Sag­dyn­lyk we uzak ömür DNK (di­ri or­ga­nizm­le­riň äh­li­si­niň mi­ras­dü­şer­lik mag­lu­mat­la­ry­ny sak­la­ýan mo­le­ku­la) bag­ly däl-de, eý­sem, bi­ziň dur­muş ýö­rel­ge­le­ri­mize we en­dik­le­ri­mi­ze hem bag­ly. Alym­lar ýa­rym mil­lio­na go­laý ada­myň gat­naş­ma­gyn­da ge­çi­ri­len giň möç­ber­li bar­lag­lar­dan soň umyt­lan­dy­ry­jy ne­ti­jä gel­di­ler. Gör­lüp otu­ryl­sa, gen­le­riň gar­ra­ma­ga örän az, ýagny di­ňe 2% tä­sir ed­ýän­di­gi, ýa­şa­ýyş-dur­muş ýö­rel­ge­le­ri­niň bol­sa 17% tä­sir ed­ýän­di­gi bel­li bo­lup­dyr. Baş­ga­ça aý­dy­lan­da, bi­ziň nä­hi­li ýa­şa­ýan­dy­gy­myz ene-ata­la­ry­myz­dan mi­ras ga­lan zat­lar­dan se­kiz es­se mö­hüm­dir. Gar­ra­ma­gy çalt­laş­dyr­ýan iň mö­hüm se­bäp­le­riň ara­syn­da çi­lim çek­mek, fi­zi­ki iş­jeň­li­giň pes de­re­je­si, jem­gy­ýet­den üz­ňe­lik, uky­nyň bo­zul­ma­gy, emo­sio­nal we fi­zi­ki taý­dan ar­gyn­lyk bar.
Alym­lar hat­da ada­myň oňaý­syz ge­ne­ti­ka­sy bar bo­lan ýag­da­ýyn­da-da, iş­jeň we sag­dyn dur­muş ýö­rel­ge­le­ri­niň gar­ra­ma pro­se­si­ni ep-es­li ha­ýal­la­dyp, öm­rüň do­wam­ly­ly­gy­ny uzal­dyp bil­jek­di­gi­ni öňe sür­ýär­ler.

Orazgeldi Babaýew,
Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň terapewtik stomatologiýa kafedrasynyň mugallymy.