Ata-ba­ba­la­ry­myz maş­ga­la aý­ra­tyn mu­kad­des­lik hök­mün­de ga­rap, onuň aba­dan­çy­ly­gy­ny, ag­zy­bir­li­gi­ni äh­li zat­dan ýo­ka­ry tu­tup­dyr­lar. Türk­me­nis­ta­nyň ra­ýat­la­ry­nyň mö­hüm dur­muş-yk­dy­sa­dy hu­kuk­la­ry­nyň bi­ri-de ene­li­giň, ça­ga­ly­gyň, maş­ga­la­nyň go­rag­ly­ly­gy­na, ça­ga­la­ry ba­ra­da ala­da et­mä­ge we ola­ry ter­bi­ýe­le­mä­ge bo­lan hu­kuk bo­lup dur­ýar. Ýur­du­myz­da maş­ga­la, ene­lik, ata­lyk, ça­ga­lyk döw­le­tiň go­ra­gyn­da­dyr. Mu­nuň şeý­le­di­gi­ne hormatly Prezidentimiziň Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti we­zi­pe­si­ne gi­riş­mek da­ba­ra­syn­da eden çy­ky­şyn­da «Biz köp ça­ga­ly maş­ga­la­la­ra döw­let gol­da­wy­ny mun­dan beý­läk-de go­wu­lan­dy­ra­rys.

Her bir maş­ga­la­ny hä­zir­ki za­man öýi ýa-da ja­ýy bi­len üp­jün et­mek me­niň esa­sy ala­da­la­ry­myň bi­ri bo­lar» di­ýip bel­läp geç­me­gi hem-de Esa­sy Ka­nu­ny­myz­da ber­ki­di­len: «Maş­ga­la, ene­lik, ata­lyk we ça­ga­lyk döw­le­tiň go­ra­gyn­da dur­ýar­lar» di­ýen ka­da hem ýur­du­myz­da maş­ga­la­nyň döw­let ta­ra­pyn­dan go­ral­ýan­dy­gy­nyň aý­dyň su­but­na­ma­sy­dyr.
Maş­ga­la diý­len­de, bi­rek-bi­re­ge kö­mek ber­mä­ge borç­ly hem-de bi­ri-bi­ri­niň öňün­de ah­lak we hu­kuk taý­dan jo­gap­kär­çi­li­gi bo­lan, şo­nuň ýa­ly-da bi­le­lik­de umu­my ho­ja­ly­gy ýö­red­ýän şahs­la­ryň öza­ra bag­la­şan ni­ka­sy­nyň ýa-da gan­dü­şer ga­ryn­daş­ly­gy­nyň esa­syn­da dö­re­ýän ki­çi so­si­al to­pa­ry­na dü­şü­nil­ýär.
Türk­me­nis­ta­nyň Kons­ti­tu­si­ýa­sy­nyň 40-njy mad­da­syn­da «Ni­ka ýa­şy­na ýe­ten er­kek bi­len aýa­lyň öza­ra ra­zy­ly­gy bo­ýun­ça ni­ka­laş­ma­ga we maş­ga­la gur­ma­ga hu­ku­gy bar­dyr. Maş­ga­la gat­na­şyk­la­ryn­da är-aýal deň­hu­kuk­ly­dyr­lar» di­ýip ber­ki­di­len hu­kuk ka­da­sy hal­ka­ra hu­ku­gy­nyň umu­my yk­rar edi­len ka­da­la­ry bo­lan «Adam hu­kuk­la­ry ha­kyn­da­ky Äh­lu­mu­my Jar­na­ma­nyň» 16-njy mad­da­syn­da kä­mil­lik ýa­şy­na ýe­ten er­kek­le­riň we aýal­la­ryň jyns, mil­let ýa-da din ta­pa­wu­dy bo­ýun­ça hiç hi­li çäk­len­dir­me­siz ni­ka­laş­ma­ga we maş­ga­la gur­ma­ga hu­ku­gy bar. Ni­ka di­ňe ni­ka­laş­ýan ta­rap­la­ryň iki­si­niň-de er­kin we do­ly ra­zy­ly­gy bar ma­ha­ly bag­la­şy­lyp bil­ner. Maş­ga­la jem­gy­ýe­tiň te­bi­gy we esa­sy dü­züm par­ça­sy­dyr hem-de onuň jem­gy­ýe­tiň we döw­le­tiň go­ra­gy­na hu­ku­gy bar­dyr. Şo­nuň ýa­ly-da, er­kek bi­len aýa­lyň ni­ka­laş­ma­ga we maş­ga­la gur­ma­ga bo­lan hu­kuk­la­ry en­çe­me beý­le­ki mö­hüm hal­ka­ra hu­kuk na­ma­la­ryn­da öz be­ýa­ny­ny tap­ýar.
