Angela Mer­keliň karary. Şu ýy­lyň sentýab­ryn­da Ger­ma­ni­ýa­da umu­my­fe­de­ral Par­la­ment saý­law­la­ry ge­çi­ri­ler. Ýur­duň hä­zir­ki Kans­le­ri An­ge­la Mer­kel bu saý­law­lar­da öz da­laş­gär­li­gi­ni hö­dür­le­me­jek­di­gi­ni mä­lim et­di. Bu ýag­daý sy­ýa­sat­çy­nyň ýur­duň fe­de­ral hö­kü­me­tin­dä­ki 16 ýyl­lyk baş­lyk­lyk döw­rü­niň gu­tar­jak­dy­gy­ny aň­lad­ýar. Hä­zir Bun­des­tag­da­ky Hris­ti­an de­mok­ra­tik bi­le­le­şi­gi frak­si­ýa­sy­nyň üç da­laş­gä­ri Mer­ke­liň do­wam et­di­ri­ji­le­ri hök­mün­de or­ta atyl­ýar.

Gaý­ta­dan saý­lan­dy. De­mok­rat Nen­si Pe­lo­si ABŞ-nyň Kong­re­si­niň 117-nji ça­gy­ry­şy­nyň We­kil­ler pa­la­ta­sy­nyň baş­ly­gy we­zi­pe­si­ne saý­lan­dy. De­mok­ra­tik par­ti­ýa­nyň 80 ýaş­ly we­ki­li kong­res ag­za­la­ry­nyň kö­pü­si­niň gol­da­wy­ny al­dy. Ol 55 ýaş­ly res­pub­li­ka­çy Ke­win Mak­kar­ti­den öňe saý­lan­dy. Pe­lo­si dör­dün­ji ge­zek aşa­ky pa­la­ta­nyň başlygy wezipesine saý­lan­dy. Ol bu we­zi­pä­ni Kong­re­siň 116-njy ça­gy­ry­şyn­da, şeý­le-de 2007-nji ýy­lyň ýan­wa­ryn­dan 2011-nji ýy­lyň ýan­wa­ry­na çen­li (110-njy we 111-nji ça­gy­ryş) ýe­ri­ne ýe­tir­di.

Býu­je­ti ka­bul edil­di. BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň mas­la­ha­tyn­da 2021-nji ýy­lyň býu­je­ti ka­bul edil­di. Je­mi býu­je­tiň 3,21 mil­liard dol­la­ra deň­di­gi mä­lim edil­di. 168 ýurt gu­ra­ma­nyň esa­sy ma­li­ýe res­mi­na­ma­sy­ny ma­kul­la­dy. «Tas­syk­la­nan býu­jet, soň­ky 50 ýyl­da muk­da­ry bo­ýun­ça ikin­ji orunda bo­lup, BMG-niň ga­py­la­ry­nyň açyk bol­ma­gy­na, onuň iş­gär­le­ri­ne bol­sa, dün­ýä­de eme­le ge­len çyl­şy­rym­ly ýag­daý­lar­da öz iş­le­ri­ni do­wam et­dir­mä­ge müm­kin­çi­lik be­rer» diý­lip, BMG-niň met­bu­gat gul­lu­gy mä­lim ed­ýär.

Il­kin­ji üç­lü­ge gir­di. Is­pa­ni­ýa adam ömrüniň ortaça hasaby bo­ýun­ça Ýew­ro­pa Bi­le­le­şi­gin­de bi­rin­ji ýer­de dur­ýar. Ol, takmynan, 83,3 ýyla deň. Is­pa­ni­ýa­nyň Sag­ly­gy go­ra­ýyş mi­nistr­li­gi, er­kek­ler üçin bu gör­ke­zi­ji­niň 80,4 ýa­şa, ze­nan­lar üçin bol­sa 86,1 ýa­şa deň­ bol­jak­dy­gy­ny çak­la­dy. Dün­ýä de­re­je­sin­de Is­pa­ni­ýa bu gör­ke­zi­ji bo­ýun­ça Ýa­po­ni­ýa­dan (84,2 ýyl) we Şweý­sa­ri­ýa­dan (83,8 ýyl) soň üçün­ji orny eýe­leýär. Gör­ke­zi­ji se­bi­te bag­ly­lyk­da üýt­ge­ýär. My­sal üçin, Seu­ta we Me­lil­ýa­da 81 ýa­ş bol­sa, Mad­rid­de 85,4 ýa­şa deňdir.

Ab­raý­ly baý­ra­ga eýe bol­dy. Bu­da­peş­tiň Fe­rens List ady­nda­ky Hal­ka­ra ho­wa men­zi­li­ne «IP­RA Gol­den World Awards» baý­ra­gy be­ril­di. Bu baý­rak Hal­ka­ra jem­gy­ýet­çi­lik gat­na­şyk­la­ry bir­le­şi­gi (IP­RA) ta­ra­pyn­dan 1990-njy ýyl­dan bä­ri be­ril­ýär. Onuň mak­sa­dy ara­gat­na­şyk pu­da­gy­nyň ab­ra­ýy­ny ýo­kar­lan­dyr­mak­dan yba­rat. 1984-nji ýyl­dan bä­ri bu bir­le­şik BMG bi­len hyz­mat­daş­lyk ed­ýär. Fe­rens List adyn­da­ky ho­wa men­zi­li dün­ýä­de eme­le ge­len çyl­şy­rym­ly ýag­daý­lar­da «Iň oňat iş do­lan­dy­ryş» ug­ry bo­ýun­ça ýe­ňi­ji diý­lip yg­lan edil­di.

2023-nji ýy­la süý­şü­ril­di. «Pa­riž Le-Bur­že» awia­si­ýa ser­gi­si 2021-nji ýy­lyň 21-27-nji iýu­nyn­da ge­çi­ril­me­li­di. Ýöne dün­ýä­de eme­le ge­len çyl­şy­rym­ly ýag­daý­lar se­bäp­li çä­rä­ni gur­naý­jy­lar ony 2023-nji ýy­lyň iýun aýy­na çen­li yza süý­şür­mek ka­ra­ry­na gel­di­ler. Ta­kyk se­ne­le­r soň­ra yg­lan edi­ler. Gu­ra­ma­çy­lar çä­rä­ni yza süý­şür­mek ka­ra­ry­ny bi­ra­gyz­dan ka­bul edip, önüm­le­ri­ni 2021-nji ýyl­da hö­dür­le­me­gi me­ýil­leş­dir­ýän gu­ra­ma­la­ryň go­şant­la­ry­ny yzy­na gaý­tar­jak­dy­gy­ny mä­lim et­di­ler. Bu ser­gi 1909-njy ýyl­dan bä­ri ge­çi­ril­ýär.

Iň çuň ho­wuz. War­şa­wa­nyň Mşo­nuw şä­he­rin­de dün­ýä­niň iň çuň how­zy «Deeps­pot» açyl­dy. Ho­wu­zyň çuň­lu­gy 45,4 metr, için­dä­ki su­wuň muk­da­ry 85 müň kub metr­den gow­rak. Bu Olim­pi­ýa bas­seý­niniň 27-si bi­len deň­dir. Bu ýe­re gel­ýän­ler daý­wing bi­len meş­gul bo­lup, dür­li su­was­ty ge­ze­lenç­le­ri gu­rap bil­ýär­ler. Bu ýer­de Maý­ýa ha­ra­ba­çy­ly­gy­ny ýa­da sal­ýan ho­wu­zyň çuň ötük­le­ri­niň için­den ýü­züp ge­çip, gark bo­lan gä­mi­ni tap­yp bol­ýar. «Deeps­pot» mer­ke­zi di­ňe bir us­sat guw­was­lar üçin däl, eý­sem, tä­ze baş­lan­lar üçin hem oňaý­ly­dyr.

Tä­ze mi­ne­ral ta­pyl­dy. Bri­tan alym­la­ry «ker­no­wit» at­ly tä­ze mi­ne­ra­ly tap­dy­lar. 220 ýyl mun­dan ozal ga­zy­lyp al­nan zü­mer­ret reňk­li ker­no­wi­tiň üs­tün­de ge­çi­ri­len uzak bar­lag­lar­dan soň, hü­när­men­ler onuň öz­bo­luş­ly mi­ne­ral­dy­gy­na göz ýe­ti­r­di­ler. Bu açyş Hal­ka­ra mi­ne­ra­lo­gi­ýa bir­le­şi­gi ta­ra­pyn­dan tas­syk­lan­dy. Bu mi­ne­ral 1790-njy ýyl­dan 1909-njy ýy­la çen­li iş­län Wil-Gor­land kä­nin­den ga­zy­lyp alyn­dy. In­di bu ýe­ri öw­ren­mek müm­kin däl, se­bä­bi mag­dan ýa­py­lan­soň, onuň üs­tün­den ýa­şa­ýyş jaý­la­ry gu­rul­dy.