Iň gowy öwüt

(He­ka­ýat)

Meş­hur alym Ga­za­ly ýaş­lyk ýyl­la­ryn­da Gür­ge­ne gi­dip, köp ýyl­la­ryň do­wa­myn­da us­sat­lar­dan tä­lim alyp­dyr. Ol öw­re­nen zat­la­ry­ny yzy­gi­der­li ýa­zyp, bir­nä­çe ki­tap gör­nü­şi­ne ge­ti­rip­dir. Şol gol­ýaz­ma­lar onuň uzak ýyl­la­ryň do­wa­myn­da öw­re­nen ylym­la­ry­nyň ne­ti­je­si bo­lan­soň, ola­ry ja­nyn­dan eý gö­rüp­dir.
Ga­za­ly dogduk Diýaryna do­lan­ma­ly bo­lan­da, gol­ýaz­ma­la­ry­ny ma­ta do­lap, hor­ju­ny­na ýer­leş­di­rip­dir. Ol ker­we­ne go­şu­lyp, ýo­la dü­şüp­dir. Ýö­ne ga­rak­çy­la­ryň uly to­pa­ry ker­we­niň ýo­lu­ny ke­sip­dir. Olar ker­wen­dä­ki­le­riň äh­li za­dy­ny di­ýen ýa­ly ta­lap­dyr­lar. Ge­zek Ga­za­la ýe­tip­dir. Ga­rak­çy­lar onuň goş­la­ry­na ýa­py­şan bat­la­ry­na Ga­za­ly ola­ra ýal­bar­ma­ga baş­lap­dyr.
– Şu­lar­dan baş­ga nä­me al­sa­ňyz alyň, ýö­ne bu­la­ry meň özü­me go­ýuň?!
Ga­rak­çy­lar hor­ju­nyň için­de örän gym­mat zat­ bar­dyr öý­düp, neb­se­wür­lik bi­len ony açan­la­ryn­da bir to­par gol­ýaz­ma­dan baş­ga za­da göz­le­ri il­män­dir.
– Ýe­ri, gar­daş, bu­lar nä­me? – di­ýip, gal­ta­man­ba­şy Ga­za­la hyr­syz na­za­ry­ny aý­lap­dyr.
– Olar nä­me bo­lan­da-da si­ziň der­di­ňi­ze ýa­ra­jak zat­lar däl. Ýö­ne ma­ňa juda zerur – di­ýip, Ga­za­ly ýal­ba­ryp­dyr.
– Bu­lar seň nä­mä­ňe der­kar?
– Bu­lar me­niň bir­nä­çe ýyl­lyk oku­wy­myň ne­ti­je­si. Eger-de bu­la­ry men­den al­sa­ňyz, meň okan zat­la­ry­myň ba­ry bi­de­rek bol­ar. Köp ýyl­lyk zäh­me­tim ýe­le sow­rul­ar.
– Bä, geň ga­laý­ma­ly, ha­ky­kat­dan-da, se­niň bar yl­myň şu ka­gyz­lar­da­my?
– Ha­wa.
– Hmm… Ýa­dyň­da gal­ma­dyk, ogur­lap bol­ýan ylym­dan-a ylym bol­maz, gar­daş!.. Sen, ýi­git, gow­uja pi­kir­len. Bol­ýa, deg­mäň oň zat­la­ry­na – di­ýip, gal­ta­man­ba­şy loh-loh gü­lüp­dir.
Bu ýö­ne­keý­den, jaý­dar aý­dy­lan söz­ler Ga­za­ly­nyň ru­hy dün­ýä­si­ni sars­dy­ryp­dyr. Şon­dan soň ol öz beý­ni­si­ni, akyl-paý­ha­sy­ny di­ňe pi­kir­le­niş uky­by bi­len ter­bi­ýe­le­mä­ge baş­lap­dyr. Şeý­le­lik­de, ol ze­hi­nin­de um­ma­syz köp ylym top­lap, manysy bilen özleşdiripdir. Ga­za­ly soň-soň­lar hem «Me­ni ug­ruk­dy­ran iň go­wy ün­de­wi bir ga­rak­çy­dan öwrendim» di­ýip ýat­la­ýar eken.

Pars di­lin­den ter­ji­me eden Gur­ban­dur­dy Ho­ja­ýew, Türk­me­nis­ta­nyň us­sat mu­gal­ly­my, Et­rek et­ra­by­nyň Gy­zyl­ba­ýyr oba­sy­nyň ýa­şaý­jy­sy.