Esa­sy Ka­nu­ny­myz­da maş­ga­la ba­ra­da ber­ki­di­len hu­kuk ka­da­sy­nyň as­tyn­da 2012-nji ýy­lyň 10-njy ýan­wa­ryn­da Türk­me­nis­ta­nyň Maş­ga­la ko­dek­si ka­bul edil­di. Türk­me­nis­ta­nyň maş­ga­la ka­nun­çy­ly­gy, maş­ga­la­ny gol­da­ma­ga we go­ra­ma­ga gö­nük­di­ri­len döw­let sy­ýa­sa­ty­nyň hu­kuk esas­la­ry­nyň ke­ma­la ge­ti­ril­me­gi, onuň yk­dy­sa­dy taý­dan öz­baş­dak­ly­gy we äh­li ag­za­la­ry­nyň hal-ýag­da­ýy­nyň ýo­kar­lan­ma­gy üçin şert­le­ri dö­ret­mek ar­ka­ly maş­ga­la ha­kyn­da ala­da edil­me­gi­ne, maş­ga­la­la­ra döw­let kö­mek pul­la­ry­nyň tö­le­nil­me­gi­niň üp­jün edil­me­gi, ola­ryň sag­ly­gy­nyň go­ral­ma­gy, dur­muş in­frastruk­tu­ra­sy­ny ös­dür­mek, şeý­le hem maş­ga­la­ny, ene­li­gi we ça­ga­ly­gy, ata­ly­gy go­ra­mak ba­bat­da döw­let sy­ýa­sa­ty­ny dur­mu­şa ge­çir­mä­ge gö­nük­di­ri­len döw­let sy­ýa­sa­ty­nyň hu­kuk esas­la­ry­nyň dö­re­dil­me­gi­ni we dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi­ni mak­sat edin­ýär. Şeý­le hem maş­ga­la gat­na­şyk­la­ry­nyň er­kek bi­len aýa­lyň meý­le­tin ni­ka bag­laş­ma­gyn­da, är-aýa­lyň maş­ga­la­da­ky hu­kuk­la­ry­nyň deň­li­gin­de, bi­ri-bi­ri­ne söý­gi we hor­mat bi­len dü­şü­niş­me­gi, kö­mek ber­me­gi esa­syn­da we äh­li maş­ga­la ag­za­la­ry­nyň maş­ga­la­nyň öňün­dä­ki jo­gap­kär­çi­lik duý­gu­syn­da gu­rul­ma­gy, är-aýa­lyň, ata-enä­niň we maş­ga­la­nyň beý­le­ki ag­za­la­ry­nyň hu­kuk­la­ry­nyň we borç­la­ry­nyň ýo­la go­ýul­ma­gy we ola­ryň ama­la aşy­ryl­ma­gy­nyň üp­jün edil­me­gi, ça­ga­la­ryň hu­kuk­la­ry­nyň ýo­la go­ýul­ma­gy, ça­ga­nyň do­gul­ma­gy­na çen­li we dog­lan­dan soň­ky hu­kuk we beý­le­ki go­ra­gy, her bir ça­ga­nyň ös­me­gi, ke­ma­la gel­me­gi üçin amat­ly şert­le­riň üp­jün edil­me­gi, ene­li­giň we ça­ga­ly­gyň, ata­ly­gyň go­ral­ma­gy maş­ga­la ka­nun­çy­ly­gy­nyň we­zi­pe­le­ri bo­lup dur­ýar.
Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň «Türk­me­nis­tan­da ýaş maş­ga­la­la­ryň ýa­şa­ýyş-dur­muş şert­le­ri­ni has-da go­wu­lan­dyr­mak ha­kyn­da» Ka­ra­ryn­da Türk­me­nis­ta­nyň yg­ty­ýar­ly bank­la­ry res­mi taý­dan ni­ka­la­şyp, dur­muş gu­ran ýaş maş­ga­la­la­ra ola­ryň ýüz­tut­ma­la­ry­na la­ýyk­lyk­da, ze­rur bo­lan öý goş­la­ry­ny we ho­ja­lyk ha­ryt­la­ry­ny sa­tyn al­mak üçin gi­rew goý­maz­dan, za­mun­lyk esa­syn­da ýyl­lyk 1 gö­te­rim bi­len 3 ýyl möh­le­te 6 müň ma­na­da çen­li möç­ber­de ýe­ňil­lik­li karz­la­ry­nyň, ýa­şa­ýyş ja­ýy­ny (öýi) do­ly ba­ha­sy­na sa­tyn al­mak üçin ýyl­lyk 1 gö­te­rim we esa­sy ber­gi­ni üz­mek bo­ýun­ça 5 ýy­la çen­li ýe­ňil­lik­li dö­wür bi­len otuz ýyl möh­le­te goz­gal­ma­ýan em­läk karz­la­ry­nyň be­ril­me­gi ýur­du­myz­da maş­ga­la­la­ra uly gol­daw be­ril­ýän­di­gi­ne aý­dyň şa­ýat­lyk ed­ýär.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň her bir türk­men maş­ga­la­sy­ny dur­muş taý­dan go­ra­mak­da we gol­da­mak­da alyp bar­ýan asyl­ly iş­le­ri uly üs­tün­lik­le­re bes­len­sin.

Sü­leý­man ÝAZ­BER­DI­ÝEW,
Türkmenistanyň Içeri işler ministrliginiň institutynyň mugallymy, polisiýanyň leýtenanty.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА