Mä­lim bol­şy ýa­ly, şu ýy­lyň 28-29-njy sent­ýab­ryn­da türk­men hal­ky­nyň Mil­li Li­de­ri, Türk­me­nis­ta­nyň Halk Mas­la­ha­ty­nyň Baş­ly­gy Gurbanguly Berdimuhamedow Ger­ma­ni­ýa Fe­de­ra­tiw Res­pub­li­ka­sy­na iş sa­pa­ry­ny ama­la aşyr­dy. Üs­tün­lik­le­re bes­le­nen iş sa­pa­ry türk­men-ger­man hyz­mat­daş­lyk gat­na­şyk­la­ry­ny halk ho­ja­ly­gy­nyň dür­li ugur­la­ryn­da, hu­su­san-da, ener­ge­ti­ka, ulag-ara­gat­na­şyk, oba ho­ja­ly­gy we beý­le­ki ugur­lar­da ös­dür­mek üçin tä­ze iter­gi bol­dy.
Ger­ma­ni­ýa bi­len hyz­mat­daş­ly­gy pug­ta­lan­dyr­mak hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­tu­tan­ly­gyn­da dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän da­şa­ry sy­ýa­sat stra­te­gi­ýa­sy­nyň esa­sy ugur­la­ry­nyň bi­ri bo­lup dur­ýar. Şu ge­zek­ki sa­par döw­le­ta­ra gat­na­şyk­la­ry ber­kit­mek­de hem-de türk­men-ger­man hyz­mat­daş­ly­gy­ny hil taý­dan tä­ze de­re­jä çy­kar­mak­da no­bat­da­ky mö­hüm ädim bol­dy. Sa­pa­ryň mak­sat­na­ma­sy­na iki­ta­rap­la­ýyn gör­nüş­de, şeý­le hem Mer­ke­zi Azi­ýa döw­let­le­ri­niň we GFR-iň we­ki­li­ýet­le­ri­niň Baş­tu­tan­la­ry­nyň de­re­je­sin­de mö­hüm du­şu­şyk­la­ryň bir­nä­çe­si gi­ri­zil­di. Şu­nuň bi­len bir­lik­de, GFR-iň ýo­ka­ry de­re­je­li ýol­baş­çy­la­ry­nyň gat­naş­ma­gyn­da wa­jyp äh­mi­ýet­li köp­ta­rap­la­ýyn çä­rä­niň gu­ral­ma­gy Ýew­ro­pa­nyň bu döw­le­ti­niň hal­ka­ra gi­ňiş­lik­de dur­nuk­ly we yg­ty­bar­ly hyz­mat­daş hök­mün­de uly ab­ra­ýa eýe bo­lan Türk­me­nis­tan, şeý­le hem Mer­ke­zi Azi­ýa­nyň ýurt­la­ry bi­len ne­ti­je­li hyz­mat­daş­ly­gy pug­ta­lan­dyr­ma­ga aý­ra­tyn gy­zyk­lan­ma bil­dir­ýän­di­gi­niň aý­dyň su­but­na­ma­sy­dyr.

Ger­ma­ni­ýa yk­dy­sa­dy­ýe­ti­niň kuw­wat­ly­ly­gy bo­ýun­ça Ýew­ro­pa Bi­le­le­şi­gin­de we dün­ýä­de öň­de­ba­ry­jy ýurt­la­ryň bi­ri­dir. Ýew­ro­pa­nyň bu iri döw­le­ti aw­tou­lag se­na­ga­tyn­da, uçar önüm­çi­li­gin­de, elekt­rik in­že­ner­çi­li­gin­de, luk­man­çy­lyk, oba ho­ja­lyk, azyk, hi­mi­ýa we der­man se­na­ga­ty en­jam­la­ry­ny ön­dür­mek­de, şeý­le hem «ýa­şyl» ener­gi­ýa önüm­çi­li­gin­de öň­baş­çy­la­ryň ha­ta­ryn­da ta­nal­ýar. Şol bir wagt­da bu ýur­duň köp san­ly iri kom­pa­ni­ýa­la­ry eý­ýäm bi­ziň ýur­du­myz bi­len köp ýyl­lar­dan bä­ri hyz­mat­daş­lyk edip gel­ýän bol­sa, ola­ryň üs­ti tä­ze kom­pa­ni­ýa­lar bi­len hem ýe­ti­ril­ýär.
Hä­zir­ki gü­ne çen­li ýur­du­myz­da ger­man ma­ýa­sy­nyň gat­naş­ma­gyn­da umu­my möç­be­ri ABŞ-nyň 1,6 mil­liard dol­la­ry­na go­laý bo­lan ma­ýa go­ýum tas­la­ma­la­ry­nyň we şert­na­ma­la­ry­nyň 196-sy­nyň bel­li­ge al­nan­dy­gy mu­ňa aý­dyň my­sal­dyr. GFR-iň işe­wür to­par­la­ry­nyň we­kil­le­ri, şol san­da «Sie­mens», «Da­im­ler», СLA­AS, «Roh­de & Schwarz», «Dres­ser-Rand» we beý­le­ki kom­pa­ni­ýa­lar uzak möh­let­li bi­le­lik­dä­ki tas­la­ma­la­ry ama­la aşyr­ma­ga sal­dam­ly go­şant goş­ýar­lar.
Hä­zir­ki wagt­da ýur­du­my­zyň yk­dy­sa­dy­ýe­ti­niň di­wer­si­fi­ka­si­ýa­laş­dy­ryl­ma­gy­ny, ýo­ka­ry teh­no­lo­gi­ýa­ly önüm­çi­lik­le­riň giň­den or­naş­dy­ryl­ma­gy­ny, iş­jeň san­ly­laş­dyr­ma­gy, inf­rast­ruk­tu­ra­nyň ok­gun­ly ös­dü­ril­me­gi­ni na­za­ra al­mak bi­len, iki ýur­duň müm­kin­çi­lik­le­ri­ni has ne­ti­je­li ula­nyp bo­lar. Türk­me­nis­tan döw­le­ti­miz yk­dy­sa­dy­ýe­tiň dür­li pu­dak­la­ryn­da ger­man kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň ne­ti­je­li iş­le­me­gi üçin oňaý­ly şert­le­ri hö­dür­le­mä­ge taý­ýar­dyr. Türk­men yk­dy­sa­dy­ýe­ti oňyn pi­kir­ler we tek­lip­ler, jo­gap­kär­li, yg­ty­bar­ly hyz­mat­daş­lyk üçin he­mi­şe açyk­dyr. Şu nuk­daý­na­zar­dan Ber­lin şä­he­rin­de ge­çi­ri­len türk­men-ger­man iş­ewür­ler fo­ru­my hem uzak möh­let­li söw­da-yk­dy­sa­dy gat­na­şyk­la­ry gi­ňelt­mek­de mö­hüm ädim hök­mün­de ga­ral­ýar.
Umu­man, türk­men-ger­man gat­na­şyk­la­ry­nyň hä­zir­ki gün­de äh­li esa­sy ugur­la­ry öz içi­ne alyp, iş­jeň ös­dü­ril­ýän­di­gi­ni bel­le­mek ge­rek. Dür­li ýyl­lar­da iki­ta­rap­la­ýyn gör­nüş­de, şeý­le hem hal­ka­ra for­mat­la­ryň çäk­le­rin­de ge­çi­ri­len ýo­ka­ry de­re­je­dä­ki du­şu­şyk­lar bar bo­lan hyz­mat­daş­ly­gy ös­dür­mek­de mö­hüm or­ny eýe­le­ýär. Bu du­şu­şyk­lar sy­ýa­sy hyz­mat­daş­ly­gyň esa­sy bin­ýa­dy­ny goý­dy, yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­ly­gy ös­dür­mek, me­de­ni-yn­san­per­wer ul­gam­da hyz­mat­daş­lyk et­mek üçin amat­ly şert­le­ri dö­ret­di.
Ener­ge­ti­ka ul­ga­my mö­hüm ugur­la­ryň ha­ta­ryn­da gör­ke­zil­di. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, ýur­du­my­zyň ne­bit­gaz top­lu­my üçin Ger­ma­ni­ýa­nyň kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň teh­ni­ka­la­ry­ny we en­jam­la­ry­ny ge­tir­mek me­se­le­si­ni ara alyp mas­la­hat­laş­ma­ga, Gün ba­ta­re­ýa­la­ry­ny peý­da­lan­mak bo­ýun­ça ger­man teh­no­lo­gi­ýa­la­ry­ny Türk­me­nis­tan­da or­naş­dyr­ma­gyň müm­kin­çi­li­gi­ni öw­ren­mä­ge taý­ýar­dy­gy be­ýan edil­di. Şeý­le hem ýur­du­myz­da ýo­ka­ry teh­no­lo­gi­ýa­ly önüm­çi­lik­le­ri dö­ret­mek mak­sa­dy bi­len, Ger­ma­ni­ýa­nyň wo­do­rod ener­ge­ti­ka­sy bo­ýun­ça tej­ri­be­si­ni öw­ren­mä­ge is­leg bil­di­ril­di.
Oba ho­ja­lyk pu­da­gyn­da Türk­me­nis­tan bi­len СLA­AS kom­pa­ni­ýa­sy­nyň ara­syn­da­ky hyz­mat­daş­ly­gyň köp­ýyl­lyk oňyn tej­ri­be­si­ni na­za­ra al­mak bi­len, in­no­wa­si­on çe­me­leş­me­li, öň­de­ba­ry­jy «ýa­şyl» teh­no­lo­gi­ýa­la­ry we san­ly ul­ga­my iş­jeň ulan­mak ar­ka­ly hyz­mat­daş­ly­gyň tä­ze gör­nüş­le­ri­ne geç­mek tek­lip edil­di.
Ra­ýat awia­si­ýa­sy ul­ga­myn­da, hu­su­san-da, iki ýur­duň ara­syn­da ho­wa gat­naw­la­ry­ny ös­dür­mek ba­bat­da, Türk­me­nis­ta­nyň ho­wa men­zil­le­ri­ni bi­le­lik­de do­lan­dyr­mak müm­kin­çi­lik­le­ri­ni art­dyr­mak­da, şol san­da bu tas­la­ma­la­ry dur­mu­şa ge­çir­mek üçin de­giş­li hu­kuk bin­ýa­dy­ny taý­ýar­la­mak­da hyz­mat­daş­lyk me­se­le­le­ri­ne aý­ra­tyn üns be­ril­di.
Ger­man yk­dy­sa­dy­ýe­ti­niň Gün­do­gar ko­mi­te­ti­niň ug­ry bo­ýun­ça hem hyz­mat­daş­lyk et­me­giň oňat müm­kin­çi­lik­le­ri bar. Şun­da «ýa­şyl» ge­çi­şi, şol san­da az ug­le­rod­ly teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň or­naş­dy­ryl­ma­gy, ener­ge­ti­ka we luk­man­çy­lyk gel­je­gi uly ugur­lar ha­sap­lan­ýar. Gün­do­gar ko­mi­te­ti bi­len ge­çi­ri­len du­şu­şyk­la­ryň ne­ti­je­le­ri bo­ýun­ça 2023-nji ýy­lyň 20-nji no­ýab­ryn­da Ber­lin şä­he­rin­de we­kil­çi­lik­li Türk­men-ger­man işe­wür­lik fo­ru­my­ny gu­ra­mak tek­lip edil­di.
Bel­le­ni­li­şi ýa­ly, gel­jek­ki hyz­mat­daş­lar bi­len öza­ra bäh­bit­li gat­na­şyk­la­ryň ýo­la go­ýul­ma­gy mun­dan beý­läk­ki işiň ugur­la­ry­ny kes­git­le­mä­ge, wa­jyp baş­lan­gyç­la­ryň we ha­ryt do­la­ny­şy­gy­nyň ýurt­la­ry­my­zyň ýo­ka­ry yk­dy­sa­dy kuw­wa­ty­na la­ýyk gel­ýän de­re­jä çy­ka­ryl­ma­gy­ny üp­jün et­mek bo­ýun­ça çä­re­le­ri dur­mu­şa ge­çir­mä­ge ýar­dam et­di.

Mu­ham­met­ny­ýaz SE­ÝI­DOW,
Türk­me­nis­ta­nyň In­že­ner-teh­ni­ki we ulag kom­mu­ni­ka­si­ýa­la­ry ins­ti­tu­ty­nyň ta­ly­by.

 

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА