Dün­ýä­dä­ki iň gym­mat gül

Yl­my taý­dan «epip­hyl­lum oxype­ta­lum» diý­lip at­lan­dy­ryl­ýan ka­du­pul gü­li wagt­la­ýyn açyl­ma­gy we owa­dan­ly­gy bi­len ta­pa­wut­lan­ýar. Şri-Lan­ka­nyň tro­pik to­kaý­la­ryn­da bit­ýän bu ek­zo­tik gül bo­ta­nik­le­riň, bag­ban­la­ryň we gül­çü­le­riň ün­sü­ni özü­ne çek­ýär. Şri-Lan­ka­nyň mil­li ösüm­li­gi bo­lan ka­du­pul gü­li me­de­ni äh­mi­ýe­te eýe bo­lup, söý­gi­niň we ru­hu­be­lent­li­giň ny­şa­ny ha­sap­lan­ýar.
Di­ňe gi­je­si­ne açyl­ýan bu gül 3-4 sa­gat çe­me­si hoş­boý ysy­ny ýaý­rad­ýar. Daň atan­da ka­du­pul gü­li sül­le­rip, ýap­rak­la­ry eräp baş­la­ýar. Gys­ga wagt­lyk açylýan bu gül «gi­jä­niň şa ze­na­ny» ady bi­len ta­nal­ýar. Owa­dan na­gyş­ly ap-ak gül «bir gi­je­lik öm­ri» bi­len beý­le­ki gül­ler­den ta­pa­wut­lan­ýar. Ka­du­pul seý­rek ös­me­gi we hoş­boý ysy bi­len meş­hur bo­lup, dün­ýä­dä­ki iň gym­mat gül de­re­je­si­ni gö­ter­ýär. Dia­met­ri 30 san­ti­met­re ýet­ýän bu gü­lüň ýyl­dy­za meň­zeş gül­tä­ji bo­lup, gül ýap­rak­la­ry­nyň aşa­gyn­da se­çe­ge meň­zeş in­siz ýap­ra­jyk­la­ry bar. Şri-Lan­ka­nyň en­de­mik ösüm­li­gi bo­lan ka­du­pul gü­li baş­ga ýurt­lar­da hem seý­rek ýag­daý­da ös­dü­ri­lip ýe­tiş­di­ril­ýär. Şri-Lan­ka­da bu gül toý­da we mil­li däp-des­sur­lar ber­jaý edil­ýän da­ba­ra­lar­da be­zeg üçin ula­nyl­ýar. Ka­du­pul gü­li ba­ra­da­ky ynanç­lar we ga­ra­ýyş­lar Şri-lan­ka­ly­la­ryň halk dö­re­di­ji­li­gi­ne, sun­ga­ty­na we ede­bi­ýa­ty­na hem or­na­şyp­dyr. Köp san­ly şa­hyr­lar we su­rat­keş­ler te­bi­ga­tyň gö­zel­li­gi­ni wasp eden­le­rin­de bu gü­li my­sal ge­tir­ýär­ler. Ka­du­pul gü­li tä­jir­çi­lik mak­sa­dy bi­len ula­nyl­ma­ýar.