2019-njy ýyl­da An­tark­ti­da ýa­gan ga­ryň muk­da­ry ar­typ­dyr. Mu­ňa me­teo­ro­lo­gi­ýa­da «at­mos­fe­rik der­ýa» diý­lip at­lan­dy­ryl­ýan ho­wa aky­my se­bäp bo­lup­dyr. An­tark­ti­da tu­tuş­ly­gy­na di­ýen ýa­ly buz­lar bi­len ör­tü­lip, onuň köp ýe­ri­ne hiç hi­li ygal düş­me­ýär. Şeý­le-de bol­sa ma­te­ri­giň köp ýe­ri­niň buz gat­la­gy­nyň üs­ti gar bi­len dol­du­ryl­ýar. NA­SA-nyň «ICESat-2» at­ly eme­li hem­ra­sy 2018-nji ýyl­dan bä­ri An­tark­ti­da­da­ky buz de­re­je­si­ni yzar­la­mak üçin peý­da­la­nyl­ýar. Bu ýer­dä­ki bu­zuň ga­lyň­ly­gy eme­li hem­ra ar­ka­ly ibe­ri­len şöh­lä­niň yzy­na ser­pig­ýän wag­ty ha­sap­la­nyp öl­çen­ýär. ABŞ-nyň Ka­li­for­ni­ýa uni­wer­si­te­ti­niň hü­när­men­le­ri eme­li hem­ra­lar ar­ka­ly top­la­nan mag­lu­mat­la­ry sel­je­rip, 2019-njy ýy­lyň ap­rel-iýun ara­ly­gyn­da bu­zuň gal­ňan­dy­gy­ny anyk­lap­dyr­lar. Komp­ýu­ter mo­del­le­ri ula­nmak ar­ka­ly ge­çi­ri­len bar­lag­da Gün­ba­tar An­tark­ti­da­da­ky bu­zuň gal­ňa­ma­gy­nyň 41 gö­te­ri­mi­niň gys­ga wagt­da köp muk­dar­da gar ýag­ma­gy bi­len bag­ly­dy­gy ýü­ze çy­ka­ry­lyp­dyr. Ýa­gan ga­ryň 63 gö­te­ri­mi bol­sa bu ma­te­ri­ge çyg­ly ho­wa­ny alyp bar­ýan «at­mos­fe­rik der­ýa­lar» se­bäp­li ýa­gyp­dyr. Ho­wa­da­ky in­siz «dä­liz­ler» ar­ka­ly köp muk­dar­da çyg­ly­ly­gy da­şa­ýan ho­wa aky­my­na «at­mos­fe­rik der­ýa» di­ýil­ýär. Hä­zir­e çen­li ge­çi­ri­len bar­lag­la­ryň ne­ti­je­sin­de äh­li ma­te­rik­le­riň gün­ba­tar ta­ra­py­na dü­şen yga­lyň bu ha­dy­sa se­bäp­li­di­gi­ ýü­ze çy­kar­yl­dy. Um­man­lar­da­ky bu­ga­ran suw bu ho­wa aky­my bi­len uzak ýol ge­çip, gu­ry ýer­le­re ýag­ýar.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА