1900-nji ýyl­da Fran­si­ýa­da ta­py­lan Mis eý­ýa­my­na de­giş­li ýa­sy da­şyň kar­ta­dy­gy anyk­lan­dy. Ýew­ro­pa­da taý­ýar­la­nan iň ga­dy­my kar­ta­dy­gy anyk­la­nan da­şa «Saint-Bélec Slab» diý­lip at be­ril­di. Da­şyň ýü­zü­ne dört müň ýyl ozal çy­zy­lan­dy­gy çak­la­nyl­ýan bel­lik­le­riň ýur­duň gün­ba­ta­ryn­da­ky Odet der­ýa­sy­ny we onuň tö­we­re­gi­ni ala­mat­lan­dyr­ýan­dy­gy anyk­lan­dy. Bi­ler­men­ler ini 1,5 met­r, uzyn­ly­gy 1,8 met­r uzyn­ly­gyn­da­ky kar­ta­nyň üç öl­çeg­li, ýag­ny be­ýik­li-pes­li bol­ma­gy­nyň ýö­ri­te edi­len­di­gi­ni bel­le­ýär­ler. Kar­ta­da Odet der­ýa­sy­nyň jül­ge­si te­kiz edi­lip gör­ke­zi­lip­dir. Bi­ler­men­ler bu da­şyň ha­ky­kat­dan hem ta­ryh­dan ozal­ky dö­wür­ler­dä­ki kar­tog­ra­fik hä­si­ýet­le­ri özün­de jem­le­ýän­di­gi­ne ün­si çek­ýär­ler. Ga­dy­my kar­ta dür­li dö­wür­de dür­li ýer­le­re gö­çü­ri­lip­dir. 1900-nji ýyl­da ta­py­lan daş 1924-nji ýyl­da Mil­li ga­dy­my eser­ler mu­ze­ýi­ne gö­çü­ri­lip­dir. Em­ma 2017-nji ýy­la çen­li Fran­suz mil­li öňü­ni alyş ar­heo­lo­gik bar­lag ins­ti­tu­ty­nyň, Be­ýik Bri­ta­ni­ýa­nyň Bor­n­mut uni­wer­si­te­ti­niň we Gün­ba­tar Brit­ta­ni uni­wer­si­te­ti­niň hü­när­men­le­ri bu da­şy öw­ren­mek ka­ra­ry­na gel­di­ler.
Ge­çi­ri­len bar­la­gyň ne­ti­je­sin­de ýo­ka­ry du­ru­lyk­da­ky 3D skan­ne­riň we fo­tog­ra­met­rik sel­jer­me­le­riň ne­ti­je­sin­de uzyn­ly­gy 30 ki­lo­met­re ba­ra­bar bo­lan Odet der­ýa­sy­nyň tö­we­re­gin­dä­ki meý­dan bi­len da­şyň 80 gö­te­rim ga­bat gel­ýän­di­gi anyk­lan­dy. Bor­n­mut uni­wer­si­te­ti­niň hü­när­me­ni, dok­tor Kle­ment Ni­ko­las bü­tin dün­ýä­de da­şa oýu­lyp taý­ýar­la­nan bir­nä­çe kar­ta­nyň bar­dy­gy­ny, ola­ryň di­ňe tes­wir­den yba­rat­dy­gy­ny, em­ma bu kar­ta­da bel­li çä­giň masş­tab bi­len gör­ke­zi­len­di­gi­ni bel­le­ýär.

Ýaz­je­mal Ho­ja­ni­ýa­zo­wa,
Türk­men döw­let ma­li­ýe ins­ti­tu­ty­nyň mu­gal­ly­my.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА