Ýaz paslynda duş gelinýän täsin hadysalaryň biri hem ýerden güberilip çykýan kömeleklerdir. Kömelek irki döwürlerden bäri adamlaryň ünsüni özüne çekýär. Kömelek nädip gögerýär, kömelegi iýmelimi ýa-da iýmeli dälmi diýen soraglar uzak ýyllaryň dowamynda adamlary pikirlendiripdir.
Kömelegiň dünýäde 14 müň görnüşi bolup, olaryň 2 müňden gowragy iýmäge ýaramly hasaplanýar.
Ýerden çykýandygyna garamazdan, kömelek ösümlik hasaplanmaýar.
Kömelegiň ýokarky güberçegine telpek, ýere girýän uzyn bölegine bolsa göbek diýilýär.
Kömelekde fotosintez hadysasy geçmeýär. Şol sebäpli, kiçijik saýawanjyk ak, ýagny reňksiz (pigmentsiz) görünýär.
Kömelegiň gögermegi üçin ýagtylyk zerur däl. Telpekli iýmitiň ýerden çykmagy üçin garaňkylyk, çyglylyk we biraz gyzgynlyk gerek.
Kömelek, esasan hem, adam aýagy kän basmadyk, ösümlik çüýrüntgileri köp bolan meýdanda peýda bolýar.
Kömelegiň telpejiginiň aşagynda köpeliş sporalary bar. Bu sporalar çüýräp topraga garylyp, geljek ýyl ýaz paslynyň gelmegi bilen täzeden gögerýär.
Düzüminde D witamini bolan kömelekler garaňkyda ýalpyldaýarlar.
Kömelek kosmos bekedinde synag maksady bilen ösdürilip ýetişdirildi.
Kömelegiň käbir görnüşi plastmassany dargatmakda ulanylýar.
Ýazda ýagynyň köp ýagýandygy hem-de Ýere ýyly girýändigi sebäpli, bahar paslynda kömelege köp duş gelinýär. Tomus paslynda howanyň guraklygy sebäpli kömelek gögermeýär. Güýz paslynyň ýagynly günlerinde hem kömelek gögerýär, emma çyglylygyň pesdigi sebäpli, derrew çüýremek bilen bolýar.
Tebigatda bitýän kömelekleriň arasynda zäherlileri hem bar. Şol sebäpli kömelek çöplenende ýa-da iýlende seresaply bolmagy ýatdan çykarmaly däl.