Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­lan­gyç­la­ry bi­len hal­ky­my­zyň mad­dy we ru­hy gym­mat­lyk­la­ry bu gün­ki gün dün­ýä çyk­ýar. Şol gym­mat­lyk­la­ryň bi­ri-de türk­me­niň ne­pis ha­ly­sy­dyr. Özü­niň owa­dan­ly­gy, in­çe­den ka­şaň­ly­gy bi­len gö­ren­le­ri ma­ýyl ed­ýän türk­men ha­ly­sy özü­niň aja­ýyp keş­bi bi­len dün­ýä bel­li­dir. Ol özü­niň reň­ki, nus­ga­sy, berk­li­gi we mä­käm­li­gi bi­len ta­pa­wut­lan­ýar.
Türk­men hal­ky ha­ly­ny özü­niň aja­ýyp na­gyş­la­ry­dyr nus­ga­la­ry bi­len asyr­lar­dan bä­ri do­kap gel­ýär. Türk­men ha­ly­sy­nyň her ine­dör­dül met­rin­de mil­li­on­lar­ça çi­tim bo­lup, ol özü­niň berk­li­gi bi­len meş­hur­dyr. Haly go­ý­nuň dür­li gör­nüş­dä­ki ýüň­ün­den do­kal­ýar. Türk­men ha­ly­sy sun­ga­tyň aja­ýyp öwüş­gin­le­ri­ni özün­de jem­le­ýän sun­gat us­sat­la­ry – türk­men ze­nan­la­ry­nyň el hü­nä­ri­dir. Türk­men ze­nan­la­ry öz­le­ri­niň mil­li­li­gi­ni «te­ke», «ýo­mut», «sa­ryk», «çow­dur», «är­sa­ry» ýa­ly ha­ly göl­le­rin­de jem­le­mek bi­len, al-ýa­şyl öwüs­ýän ba­ýyr­la­ry­ny, ür­gün çä­ge­li säh­ra­ly­gy­ny, gu­ba gaz­ly de­ňiz­dir der­ýa­la­ry­nyň reňk­le­ri­ni be­ýan edip­dir­ler. Aja­ýyp hem gaý­ta­lan­majak şe­kil­le­ri özün­de jem­le­ýän türk­men ha­ly­la­ry­na se­re­dip, hal­ky­my­zyň müň­ýyl­lyk­la­ryň do­wa­myn­da şeý­le in­çe se­ne­di dö­re­den­dik­le­ri­ne haý­ran gal­ýar­syň. Türk­men ha­ly­çy ge­lin-gyz­la­ry hiç hi­li öl­çeg bir­li­gi bol­maz­dan anyk çyz­gy ka­da­la­ra bo­ýun eg­ýän we aja­ýyp­ly­gy bi­len ta­pa­wut­lan­ýan dür­li ha­ly­la­ry dö­re­dip­dir­ler. Ha­ly türk­men hal­ky­nyň dur­mu­şyn­da ga­dym­dan bä­ri meş­hur bo­lup gel­ýän ne­pis sun­gat bo­lup, müň­ler­çe ýyl mun­dan ozal ha­ly do­ka­ma­ga baş­la­nyp­dyr. Ar­heo­log­la­ryň Sum­bar jül­ge­sin­den ha­ly ke­ser­le­ri­ni tap­ma­gy ha­ly­çy­ly­gyň ga­dy­my dö­wür­ler­den öz göz­ba­şy­ny alyp gaý­dan­dy­gy­na şa­ýat­lyk ed­ýär. Ha­ly sun­ga­ty­nyň iň ga­dy­my gör­nüş­le­ri­niň bi­ri hem Pa­zy­ryk ha­ly­sy­dyr. Ol Al­ta­ýyň Pa­zy­ryk de­pe­sin­den ta­pyl­dy. Onuň do­ka­la­ny­na, tak­my­nan, iki ýa­rym müň ýyl bo­lan­dy­gy­ny alym­lar tas­syk­la­ýar­lar.
Ha­ly halk dö­re­di­ji­li­gi­niň ge­lin-gyz­lar ta­ra­pyn­dan ýe­ri­ne ýe­ti­ril­ýän gör­nüş­le­ri­ne özü­niň çe­per keş­bi­ni siň­di­rip­dir. Ol ge­lin-gyz­lar ta­ra­pyn­dan aý­dyl­ýan şy­gyr­lar­da öz be­ýa­ny­ny ta­pyp­dyr:
Aý­lar gy­zym al­ma­ly,
Aý­da do­kar bir ha­ly,
Ha­ly­sy­nyň ke­na­ry,
On bar­ma­gyň hü­nä­ri…
Ge­lin-gyz­la­ryň ýü­re­gin­den sy­zyp çy­kan, uz el­le­riň önü­mi bo­lan ha­ly­lar özü­niň owa­dan­ly­gy, ne­pis­li­gi, in­çe­den gel­şik­li­li­gi bi­len dün­ýä­ni haý­ra­na goý­ýar. Hä­zir­ki dö­wür­de ha­ly­çy­lyk sun­ga­ty­na örän uly üns, ýo­ka­ry ba­ha be­ril­ýär. Ha­ly­çy ge­lin-gyz­la­ryň iş­le­me­gi, ha­ly­nyň tä­ze­çe na­gyş­la­ry­ny oý­lap tap­ma­gy we do­ka­ma­gy üçin döw­re­bap şert­ler dö­re­dil­ýär. Her ýy­lyň maý aýy­nyň soň­ky ýek­şen­be­sin­de bel­le­nil­ýän Türk­men ha­ly­sy­nyň baý­ra­my my­na­sy­bet­li öň­de­ba­ry­jy ha­ly­çy ge­lin-gyz­la­ra «Türk­me­nis­ta­nyň at ga­za­nan ha­ly­çy­sy» di­ýen hor­mat­ly at­lar da­kyl­ýar. Şeý­le hem baý­ram­çy­lyk sow­gat­la­ry gow­şu­ryl­ýar. Ýur­du­myz­da ha­ly­çy­lyk sun­ga­ty­ny ös­dür­mek­de, türk­men ha­ly­sy­nyň at-owa­za­sy­ny dün­ýä ýaý­ra­ma­gyn­da uly iş­le­ri dur­mu­şa ge­çir­ýän hem-de döw­re­bap şert­le­ri dö­re­dip ber­ýän Arkadagly Gahryman Serdarymyza tüýs ýü­rek­den min­net­dar­ly­gy­my­zy bil­dir­ýä­ris. Goý, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň ja­ny sag, öm­ri uzak, döw­let­li tu­tum­la­ry he­mi­şe ro­waç­lyk­la­ra bes­len­sin.

Je­mal Mu­ham­me­do­wa,
Türk­men döw­let me­de­ni­ýet we sun­gat mek­de­bi­niň ki­tap­ha­na­çy­lyk işi bö­lü­mi­niň mu­gal­ly­my.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА