Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň taý­syz ta­gal­la­la­ry bi­len ýur­du­my­zyň baş şä­he­ri­ni dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan ös­dür­mek, gu­rul­ýan des­ga­lar­da mil­li bi­na­gär­lik ýö­rel­ge­le­ri bi­len hä­zir­ki za­ma­nyň ösen tej­ri­be­si­ni ut­gaş­dyr­mak we paý­tag­ty­my­zyň dur­muş dü­zü­mi­ni kä­mil­leş­dir­mek iş­le­ri­ne uly äh­mi­ýet be­ril­ýär.
Mer­jen paý­tag­ty­myz bi­na­gär­lik keş­bi, saz­la­şyk­ly­ly­gy we aja­ýyp­ly­gy bi­len haý­ran gal­dyr­ýar. Aş­ga­bat dün­ýä­niň owa­dan we ýa­şa­ýyş üçin amat­ly şert­le­ri özün­de jem­le­ýän şä­her­le­ri­niň ha­ta­ryn­da eýe­le­ýän or­nu­ny bar­ha pug­ta­lan­dyr­ýar. Ýur­du­my­zyň baş şä­he­ri­niň bir­nä­çe des­ga­la­ry bi­na­gär­lik çöz­güt­le­ri­ne eýe bo­lan öz­bo­luş­ly­ly­gy bi­len en­çe­me ge­zek Gin­ne­siň Bü­tin­dün­ýä re­kord­lar ki­ta­by­na gi­ri­zil­di.
Hä­zir­ki wagt­da Kö­pet­da­gyň ete­gin­dä­ki aja­ýyp ýer­ler­de bir­nä­çe bi­na­gär­lik top­lum­la­ry gur­lup, ulan­ma­ga be­ril­di. Bu des­ga­lar Kö­pet­da­gyň ete­gin­dä­ki te­bi­gy aý­ra­tyn­lyk­lar bi­len bir bi­te­wi saz­la­şy­gy eme­le ge­ti­ri­lip, ola­ryň tas­la­ma­la­ry taý­ýar­la­nan­da hä­zir­ki za­ma­nyň ösen tej­ri­be­le­rin­den, mil­li bi­na­gär­lik ýö­rel­ge­le­rin­den we öz­bo­luş­ly te­bi­gy aý­ra­tyn­lyk­lar­dan ugur alyn­ýar hem-de eko­lo­gi­ýa me­se­le­le­ri­ne mö­hüm äh­mi­ýet be­ril­ýär.
Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, paý­tag­ty­my­zyň gü­nor­ta bö­le­gin­de sil suw­la­ry­ny so­wu­jy des­ga­lar top­lu­my­ny ulan­ma­ga ber­mek da­ba­ra­sy bol­dy. Daş­ky gur­şa­wy go­ra­mak, te­bi­ga­ta aýaw­ly ga­ra­mak, te­bi­gy se­riş­de­le­ri ne­ti­je­li we re­je­li peý­da­lan­mak, gel­jek ne­sil­ler üçin onuň gö­zel­li­gi­ni, baý­ly­gy­ny go­rap sak­la­mak döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň ama­la aşyr­ýan ösüş stra­te­gi­ýa­sy­nyň mö­hüm ugur­la­ry­nyň bi­ri­dir.
Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň 2020-nji ýy­lyň mar­tyn­da gol çe­ken Ka­ra­ry­na la­ýyk­lyk­da, Aş­ga­bat şä­he­ri­niň hä­kim­li­gi paý­tag­ty­my­zyň sil suw­la­ryn­dan go­ral­ma­gy­ny mun­dan beý­läk-de güýç­len­dir­mek mak­sa­dy bi­len, Rus­si­ýa Fe­de­ra­si­ýa­sy­nyň «Woz­rož­de­ni­ýe» önüm­çi­lik bir­le­şi­gi» paý­dar­lar jem­gy­ýe­ti bi­len sil suw­la­ry­ny so­wu­jy des­ga­lar top­lu­my­ny gur­mak ha­kyn­da şert­na­ma bag­laş­dy.
