Gül­ki – iň go­wy der­man

«Gül­ki iň go­wy der­man» sö­zü­ni hem­mä­miz eşi­den bol­sak ge­rek. Go­wy de­giş­mä­niň we çyn ýü­rek­den gül­me­giň sag­ly­gy­myz üçin peý­da­ly­dy­gy bel­le­nil­ýär. Şo­nuň üçin her ýyl 14-nji ap­rel­de gül­ki pur­sat­la­ry­nyň Bü­tin­dün­ýä gü­ni hem bel­le­ni­lip ge­çil­ýär. Bu se­nä­niň asyl mak­sa­dy adam­la­ryň gül­ki bi­len dür­li stress­den saplanma­gy­ny ga­zan­mak­dan yba­rat­dyr. Mä­lim bol­şy ýa­ly, gül­ki­niň ada­myň sag­ly­gy­na we aba­dan­çy­ly­gy­na ed­ýän tä­si­ri­ni öw­ren­ýän tu­tuş bir ylym bar. Oňa geo­to­lo­gi­ýa di­ýil­ýär. Gör­nü­şi ýa­ly, gül­ki bagt gor­mo­ny­nyň – en­dor­fi­niň ön­dü­ril­me­gi­ne kö­mek ed­ýär, bu di­ňe bir ada­myň keý­pi­ni gö­ter­män, eý­sem, agy­ry­ny hem kö­şeş­dir­ýär. Mag­lu­mat­la­ra gö­rä, ça­ga­lar gün­de 300-400 ge­zek, ulu­lar bol­sa gün­de 15-20 ge­zek gül­ýär­ler. Şol bir wag­tyň özün­de zenanlar er­kek­le­re ga­ra­nyň­da köp gül­ýär­ler, se­bä­bi ýyl­gy­ry­ş olaryň te­bi­ga­tyna mah­sus­dyr. Gül­ki öý­ken­le­ri tür­gen­leş­dir­ýär. Gül­ki wag­tyn­da dem alyş iş­jeň­leş­ýär, be­den­dä­ki gan aý­la­ny­şy­gy kadalaşýar, beý­nä has köp kis­lo­rod bar­ýar. Bu si­ziň has go­wy pi­kir­len­me­gi­ňi­ze ýar­dam ed­ýär.
Gül­mek ba­ra­da­ky yl­my-bar­lag­lar XX asy­ryň baş­la­ryn­da baş­lan­dy. 1964-nji ýyl­da bol­sa gül­ki be­jer­gi­si bi­len üs­tün­lik­li be­jer­gi­niň il­kin­ji ýag­da­ýy ha­sa­ba alyn­dy.

We­pa NI­ÝAZ­LY­ÝEW,
Türk­men döw­let bi­na­gär­lik-gur­lu­şyk ins­ti­tu­ty­nyň ta­ly­by.