Kä­bir adam uk­lap ýa­tyr­ka öz-özi bi­len gep­leş­ýär ýa-da tö­we­re­gin­dä­ki­le­riň ady­ny tu­tup, bir zat­lar sam­ra­ýar. Hat­da uku­da gep­lä­nin­de duý­gu­la­ry­ny be­ýan edip, gü­lüp ýa-da ag­lap hem bil­ýär. Em­ma oýa­na­n­da nä­me bo­lan­dy­gy­ny ýa-da nä­me diýenini ýa­dy­na salyp bilmeýär. Eý­sem, uk­lap ýa­tyr­kaň gep­le­me­giň se­bäp­le­ri nä­me?
Uk­lap ýa­tyr­kaň gep­le­mek «som­ni­loquy» diý­lip at­lan­dy­ryl­ýan pa­ra­zom­ni­ýa­nyň (uky bo­zul­ma­sy) bir gör­nü­şi­dir. Ýa­tyr­kaň gep­le­mek uky­nyň is­len­dik wag­tyn­da ýü­ze çy­kyp bi­ler. Adam uk­lap ýa­tyr­ka edil hu­şun­da­ky ýa­ly söz­lem­le­ri ýer­be-ýer we do­ly aý­dyp bi­lýär. Kä­te bol­sa düş­nük­siz bo­lan baş­ga dil­de ýa-da baş­ga ses ähe­ňin­de hem kä­bir zat­la­ry aý­dyp bi­lýär.
Hü­när­men­le­riň bel­le­me­gi­ne gö­rä, uku­da gep­le­mek zy­ýan­ly ha­sap­lan­ýar. Hä­zir­lik­çe bu ýag­da­ýyň nä­me se­bäp­den ýü­ze çyk­ýan­dy­gy anyk kes­git­le­nil­me­di. Ýö­ne bel­le­nilişine gö­rä, bu ýagdaý beý­ni­niň işi bi­len bag­la­ny­şyk­ly­dyr. Mun­dan baş­ga-da, bu ýag­da­ýyň dem alyş ul­ga­my we stres bi­len bag­ly bol­ma­gy­nyň äh­ti­mal­dy­gy aý­dyl­ýar.
Hü­när­men­ler uku­da ýa­tan adam­la­ryň gep­le­şi­gi­ni üç to­pa­ra böl­ýär­ler. Iň köp ýaý­ran gör­nüş­de uku­da­ky adam gy­gyr­ýar, iň­ňil­de­ýär ýa-da bir­nä­çe gys­ga we ma­ny­syz söz­le­ri aý­dýar. Seý­rek duş gel­ýän beý­le­ki gör­nüş­de uk­lap ýa­tan adam saz­la­şyk­ly söz­lem­le­ri aý­dyp, uzak wagt­lap gep­le­ýär. Bu da­şyn­dan gö­räý­mä­ge, oýa ýa­tan ada­myň ka­da­ly gep­leý­şi ýa­ly gö­rün­ýär. Baş­ga bir gör­nüş­de has seý­rek duş gel­ýän ýag­daý bo­lup geç­ýär. Uku­da­ky adam bir­nä­çe mi­nut­lap çalt we yzy­gi­der­li gep­le­ýär. Mu­ňa baş­ga­ça, lo­go­re­ýa di­ýil­ýär.
Ýa­tyş ter­ti­bi ýa-da düýş gör­mek bi­len bag­ly­my?
Uk­lap ýa­tyr­kaň gep­le­mek ýa-da gy­gyr­mak düýş gör­mek bi­len bir­meň­zeş däl. Düýş­dä­ki wa­ka­lar uky­nyň bel­li bir ara­ly­gyn­da ýü­ze çyk­ýar. Em­ma gep­le­mek uzak wagt­lap ýa-da üz­lem-sap­lam do­wam ed­ýän­di­gi bi­len ta­pa­wut­lan­ýar.
Nä­dip öňü­ni al­ma­ly?
Hü­när­men­le­riň bel­le­me­gi­ne gö­rä, uku­da gep­le­ýän adam­lar stres­den, dart­gyn­ly ýag­daý­lar­dan ga­ça dur­ma­ly. Şeý­le hem gün ter­ti­bi­ni ka­da­ly ýö­re­dip, her gün şol bir wagt­da we şol bir ara­lyk­da uk­la­ma­ga ça­lyş­ma­ly. Köp­lenç ýa­daw­lyk, uzak wagt­lap der­man se­riş­de­le­ri­ni iç­mek we zy­ýan­ly en­dik­ler hem uky­nyň hi­li­niň pe­sel­me­gi­ne se­bäp bol­ýar. Uk­lap ýa­tyr­kaň gep­le­me­giň öňü­ni al­mak üçin ýat­maz­dan öň elekt­ron en­jam­lar­dan uzak­laş­ma­ly, ýa­tyl­ýan ota­gy ýe­le­ji­ret­me­li, özü­ňe oňaý­ly bo­lan dü­şek we ýas­syk saý­la­ma­ly. Şeý­le hem ka­da­ly uk­la­mak üçin ýa­tyl­ýan ota­gyň ses­siz we ga­raň­ky bol­ma­gy­ny üp­jün et­me­li.