Gai­ti we Gu­am döw­let­le­ri­niň baý­dak­la­ryn­da pal­ma­nyň şe­ki­li ýer­leş­di­ri­len­dir.
Adat­ça ys­sy ýurt­lar­da ös­ýän hem bol­sa Hy­taý ýel­pe­wa­jy pal­ma­sy («Trachycar­pus for­tu­ne») 17 de­re­jä çen­li so­wu­ga çy­da­ýar. Ow­ga­nys­ta­nyň dag­lyk se­bit­le­rin­de ös­ýän «Nan­nor­hops richtia­na» 22 de­re­jä çen­li so­wuk­da hem ös­ýär.
Seý­şel ada­la­ryn­da ös­ýän ko­ko­syň («Lo­docia mal­divica») to­hu­my­nyň ag­ra­my 22 kg-a ýet­ýär.
Ma­da­gas­kar raf­fia­sy pal­ma­sy­nyň («Rap­hia fa­ri­ni­fe­ra») bir ýap­ra­gy­nyň uzyn­ly­gy 20 met­re ýet­ýär.
And dag­la­ryn­da ös­ýän «Ceroxlon al­pi­num» pal­ma­sy­nyň bo­ýy 60 metr­den geç­ýär. Pa­rag­waý­da ös­ýän gir­de­nek pal­ma­sy­nyň bo­ýy 10-15 san­ti­metr­den geç­me­ýär.
Bü­tin dün­ýä­de iň köp ýaý­ran hem-de me­de­ni taý­dan ös­dü­ri­lip ýe­tiş­di­ril­ýän pal­ma­lar ko­kos («Cocos nucife­ra») we arap hur­ma­sy (Phoe­nix dacty­li­fe­ra) ha­sap­lan­ýar. Se­bä­bi pal­ma­nyň bu iki gör­nü­şi gym­mat ba­ha­ly bol ha­syl ber­ýär.
Af­ri­ka ýag pal­ma­sy («Elaeis gui­ne­en­sis») hem azyk­lyk ýag al­mak üçin köp muk­dar­da ös­dü­ri­lip ýe­tiş­di­ril­ýär.
De­mir­ga­zyk Af­ri­ka­da we Ýa­kyn Gün­do­gar ýurt­la­ryn­da ir­ki dö­wür­ler­den bä­ri ös­dü­ri­lip ýe­tiş­di­ril­ýän hur­ma XIX asyr­da Mek­si­ka äki­dil­ýär. Bo­ýy 18-24 met­re ýet­ýän hur­ma­nyň ýap­rak­la­ry 6 metr tö­we­re­gi bol­ýar. Onuň äpet ho­şa­sy ýap­rak­la­ryň as­tyn­da bol­ýar.
Gu­ry hur­ma­da şe­ke­riň muk­da­ry 75-85% bol­ýar. Hur­ma­nyň kä­bir gör­nü­şin­den şe­ker hem alyn­ýar. Süý­ri çi­gi­di­ni 2-3 gi­je-gün­diz suw­da go­ýup, şi­ne­län­den soň­ra ek­se­ňiz, otag ösüm­li­gi hök­mün­de peý­da­la­nyp bi­ler­si­ňiz.
Köp ýurt­da pal­ma ýap­rak­la­ry jaý­la­ryň üçe­gi­ni ba­syr­mak, tor­ba, se­bet we baş­gap örmek üçin peý­da­la­nyl­ýar. Hat­da pal­ma ýap­ra­gyn­dan ka­gyz hem ön­dü­ril­ýär.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА