Ame­ri­ka­nyň Bir­le­şen Ştat­la­ryn­da He­min­gu­eý Gün­le­ri fes­ti­wa­ly­nyň çä­gin­de her ýyl meş­hur ýa­zy­jy­nyň meň­zeş­le­ri­niň ara­syn­da bäs­le­şik ge­çi­ril­ýär. Bu ýyl­ky bäs­le­şik­de 68 ýaş­ly Gar­rit Mar­şal ýe­ňiş ga­zan­dy.
Bäs­le­şik, ýa­zy­jy­nyň iň ha­la­ýan gar­ba­nyş­ha­na­sy, “Slop­pi Joe’s Bar”-da ge­çi­ril­di. Bäs­le­şi­giň şert­le­ri­ne la­ýyk­lyk­da, gat­na­şy­jy­lar di­ňe bir keş­bi däl, eý­sem No­bel baý­ra­gy­nyň eýe­si­niň he­re­ke­ti­ne, şeý­le hem söz­le­ýiş usu­ly­ny­na hem öý­kün­me­li bol­du­lar. Bäs­le­şi­giň emin ag­za­la­ry öň­ki ýyl­la­ryň ýe­ňi­ji­le­rin­den yba­rat.
Ýe­ňi­ji ses be­riş­lik ar­ka­ly kes­git­le­nil­di. Ol Wis­kon­si­niň 68 ýaş­ly ýa­şaý­jy­sy Gar­rit Mar­şal. Ol He­min­gu­e­ýiň iň go­wy nus­ga­sy di­ýen ada eýe bol­mak üçin 10 ge­zek bäs­le­şip, di­ňe 11-nji ýa­ryş­da ýe­ňiş ga­zan­dy.
Fes­ti­wal­da ba­lyk aw­la­mak bo­ýun­ça ýa­ryş we kö­çe ýar­mar­ka­sy hem gu­ral­dy. Ýa­zy­jy­nyň ba­lyk tut­ma­gy ga­ty go­wy gör­ýän­di­gi, hat­da 1952-nji ýyl­da ne­şir edi­len “Go­ja we de­ňiz” he­ka­ýa­sy­ny hem oňa ba­gyş­lan­dy­gy mä­lim­dir. Er­nest He­ming­ueý ro­man­la­ry we gys­ga he­ka­ýa­la­ry bi­len giň­den ta­nal­ýar.

Ýa­zy­jy­nyň öm­ri we dö­re­di­ji­li­gi
Be­ýik ame­ri­kan ýa­zy­jy­sy Er­nest Mil­ler He­min­gu­eý XX asy­ryň dün­ýä ede­bi­ýa­ty­na iň uly tä­sir ýe­ti­ren ýa­zy­jy­la­ryň bi­ri­dir. Onuň öm­ri dart­gyn­ly we tol­gun­dy­ry­jy wa­ka­lar­dan do­ly. Şo­nuň üçin ýa­zy­jy­nyň öm­ri – onuň iň esa­sy ese­ri diý­se hem bo­lar. Er­nest He­min­gu­eý 1899-njy ýy­lyň 21-nji iýu­nyn­da Il­li­noýs şta­ty­nyň Ouk-Park şä­her­çe­sin­de do­gul­ýar. Ol örän ze­hin­li ça­ga bo­lup­dyr, te­bi­ga­ty sö­ýüp­dir, eý­ýäm se­kiz ýa­şyn­da­ka äh­li ösüm­lik­le­riň, haý­wan­dyr guş­la­ryň at­la­ry­ny ýat­dan bi­lip­dir, ýö­ne esa­sy ün­sü­ni ede­bi­ýa­ta gö­nük­di­rip­dir. Oka­ýan wag­ty Er­nest mek­dep žur­nal­la­ryn­da he­ka­ýa­la­ry we ma­ka­la­la­ry bi­len hä­li-şin­di çy­kyş edip­dir, şol wagt eý­ýäm ýa­zy­jy bol­ma­gy göw­nü­ne berk dü­wüp­dir. Or­ta bi­li­mi­ni ala­nyn­dan soň, ene-ata­sy­nyň ta­lap et­me­gi­ne ga­ra­maz­dan, uni­wer­si­te­te gir­män­dir, Kan­zas şä­he­ri­ne gö­çüp, “Star” ga­ze­ti­ne işe ýer­le­şip­dir.
He­min­gu­eý Bi­rin­ji Ja­han ur­şu­na gat­naş­mak üçin Gy­zyl Ýa­ry­maý bir­le­şi­gi­ne ýa­zy­lyp, Ita­li­ýa bar­ýar. Uruş­dan ýa­ra­la­nyp do­lan­ýar. Ame­ri­ka­da gah­ry­man hök­mün­de gar­şy­lan­ýar. Bu uruş ba­ra­da­ky ýat­la­ma­la­ra He­min­gu­eý soň dö­re­den bir­nä­çe he­ka­ýa­la­ryn­da we “Ýa­rag bi­len hoş­la­şyk” at­ly meş­hur ro­ma­nyn­da ýat­lan­ýar. Wa­ta­ny­na do­la­nan­dan soň “To­ron­to Star” ga­ze­tin­de we “Coo­pe­ra­tive Com­mon­wealth” žur­na­lyn­da iş­le­ýär. 1921-nji ýyl­da ýa­zy­jy bir­wagt­ky ar­zu­wy­ny ama­la aşyr­ýar – Pa­ri­že gid­ýär. Bu ýer­de He­min­gue­ýiň yl­ha­my joş­ýar, ol her hep­de “To­ron­to Star” ga­ze­ti­ne tä­ze he­ka­ýa iber­ýär. Pa­riž­de ol F.S.Fis­je­rald, Jeýms Joýs, G. Staýn ýa­ly ýa­zy­jy­lar bi­len ta­nyş­ýar. Öm­rü­niň bu döw­ri ba­ra­da, bir­nä­çe ýyl ge­çe­nin­den soň, He­min­gu­eý “My­dam ýa­nyň­da gal­ýan şa­ga­laň” ki­ta­byn­da gür­rüň be­rip­dir. 1926-njy ýyl­da çap edi­len “Ine-de Gün dog­dy” ro­ma­ny ýa­zy­ja uly üs­tün­lik ge­tir­ýär. Mun­dan soň He­min­gu­eý yz­ly-yzy­na nus­ga­wy de­re­je­si­ne ýet­jek eser­le­ri­ni dö­re­dip baş­la­ýar. “Aýal­syz er­kek­ler” (1927), “Ýe­ňi­ji hiç zat ga­zan­ma­ýar” (1933), “Ki­li­man­ja­ro­nyň ga­ry” (1936) he­ka­ýa­lar ýy­gyn­dy­sy­ny, “Ýa­rag bi­len hoş­la­şyk” (1929), “Jaň kim üçin ka­kyl­ýar” (1940) ro­man­la­ry­ny, “Go­ja we de­ňiz” (1952) po­wes­ti­ni, “Bä­şin­ji sü­tün” (1938) pýe­sa­sy­ny, “Af­ri­ka­nyň ýa­şyl ba­ýyr­lyk­la­ry” (1935) ki­ta­by­ny oky­jy­lar el­den dü­şür­män oka­ýar­lar.
1949-njy ýyl­da ol Ku­ba göç­ýär. “Go­ja we de­ňiz” po­wes­ti üçin 1953-nji ýyl­da Pu­lit­zer baý­ra­gy­na, 1954-nji ýyl­da bol­sa No­bel baý­ra­gy­na my­na­syp bol­ýar. 1961-nji ýy­lyň 2-nji iýu­lyn­da ýa­zy­jy pa­jy­ga­ly ýag­daý­da ara­dan çyk­ýar.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА