Ru­hy kä­mil­li­giň, özü­ňi tap­la­ma­gyň aýy bo­lan Ora­za do­wam ed­ýär. Ora­za aýy­na «Aý­la­ryň sol­ta­ny» diý­lip, ol türk­men hal­ky­nyň ga­dym­dan bä­ri do­wam edip gel­ýän mu­sul­man se­ne­na­ma­sy­nyň do­ku­zyn­jy aýy­dyr. Türk­men­ler­de «ora­za», kä­bir ýer­li gep­le­şik­ler­de «ara­za», «ro­za» diý­lip at­lan­dy­ryl­ýan bu mu­kad­des aýyň ady arap di­lin­dä­ki «ra­ma­dan», «sawm», «si­ýam» söz­le­ri­niň «daş dur­mak, özü­ňi sak­la­mak» ýa­ly ma­ny­la­ry bi­len bag­la­ny­şyk­ly­dyr. Ora­za aýy tu­tuş­ly­gy­na so­ga­ba, päk­li­ge bes­le­nen aý­dyr. Bu aý­da bäş par­zyň bi­ri bo­lan agyz bek­len­ýär, ýag­şy di­leg­ler edil­ýär. Müň gi­je­den zy­ýat gör­len «ga­dyr gi­je­si» bu aýyň gör­kü­dir. Pe­der­le­ri­mi­ziň «Gü­nüň ser­we­ri – ju­ma, aýyň ser­we­ri – re­me­zan, ýy­lyň ser­we­ri – go­ýun, gi­jä­niň ser­we­ri – ga­dyr» di­ýen söz­le­ri ora­za aýy­nyň aý­ra­tyn ke­rem-ke­ra­ma­ta eýe­di­gi­ni gör­kez­ýär. Ol yn­san­per­wer­li­giň, ha­lal­ly­gyň, ha­ýyr-sa­ha­wa­tyň, sy­lag-hor­ma­tyň aýy­dyr. Bu mu­kad­des aý­da agyz bek­len­ýär, agyz açar sa­da­ka­sy be­ril­ýär, ta­ra­wa na­ma­zy okal­ýar, aýat-tö­wir edil­ýär. Bu ga­dy­my des­su­ryň çuň­ňur ma­ny­sy bar­dyr. Adam­lar agyz bek­le­mek ar­ka­ly be­den we ru­hy dün­ýä­si­niň «sy­na­gy­ny» ge­çir­mä­ge müm­kin­çi­lik al­ýar­lar. Agyz bek­le­nen wag­tyn­da ada­myň be­de­ni köp iý­mek­den ha­las bo­lup, özü­ni dür­se­mä­ge müm­kin­çi­lik tap­ýar.
Ýur­du­myz­da Ora­za baý­ra­my her ýyl döw­let de­re­je­sin­de giň­den bel­le­nil­ýär. Ol türk­me­niň toý däp­le­ri bi­len ut­ga­şyp, aý­ra­tyn ma­ny-maz­mu­na eýe bol­ýar. Bu ba­ra­da Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz: «Ora­za baý­ra­my Gün­do­gar halk­la­ry­nyň, şol san­da türk­men hal­ky­nyň uzak asyr­la­ryň do­wa­myn­da baý dur­muş tej­ri­be­si esa­syn­da ke­ma­la ge­len, yn­san­per­wer­li­gi, hoş­ni­ýet­li­li­gi, pa­ra­hat­çy­ly­gy hem-de dost­lu­gy da­ba­ra­lan­dyr­ýan dün­ýä­niň iň ga­dy­my baý­ram­la­ry­nyň bi­ri­dir. Be­ýik Bi­ri­ba­ryň bar­ly­gy­na we bir­li­gi­ne uý­ýan, yn­san­per­wer­li­gi we hoş­ni­ýet­li­li­gi, dost-do­gan­ly­gy mu­kad­des ka­da öw­ren türk­men hal­ky­nyň be­den we ru­hy taý­dan päk­len­me­giň ke­rem­li aýy hök­mün­de Ora­za aýy­na, aý­ra­tyn hem re­him-şe­pa­gat­ly­ly­gyň, ha­ýyr-sa­ha­wat­ly­ly­gyň mü­bä­rek gi­je­si bo­lan Ga­dyr gi­je­si­ne hor­ma­ty örän ulu­dyr» di­ýip bel­le­ýär.

Je­mi­le ORAZ­MY­RA­DO­WA,
Aşgabat şäher medeniýet müdirliginiň Merkezleşdirilen kitaphanalar ulgamynyň Hajy Ysmaýylow adyndaky kitaphana şahamçasynyň 2-nji derejeli kitaphanaçysy.