Bu döw­re­bap des­ga­lar top­lu­my­nyň je­mi uzyn­ly­gy 49 ki­lo­met­re ba­ra­bar­dyr. Bu döw­re­bap des­ga­lar top­lu­my suw sak­laý­jy açyk ho­wuz­la­ry, köp­rü­le­ri, suw so­ru­jy be­ket­le­ri, 34 ki­lo­metr­den gow­rak be­ton bi­len ber­ki­di­len ka­nal­la­ry, 8 ki­lo­metr­den gow­rak tur­ba ge­çi­ri­ji­le­ri we beý­le­ki in­že­ner­çi­lik ul­gam­la­ry­ny öz içi­ne al­ýar.
Ak mer­mer­li Aş­ga­bat­da öz ge­ri­mi bo­ýun­ça tä­sin sil suw­la­ry­ny so­wu­jy des­ga­lar top­lu­my bir­nä­çe mö­hüm şa­ha­dat­na­ma­la­ra hem my­na­syp bol­dy. Bu hem des­ga­nyň iň­ňän uly äh­mi­ýe­te eýe bo­lup, döw­re­bap in­že­ner­çi­lik ul­gam­la­ry­ny özün­de jem­le­ýän­di­gi bi­len ta­pa­wut­lan­ýar. Bu tas­la­ma Rus­si­ýa­nyň «Sew­kaw­gip­ro­wod­hoz» hem-de Türk­me­nis­ta­nyň «Türk­men­su­wyl­my­tas­la­ma» tas­la­ma ins­ti­tut­la­ry­nyň, Türk­me­nis­ta­nyň Gur­lu­şyk we bi­na­gär­lik mi­nistr­li­gi­niň Seýs­mi­ki dur­nuk­ly gur­lu­şyk yl­my-bar­lag ins­ti­tu­ty­nyň hü­när­men­le­ri­niň bi­le­lik­dä­ki iş­le­ri­niň ne­ti­je­si­dir. Bu iş­le­riň de­ňi-ta­ýy­nyň ýok­du­gy Rus­si­ýa­nyň hem-de Türk­me­nis­ta­nyň köp san­ly yl­my bi­le­le­şik­le­ri ta­ra­pyn­dan tas­syk­la­nyl­dy we de­giş­li gü­wä­na­ma­lar bi­len ber­ki­dil­di.
Ýur­du­my­zyň baş şä­he­ri­niň keş­bi gün­sa­ýyn öz­ge­rip, özün­de jem­le­ýän döw­re­bap des­ga­la­ry bi­len haý­ran gal­dyr­ýar. Kö­pet­da­gyň ete­gin­de ýer­le­şen ak mer­mer­li paý­tag­ty­my­zyň ge­og­ra­fik ýag­da­ýy­ny na­za­ra ala­nyň­da, ol sil suw akym­la­ry­nyň geç­ýän zo­la­gyn­da ýer­leş­ýär. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, bu des­ga­lar top­lu­my­nyň işe gi­ri­zil­me­gi paý­tag­ty­my­zyň in­že­ner­çi­lik-kom­mu­ni­ka­si­ýa ul­ga­my­ny hal­ka­ra ül­ňü­le­re la­ýyk ge­tir­mä­ge, bir­nä­çe me­se­le­le­ri, hu­su­san-da, sil suw­la­ry­ny sow­mak, sil aka­ba­la­ry­ny hem-de go­laý­da­ky çäk­le­ri sil su­wun­dan go­ra­mak bo­ýun­ça we­zi­pe­le­ri çöz­mä­ge müm­kin­çi­lik be­rer. Ulan­ma­ga ber­len sil suw­la­ry­ny so­wu­jy des­ga­lar top­lu­my in­no­wa­si­on in­že­ner­çi­lik-teh­ni­ki tas­la­ma­dyr. Onuň tä­sin­li­gi des­ga­la­ryň dü­züm­le­ýin gur­lu­şy­nyň ul­ga­myn­dan, Kö­pet­da­gyň ete­gi­niň te­bi­gy ho­wa, dü­züm­le­ýin-tek­to­nik hem-de in­že­ner­çi­lik-geo­lo­gik şert­le­ri­niň tä­sin­li­gi­ni na­za­ra al­mak bi­len gur­lan sil so­wu­jy des­ga­la­ryň ýer­le­şi­şin­den yba­rat­dyr.

Hem­ra KA­KA­JA­NOW,
S.A.Ny­ýa­zow adyn­da­ky Türk­men oba ho­ja­lyk uni­wer­si­te­ti­niň ka­fed­ra mü­di­ri,
uly mu­gal­ly­my.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА