Adam sag­ly­gy üçin peý­da­ly iý­mit­lik otu­ň bi­ri hem ys­ma­nak­dyr. Ys­ma­nak be­de­ni wi­ta­min­ler bi­len iý­mit­len­dir­mä­ge, zy­ýan­ly mad­da­lar­dan aras­sa­la­ma­ga hem-de ag­ra­my­ňy ka­da­ly sak­la­ma­ga kö­mek ed­ýär. Ys­ma­na­gyň ata Wa­ta­ny ýa­kyn Gün­do­gar ýurt­la­ry ha­sap­lan­ýar. Arap söw­da­gär­le­ri­niň Ýew­ro­pa ýurt­la­ry­na ýaý­rat­ma­gy bi­len meş­hur iý­mit hök­mün­de ta­na­lyp baş­lan bu ösüm­lik Ame­ri­ka yk­ly­my­na çen­li ba­ryp ýet­ýär. «Po­pe­ýe de­ňiz­çi adam» mult­fil­min­de baş gah­ry­ma­nyň gu­tu­jy­ga gap­la­nan ys­ma­na­gy iýip güýç top­la­ma­gy bi­len bu otuň il­kin­ji ma­ha­ba­ty ýe­ri­ne ýe­ti­ril­ýär.
Wi­ta­min­ler top­lu­my
Ys­ma­nak A, B1, B2, B6, C, PP, P, E, D2, K, de­mir, ka­liý, sink, mag­niý, kal­siý hem-de sa­po­nin we fi­to­nut­rient ýa­ly wi­ta­min­dir mi­ne­ral­la­ra baý­dyr. Mun­dan baş­ga-da, bu otuň dü­zü­min­de be­lok, ug­le­wod­lar, sell­ýu­lo­za we ýod sak­lan­ýar. Ys­ma­nak im­mu­ni­te­ti we myş­sa­la­ry güýç­len­dir­mä­ge, süň­küň ka­da­ly ös­me­gi­ne, içe­ge­le­riň ka­da­ly iş­le­me­gi­ne, be­den­dä­ki tok­sin­le­ri aýyr­ma­ga, ýü­rek-da­mar ul­ga­my­nyň işi­ni ka­da­laş­dyr­ma­ga, do­ku­ma­la­ry kis­lo­rod bi­len do­ly üp­jün et­mä­ge hem-de me­to­bo­liz­mi güýç­len­dir­mä­ge ýar­dam ed­ýär. Dü­zü­min­de ok­sal tur­şu­sy­nyň köp bol­ma­gy se­bäp­li be­den­dä­ki zy­ýan­ly daş­la­ry aýyr­mak­da hem peý­da­sy ulu­dyr. 100 gram ys­ma­nak­da ba­ry-ýo­gy 23 gram ka­lo­ri­ýa bar. Ys­ma­nak ka­lo­ri­ýa­sy az, ýo­kum­ly­ly­gy güýç­li iý­mit­dir. Şol se­bäp­li bu oty ber­hiz sak­la­mak­da hem peý­da­la­nyp bo­lar.
Çig­mi ýa-da gaý­na­dy­lan?
Ys­ma­na­gy çig­li­gi­ne hem-de gaý­na­dy­lan gör­nüş­de iýip bol­ýar. Iş­däa­çar­lar taý­ýar­la­ny­lan­da bu ot çig­li­gi­ne go­şul­ýar. Gaý­na­dy­lan ysmanakdan bol­sa dür­li gör­nüş­li ta­gam­lar bi­şi­ril­ýär. Köp ýurt­da de­ňiz önüm­le­ri bi­len taý­ýar­lan­ýan çor­ba­sy meş­hur­ bo­lan ys­ma­nak ýo­kum­ly mad­da­la­ryň «am­ma­ry» bo­lup, iý­mit sa­na­wyn­da hök­ma­ny bol­ma­ly ot­la­ryň bi­ri ha­sap­lan­ýar.