Ka­gyz­dan, tag­ta­dan we plast­mas­sa­dan ýa­sa­lyp, ze­hi­ni­ňi kä­mil­leş­dir­ýän, pi­kir­len­me­gi ös­dür­ýän dür­li oý­na­waç­lar­dyr güý­men­je­ler bar. Şeý­le oý­na­waç­la­ryň bi­ri hem pazzl bo­lup, bu oý­na­wa­jyň dür­li ýaş­da­ky ça­ga­la­ra ni­ýet­le­nen bir­nä­çe gör­nü­şi bar. Il­kin­ji pazzl 1763-nji ýyl­da Ang­li­ýa­da peý­da bol­ýar. Su­rat mu­gal­ly­my Jon Spils­be­ri ça­ga­la­ryň ge­og­ra­fi­ýa der­si­ni has tä­sir­li öz­leş­dir­mek­le­ri üçin kar­ta­ny eme­le ge­tir­ýän pazz­ly ýa­sa­ýar. Agaç bö­le­jik­le­ri­ni ýer­li-ýe­ri­ne go­ýa­nyň­da Be­ýik Bri­ta­ni­ýa ada­sy eme­le ge­lýän bu kar­ta il­kin­ji pazzl ha­sap­la­nyp­dyr. Jon Spils­be­ri 1767-nji ýyl­da bu kar­ta­nyň reňk­li nus­ga­sy­ny ýa­sa­dyp­dyr. Onuň asyl nus­ga­sy hä­zir­ki wagt­da Han­nas kol­lek­si­ýa­syn­da sak­lan­ýar we her şä­her aý­ra­tyn reňk­dä­ki tag­ta­jyk­dan ýa­sa­lan. Spils­be­ri dür­li şä­her­le­riň we ýurt­la­ryň je­mi 30 sa­ny kar­ta­sy­ny dö­re­dip­dir. Şol asy­ryň ahyr­la­ryn­da dür­li gör­nüş­li su­rat­ly pazzl­lar hem ýa­sa­lyp baş­la­nyp­dyr.
Pazzl – dür­li bö­le­jik­le­riň bir­leş­di­ril­me­gi bi­len eme­le ge­len su­rat­ly tap­ma­ça bo­lup, onuň çyl­şy­rym­ly­lyk ba­bat­da örän köp gör­nü­şi bar. 50-den 3 müňe çen­li bö­lek­den yba­rat pazzl­lar hem bar. Şeý­le hem üç öl­çeg­li, ýag­ny bi­na­la­ry eme­le ge­ti­rip bol­ýan pazzl­lar bol­ýar. Mun­dan baş­ga-da, her ta­ra­pyn­dan baş­ga şe­kil eme­le ge­ti­rip bol­ýan ku­bik gör­nüş­li oý­na­waç­lar hem bar. Ada­ty pazzl­lar ýa­sa­lan­da, il­ki onuň da­şy eme­le ge­ti­ril­se, için­dä­ki bö­lek­le­ri ýer­li-ýe­ri­ne goý­mak aň­sat bol­ýar.