maliýe-ykdysadyýet toplumyna gözegçilik edýän orunbasarynyň hem-de maliýe we ykdysadyýet ministriniň, bank düzümleriniň ýolbaşçylarynyň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. Maslahatyň gün tertibine ýurdumyzyň bank ulgamynyň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek bilen baglanyşykly möhüm meseleler girizildi.
Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň ykdysadyýet we maliýe toplumynyň düzümleriniň ýolbaşçylary bilen bu ulgamy ösdürmegiň möhüm ugurlaryny hem-de öňde durýan wezipeleri ýerine ýetirmekde ähmiýet berilmeli meseleleri ara alyp maslahatlaşdy.
Milli Liderimiz ykdysady toplumy mundan beýläk-de ösdürmegiň meseleleri barada aýdyp, ýakynda ýurdumyzda möhüm syýasy wakanyň – Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisiniň geçiriljekdigini, onda ýurdumyzy ýakyn döwür üçin durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasynyň wezipeleriniň ara alyp maslahatlaşyljakdygyny belledi. Döwlet Baştutanymyz bu maksatnamada geljek 30 ýylyň dowamynda ýurdumyzy syýasy, ykdysady, durmuş we medeni taýdan ýokary depginler bilen ösdürmek hem-de milli Garaşsyzlygymyzyň we baky Bitaraplygymyzyň esaslaryny mundan beýläk-de berkitmek üçin zerur çäreleriň göz öňünde tutulmalydygyna ünsi çekdi.
Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, mähriban Watanymyzda Garaşsyzlyk ýyllary içinde ägirt uly işler bitirildi. Şunuň bilen baglylykda, 2022–2052-nji ýyllarda döwletimizi ösdürmek boýunça möhüm ugurlar kesgitlener. Şeýle hem milli Liderimiz şu ýyllarda ýurdumyzyň ykdysadyýet-maliýe ulgamyny ösdürmegiň hem-de bu babatda bar bolan meseleleri çözmegiň ugurlaryna garamak üçin ykdysady toplumyň işgärleri bilen möhüm meseleler barada pikir alyşmagyň wajypdygyny aýtdy we toplumyň düzümleriniň ýolbaşçylarynyň hasabatlaryny diňledi.
Ilki bilen, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedow hormatly Prezidentimiziň tabşyrygyna laýyklykda, Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisine hödürlemek maksady bilen, «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022–2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynyň» taslamasy boýunça degişli ministrlikler, pudaklaýyn dolandyryş edaralary, welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň häkimlikleri bilen bilelikde işleriň geçirilendigi we bu taslamany taýýarlamagyň jemleýji tapgyrda alnyp barylýandygy barada hasabat berdi.
Iş maslahatynyň dowamynda maliýe we ykdysadyýet ministri M.Serdarow ýolbaşçylyk edýän düzümlerinde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, ykdysadyýetimizi ösdürmäge gönükdirilen maýa goýumlaryň möçberlerini artdyrmak boýunça döwlet Baştutanymyzyň ozal beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. Şeýle hem Oba milli maksatnamasyndan gelip çykýan wezipeleri üstünlikli amala aşyrmak maksady bilen, döwlet tarapyndan zerur goldawlaryň berilýändigi barada aýdyldy.
Soňra Merkezi bankyň başlygy G.Müşşikow geçen ýylda alnyp barlan işleriň netijeleri hem-de 2022-nji ýylda meýilleşdirilýän çäreler barada hasabat berdi. Şeýle hem bank edaralarynyň işini häzirki döwrüň ýagdaýyna görä kämilleşdirmek, oňa dünýäniň ösen tejribesini, sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça döwlet Baştutanymyzyň ozal beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berildi. Bellenilişi ýaly, döwletimiziň bank edaralarynda halkara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek, ýurdumyz we halkymyz üçin ähmiýetli taslamalary maliýeleşdirmek boýunça maksatnamalaýyn işler alnyp barylýar.
Iş maslahatynyň dowamynda ýurdumyzyň bank edaralarynyň ýolbaşçylarynyň häzirki döwürde öňde durýan wezipeleri ýerine ýetirmek ugrunda alyp barýan işleri, bu ulgama häzirki zamanyň ösen tejribesini ornaşdyrmak boýunça ýaýbaňlandyrylan giň möçberli özgertmeler baradaky hasabatlary hem diňlenildi.
Hormatly Prezidentimiz milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynyň maliýe-ykdysady ýagdaýyny, önümçilik kuwwatlyklarynyň ulanylyşyny yzygiderli seljermek, şeýle hem durmuş ulgamyna gönükdirilýän maýa goýum serişdeleriniň mukdaryny kesgitlenen möçberlerde üpjün etmek meseleleriniň wajypdygyny belledi we bu babatda degişli ýolbaşçylara anyk tabşyryklary berdi.
Milli Liderimiz iş maslahatynyň dowamynda ýurdumyzyň maliýe-ykdysadyýet toplumynyň düzümleriniň öňünde durýan anyk wezipeleri kesgitledi.
Hormatly Prezidentimiz puluň hemişe kadaly hereket etmelidigini belledi. Şoňa görä-de, häzirki wagtda Merkezi bankyň we tutuş bank ulgamynyň esasy wezipesi ykdysadyýetimizde puluň barabarlygyny saklamakdan, bu ugurdaky ýagdaýlara hemişelik gözegçilik etmekden ybaratdyr. Şeýle hem ýurdumyzyň karz-pul syýasatyny, maliýe serişdelerini dolandyrmak kämilleşdirilmelidir. Ykdysadyýetimize gönükdirilen karz serişdeleriniň netijeli ulanylmagyny üpjün etmelidiris we ýokarlandyrmalydyrys diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.
Hormatly Prezidentimiz milli pulumyzyň satyn alyjylyk ukybyny berkitmegiň, ýurdumyzyň senagat-innowasion taýdan ösüşini goldamagyň Türkmenistanyň pul-karz syýasatynyň esasy maksady bolmalydygyna ünsi çekip, ykdysadyýetimiziň iri pudaklarynyň, şol sanda ileri tutulýan ugurlaryň serişdeler bilen ýeterlik möçberde üpjün edilmelidigini belledi.
Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzda maýa goýum işjeňligini ýokarlandyrmak üçin kiçi we orta kärhanalaryň amala aşyrýan taslamalaryny maliýeleşdirmegi dowam etmegiň zerurdygyna ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, halkara maliýe edaralary, aýratyn-da, Halkara pul gaznasy, Bütindünýä bank toplumy, Aziýanyň ösüş banky we beýleki maliýe edaralary bilen işjeň hyzmatdaşlyk edilmelidir.
Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, Türkmenistanyň bank ulgamynda kabul edilen döwlet maksatnamalary boýunça göz öňünde tutulan çäreleriň amala aşyrylmagyna gözegçilik edilmelidir we bu işler utgaşdyrylmalydyr.
Milli Liderimiz Türkmenistany 2022–2052-nji ýyllarda ösdürmegiň strategiýasynda ilata edilýän sanly bank hyzmatlarynyň hilini we gerimini ýokarlandyrmagyň göz öňünde tutulmalydygyny belledi.
Döwlet Baştutanymyz şu ýyl ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny mundan beýläk-de berkitmek, ykdysady we durmuş ösüşini ýokary depginler bilen üpjün etmek boýunça degişli çäreleriň görülmelidigini belläp, býujetiň girdejilerini mundan beýläk-de artdyrmak hem-de ykdysadyýetimizde bazar gatnaşyklaryny ösdürmek babatda zerur işleriň geçirilmelidigine ünsi çekdi.
Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň şu ýylyň fewral aýynda geçiriljek nobatdan daşary mejlisine gowy taýýarlyk görülmelidigini aýratyn nygtady.
Milli Liderimiz Garaşsyz döwletimizi ýakyn 30 ýylda ösdürmegiň esasy ugurlaryny kesgitlemek üçin, «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022–2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynyň» gutarnykly taslamasyny işläp taýýarlamagyň zerurdygyny aýdyp, bu babatda degişli ýolbaşçylara anyk tabşyryklary berdi.
* * *
Şol gün hormatly Prezidentimiz maliýe-ykdysadyýet we nebitgaz toplumynyň ýolbaşçylarynyň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. Onda 2022-nji ýylda tutuş ýurdumyz boýunça Garaşsyz döwletimizi ykdysady taýdan mundan beýläk ösdürmek babatda öňde durýan wezipeler ara alnyp maslahatlaşyldy we sebitleri döwrüň talaplaryna laýyk ösdürmek, halkymyzyň hal-ýagdaýyny has-da gowulandyrmak meselelerine garaldy.
Ilki bilen, «Türkmengeologiýa» döwlet korporasiýasynyň başlygy M.Rozyýew hasabat bilen çykyş etdi. Ol korporasiýanyň hünärmenleri tarapyndan täze ýataklary gözlemek we olary özleşdirmegiň hasabyna tebigy gazyň çykarylýan möçberlerini artdyrmak boýunça alnyp barylýan geologiýa-gözleg işleriniň netijeleri barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, «Demirgazyk Derwüş», «Günorta Mary» meýdançalarynda, «Malaý» gaz käninde degişli seýsmiki barlag işlerini geçirmek göz öňünde tutulýar. Şeýle hem çuň guýulary burawlamagyň meýilnamasyna laýyklykda hem-de gazly we kondensatly gatlaklaryň sanyny artdyrmak üçin gözleg işlerini geçirmek maksady bilen, bu meýdançalarda gazyň gorlaryny anyklamak üçin guýulary burawlamak işlerine girişmek meýilleşdirildi.
Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp hem-de häzirki döwürde «Türkmengeologiýa» döwlet korporasiýasy tarapyndan amala aşyrylýan seýsmiki barlaglaryň we gözleg işleriniň nebitgaz toplumynyň önümçilik kuwwatyny ýokarlandyrmak, täze känleri ýüze çykarmak hem-de senagat taýdan özleşdirmek üçin aýratyn ähmiýetini belläp, bu ugurdaky işleri ylmy esasda ösdürmegi tabşyrdy.
Döwlet ministri – «Türkmengaz» döwlet konserniniň başlygy B.Amanow milli Liderimiziň 2022-2023-nji ýyllarda tebigy gazyň gorlaryny ýüze çykarmak hem-de gazylyp alynýan möçberlerini artdyrmak boýunça ozal beren tabşyryklaryny ýerine ýetirmek maksady bilen amala aşyrylýan işler barada hasabat berdi. Hususan-da, ýurdumyzyň dürli sebitlerindäki gaz känleriniň birnäçesinde ulanyş-baha beriş guýularynyň gazylyp, olary ulanyşa bermek, şeýle hem ulanyş guýularynyň kuwwatlyklaryny doly ulanmagyň hasabyna gazy çykarmagyň möçberlerini ýokarlandyrmak boýunça geçirilýän işler barada maglumat berildi.
Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň gaz senagatyny mundan beýläk-de ösdürmegiň, onuň önümçilik kuwwatlyklaryny artdyrmagyň döwletimiziň energetika syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýandygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, goşmaça gaz känlerini ulanyşa girizmek, şeýlelikde, içerki sarp edijileri doly üpjün etmek we tebigy gaz babatda ýurdumyzyň eksport mümkinçiliklerini artdyrmak meselelerine möhüm ähmiýet berilmelidir.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň ilkinji günlerinde ýurdumyzda tebigy gazyň hem-de nebitiň çykarylýan möçberlerini artdyrmak, nebitgaz ýataklaryny özleşdirmek, täze ýüze çykarylan meýdançalarda buraw işlerini geçirmek işleriniň milli Liderimiziň tabşyrygyna laýyklykda batly depginler bilen dowam edýändigi barada habar berdi. Şol bir wagtyň özünde ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň ähli düzümleriniň maddy-enjamlaýyn binýady berkidilýär, pudaklar üçin zerur bolan ýokary hünärli işgärleriň taýýarlanylmagyna möhüm ähmiýet berilýär.
Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, soňky ýyllarda ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynda halkara hyzmatdaşlyga aýratyn üns berilýändigini aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, bu pudagyň önümçilik kuwwatlyklary we eksport mümkinçilikleri yzygiderli ýokarlanýar. Munuň özi milli ykdysadyýetimiziň kuwwatlanmagynda bolşy ýaly, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň ýokarlanmagynda möhüm orun eýeleýär diýip, döwlet Baştutanymyz belledi hem-de bu ugurda amala aşyrylýan işleri döwrüň talabyna laýyk derejede, ylmy esasda ösdürmek babatda wise-premýere anyk görkezmeleri berdi.
Soňra «Türkmenbaşy» paýdarlar täjirçilik bankynyň müdiriýetiniň başlygy J.Jumagylyjow we Merkezi bankyň başlygy G.Müşşikow nebitgaz toplumyny maliýeleşdirmek meselelerini has-da kämilleşdirmek we bu ugurda öňde durýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek boýunça alnyp barylýan giň möçberli işler barada hasabat berdiler. Döwlet Baştutanymyz hasabatlary diňläp, ýurdumyzyň banklarynyň nebitgaz toplumyny maliýeleşdirmek boýunça alyp barýan işleriniň ykdysadyýetimiz üçin ähmiýetlidigini belläp, bu babatda öňde durýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmegiň wajypdygyna ünsi çekdi.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedow döwlet Baştutanymyzyň garamagyna nebitgaz pudagyny mundan beýläk-de ösdürmek maksady bilen, «Türkmengaz» döwlet konsernine we «Türkmengeologiýa» döwlet korporasiýasyna maliýe goldawyny bermek bilen baglanyşykly resminamanyň taslamasyny hödürledi.
Milli Liderimiz nebitgaz toplumynyň ýurdumyzyň ykdysadyýeti üçin möhümdigini göz öňünde tutup hem-de pudagy mundan beýläk-de ösdürmek maksady bilen, «Türkmengaz» döwlet konsernine jemi 159 million 530 müň 900 manat möçberinde we «Türkmengeologiýa» döwlet korporasiýasyna 75 million manat möçberde maýa goýum serişdesini bermek barada karara gelendigini aýtdy.
Hormatly Prezidentimiz karz serişdeleriniň ykdysadyýetimiziň kuwwatyny artdyrmak üçin gönükdirilmeginiň Garaşsyz döwletimiziň maliýe taýdan kuwwatlydygyny aýdyň görkezýändigini belledi we degişli resminamalara gol çekdi.
Milli Liderimiz kabul edilýän çözgütleriň taryhy ähmiýetiniň bardygyny belläp, Garaşsyzlyk ýyllary içinde ýurdumyzyň nebitgaz senagatyny ösdürmek üçin döwletimiz tarapyndan maliýe-karz serişdeleriniň gönükdirilýändigini nygtady we bu asylly çäräniň ýurdumyza bähbit getirjekdigine ynam bildirdi.