Tä­ze Ze­lan­di­ýa­nyň Wel­ling­ton uni­wer­si­te­ti­niň alym­la­ry dün­ýä­dä­ki glo­bal maý­la­ma bi­len bag­la­ny­şyk­ly çyk­da­jy­la­ryň ýo­kar­lan­ma­gy ba­ra­da il­kin­ji ge­zek bar­lag ge­çir­di­ler. Ola­ryň ha­sap­la­ma­la­ry­na gö­rä, soň­ky 20 ýyl­da adat­dan da­şa­ry ho­wa ýag­da­ýyn­dan çe­ki­len zy­ýan sa­gat­da 16 mil­li­on dol­lar bo­lan­dy­gy­ny çak­la­nyl­ýar.
2000-nji ýyl­dan 2019-njy ýy­la çen­li dün­ýä­dä­ki äh­li ýurt­lar ho­wa­nyň üýt­ge­me­gi se­bäp­li 140 mil­liard dol­lar ýi­tir­di. Anyk muk­dar ýyl­da 60-dan 230 mil­liard dol­lar ara­ly­gyn­da üýt­ge­ýär. Iň köp ýit­gi 2003-nji ýy­la de­giş­li­dir, şol ýyl Ýew­ro­pa­da güýç­li ys­sy, şeý­le-de 2010-njy ýyl­da Rus­si­ýa­da iň ys­sy ho­wa, So­ma­li­de güýç­li gu­rak­lyk ha­sa­ba al­nyp­dyr. ABŞ-da­ky 2005 we 2017-nji ýyl­lar­da­ky de­ňiz ha­ra­sat­la­ryn­da ýy­ky­lan we ze­per ýe­ten goz­gan­ma­ýan em­läk­ler se­bäp­li has köp ýit­gi çe­ki­lip­dir. 2022-nji ýyl­da ýit­gi­niň umu­my möç­be­ri 280 mil­liard dol­la­ra deň bo­lup­dyr.
Çyk­da­jy­la­ryň üç­den iki bö­le­gi adam pi­da­la­ry­na, ga­lan bö­le­gi ze­per ýe­ten em­läk­le­re goý­be­ri­lip­dir. Ho­wa­nyň howp­ly ýag­daý­la­ry dö­re­den gör­nüş­le­rin­de üç­den iki bö­le­gi ha­ra­sat­la­ra, ýy­ly ho­wa akym­la­ry­na 16 gö­te­rim ýit­gi, sil joş­ma­la­ry­na hem-de gu­rak­ly­ga 10 gö­te­rim de­giş­li­dir.
Bar­lag­la­ryň aw­tor­la­ry­nyň bel­leý­şi ýa­ly, ga­ryp ýurt­lar ba­ra­da ýe­ter­lik mag­lu­mat bol­man­soň, ola­ryň zy­ýa­ny ba­ra­da­ky çak­la­ma­sy ha­ky­kat­dan has pes bo­lup bi­ler. Mun­dan baş­ga-da, deň­ziň de­re­je­si­niň ýo­kar­lan­ma­gy bi­len ut­ga­şyk­ly­lyk­da ha­syl­ly­ly­gyň pe­sel­me­gi ýa­ly ýag­daý­lar ha­sa­ba alyn­man­dyr di­ýip, “The Gu­ar­di­an” ne­şi­ri ýaz­ýar.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА