Hal­ky­my­zyň örän baý we köp­ta­rap­ly ta­ry­hy-me­de­ni mi­ra­sy bar. Ata-ba­ba­la­ry­my­zyň müň­ýyl­lyk­la­ryň do­wa­myn­da dö­re­den me­de­ni gym­mat­lyk­la­ry di­ňe bir se­bi­tiň däl, eý­sem, tu­tuş adam­zat si­wi­li­za­si­ýa­sy­nyň ösü­şi­ne uly go­şant bol­dy. Ola­ryň şol uzak asyr­la­ryň do­wa­myn­da dö­re­den ta­ry­hy gym­mat­lyk­la­ry dür­li-dür­li ýa­dy­gär­lik­le­riň gör­nü­şin­de bi­ziň gün­le­ri­mi­ze ge­lip ýet­di. Se­bi­tiň we onuň çä­gin­de sak­la­nyp ga­lan iri ýa­dy­gär­lik­le­riň ta­ry­hy­ny düýp­li öw­ren­mek mak­sa­dy bi­len, Ar­ka­dag­ly Gah­ry­man Ser­da­ry­my­zyň taý­syz ta­gal­la­la­ry bi­len 2022-nji ýyl­da «Mil­li ta­ry­hy-me­de­ni mi­ra­syň ob­ýekt­le­ri­ni aýap sak­la­ma­gyň, go­ra­ma­gyň, öw­ren­me­giň hem-de ola­ra sy­ýa­hat­çy­la­ry çek­me­giň 2022–2028-nji ýyl­lar üçin Döw­let mak­sat­na­ma­sy» ka­bul edil­di. Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň sa­ýa­syn­da, köp müň­ýyl­lyk­la­ra ut­ga­şyp gid­ýän ta­ry­hy­my­zyň naý­ba­şy gym­mat­lyk­la­ry­ny özün­de jem­le­ýän ta­ry­hy ýa­dy­gär­lik­le­ri­mi­zi düýp­li öw­ren­mek, ola­ry gel­jek­ki ne­sil­le­ri­mi­ze ýe­tir­mek bo­ýun­ça döw­let de­re­je­sin­de uly iş­ler ama­la aşy­ryl­ýar. Mu­nuň aý­dyň su­but­na­ma­sy hök­mün­de, 2024-nji ýy­lyň «Pä­him-paý­has um­ma­ny Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy» diý­lip at­lan­dy­ryl­ma­gy hem-de Tür­ki me­de­ni­ýe­tiň hal­ka­ra gu­ra­ma­sy­na (TÜRK­SOÝ) ag­za döw­let­ler ta­ra­pyn­dan ga­dy­my Änew şä­he­ri­niň şu ýyl­da «Tür­ki dün­ýä­siniň me­de­ni paý­tag­ty» diý­lip yg­lan edil­me­gi sö­züň do­ly ma­ny­syn­da ta­ry­hy wa­ka­dyr.
Go­laý­da ge­çi­ri­len Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň mej­li­sin­de hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz ta­ryh­da rys­gal-be­re­ket­li türk­men top­ra­gy­nyň uly ösüş­le­ri baş­dan ge­çi­ren­di­gi­ni bel­läp, Wa­ta­ny­myz­da dün­ýä bel­li W.Mas­son, R.Pam­pel­li, W.Sa­ria­ni­di ýa­ly alym­lar­dyr ar­heo­log­la­ryň hal­ky­my­zyň şöh­rat­ly geç­mi­şi bi­len bag­ly bir­nä­çe açyş­la­ry eden­di­gi­ne ün­si çek­di. Döw­let Baştutanymyzyň bel­leý­şi ýa­ly, Gahryman Arkadagymyza olar bi­len, şeý­le-de ola­ryň ne­sil­le­ri bi­len iş­leş­mek, ýur­du­my­zyň dür­li kün­jek­le­ri­ne ar­heo­log­la­ryň sa­par­la­ry­ny gu­ra­mak, umu­man, ga­zuw-ag­ta­ryş iş­le­ri bi­len bag­ly gu­ra­ma­çy­lyk iş­le­ri­ni alyp bar­mak mi­ýes­ser et­di. Mil­li Li­de­ri­mi­ziň ta­ry­hy çeş­me­ler­den ge­ti­ren mag­lu­mat­la­ry tä­ze ki­ta­byň dö­re­me­gi­ne ýa­kyn­dan ýar­dam ber­di. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Änew şä­he­ri­niň 2024-nji ýyl­da «Tür­ki dün­ýä­si­niň me­de­ni paý­tag­ty» diý­lip yg­lan edil­me­gi my­na­sy­bet­li «Änew – müň­ýyl­lyk­lar­dan göz­baş al­ýan me­de­ni­ýet» at­ly ki­ta­by­ny ýa­zyp ta­mam­lan­dy­gy­ny ha­bar ber­di. Bu ki­tap «Pä­him-paý­has um­ma­ny Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy» ýy­lyn­da mäh­ri­ban hal­ky­my­za öz­bo­luş­ly sow­gat bol­dy.
Şeý­le hem bu gym­mat­ly ese­riň Änew şä­he­ri­niň 2024-nji ýyl­da «Tür­ki dün­ýä­si­niň me­de­ni paý­tag­ty» diý­lip yg­lan edil­me­gi my­na­sy­bet­li ge­çi­ril­jek çä­re­le­re ba­dal­ga ber­mek da­ba­ra­sy­nyň öň ýa­nyn­da çap­dan çyk­ma­gy, türk­men hal­ky­nyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyzyň ýur­du­my­zyň hal­ka­ra ab­ra­ýy­ny art­dyr­mak ba­bat­da ba­şy­ny baş­lan iş­le­ri­niň Arkadagly Gahryman Serdarymyz ta­ra­pyn­dan my­na­syp dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän­di­gi­niň aý­dyň gü­wä­si­dir.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň Änew şä­he­ri­niň 2024-nji ýyl­da «Tür­ki dün­ýä­si­niň me­de­ni paý­tag­ty» diý­lip yg­lan edil­me­gi my­na­sy­bet­li ge­çi­ril­jek çä­re­le­re ba­dal­ga ber­mek da­ba­ra­sy­na gat­na­şy­jy­la­ra ibe­ren Gut­la­gyn­da: «Türk­men hal­ky­nyň şöh­rat­ly ta­ry­hyn­da öz­bo­luş­ly or­ny eýe­le­ýän Änew şä­he­ri mil­li me­de­ni we ta­ry­hy ýa­dy­gär­lik­le­ri özün­de jem­le­ýän ga­dy­my şä­her­le­riň bi­ri­dir. 1904-nji ýyl­da Äne­wiň ar­heo­lo­gik de­pe­le­rin­de ge­çi­ri­len ga­zuw-bar­lag iş­le­ri bu ýer­de eneo­lit döw­rün­de ýaý­ran eke­ran­çy­lyk me­de­ni­ýe­ti ba­ra­da köp san­ly gym­mat­ly mag­lu­mat­la­ry ýü­ze çy­kar­dy. Şol ga­zuw-bar­lag iş­le­ri­niň do­wa­myn­da ýa­dy­gär­li­giň bu döw­re de­giş­li me­de­ni gat­lak­la­ryn­da ga­dy­my des­ga­la­ryň di­war ga­lyn­dy­la­ry, zäh­met gu­ral­la­ry, ke­ra­mi­ka önüm­le­ri bi­len bir ha­tar­da, ak bug­da­ýyň dä­ne­le­ri hem ýü­ze çy­ka­ryl­dy» di­ýip bel­len­ýär.
Ar­ka­dag­ly Ser­da­ry­my­zyň «Ga­dy­my Äne­wiň tä­sin­li­gi», «Ta­ry­hy bir­leş­dir­ýän uly wa­ka­lar», «Ahal ýaý­la­syn­da ga­dy­my Äne­wiň şöh­rat­ly ýo­ly do­wa­ma­ta uza­ýar» at­ly bap­lar­dan hem-de «Ro­wa­ýa­ta öw­rü­len geç­miş», «Ga­tar – Ba­ga­bat – Änew», «Ga­dy­my Änew me­de­ni­ýe­ti», «Äne­wiň ar­heo­lo­gik däp­le­ri­niň öw­re­ni­li­şi­niň ta­ry­hyn­dan», «Änew me­de­ni­ýe­ti we tür­ki dün­ýä», «Geç­mi­şiň sy­ry ga­lan top­rak», «Wa­tan ha­kyn­da­ky mü­di­mi owaz» at­ly bö­lüm­ler­den yba­rat bo­lan ki­ta­by ta­ry­hy mag­lu­mat­la­ryň üs­ti bi­len türk­men hal­ky­nyň şan­ly geç­mi­şi­ni da­ba­ra­lan­dy­r­ýar.
Döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň bu ki­ta­by­nyň di­ňe bir ýur­du­my­zyň yl­my-ede­bi ha­zy­na­syn­da däl-de, dün­ýä jem­gy­ýet­çi­li­gi­niň yl­my ha­zy­na­syn­da orun al­jak­dy­gy­ny ynam­ly aý­dyp bo­lar.

Ogul­bagt GU­LO­WA,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň mugallymy.