Mult­fil­mi ha­la­ma­ýan ça­ga ýok bol­sa ge­rek! Hat­da uly adam­lar hem mult­fil­me to­ma­şa edip otu­ran ça­ga­nyň ýa­nyn­da bir sa­lym syn et­mek üçin otu­ran ma­ha­ly ep-es­li wagt ge­çe­ni­ni duý­man gal­ýar. Hä­zir­ki wagt­da has köp usul­dan peý­da­la­nyl­ýan hem bol­sa, mult­film­le­riň kö­pü­si­niň çe­ki­len su­rat­lar­dan yba­rat­dy­gy­ny bil­ýär­di­ňiz­mi? Multfilmlerdäki ko­wup bar­ýan mö­je­k ýa-da aýa­gal­dy­gy­na gaç­ýan tow­şan­jy­k bir­nä­çe su­ra­tyň yz­ly-yzy­na gör­ke­zil­me­gi ne­ti­je­sin­de dö­re­di­len. Eý­sem, mult­film­ler­dä­ki gah­ry­man­la­ryň su­rat­la­ry nä­hi­li çe­kil­ýär­kä? Bir mult­film üçin nä­çe­räk su­rat çek­me­li bol­ýar­ka?!
Mult­film­ler­de he­re­ket ed­ýän gah­ry­man­la­ryň he­re­ke­ti tap­gyr­ma-tap­gyr çe­kil­ýär. Il­ki bi­len fil­miň sse­na­ri­siniň, ýag­ny ede­bi esa­sy ýa­zyl­ýar. Film­le­riň, ma­ha­bat­la­ryň, şe­kil­li aý­dym­la­ryň we te­le­wi­zor­da gör­ýän köp za­dy­ňy­zyň sse­na­ri­si bol­şy ýa­ly mult­film­le­riň hem sse­na­ri­si ýa­zyl­ýar. Soň­ra bol­sa gah­ry­man­la­ryň we mult­film­dä­ki wa­ka­la­ryň geç­jek ýe­ri­niň şe­ki­li dö­re­dil­ýär.
Gah­ry­man­la­ryň he­re­ket et­me­gi mult­film taý­ýar­la­ma­gyň iň kyn tap­gyr­la­ry­nyň bi­ri ha­sap­lan­ýar. Her bir gah­ry­ma­nyň gep­le­me­gi, ýö­re­me­gi, yl­ga­ma­gy, bök­me­gi… üçin or­ta­ça 12 su­rat çe­kil­ýär. Edil­ýän he­re­ke­te gö­rä onuň sa­ny üýt­gäp bil­ýär. Taý­ýar bo­lan şe­kil­ler komp­ýu­te­re ge­çi­ril­ýär.
Soň­ra bol­sa her gah­ry­ma­na la­ýyk ses ta­pyl­ýar. Ýag­ny pi­şi­ge kim ses ber­me­li, sy­ça­na kimiň ses berjekdigi kes­git­len­ýär. Gah­ry­ma­na ki­miň ses ber­jek­di­gi äh­mi­ýet­li­dir. Se­bä­bi, mö­je­ge ýo­gyn ses­li adam ses ber­ýän bol­sa, tow­şan­jy­ga in­çe ses­li adam ses ber­me­li bol­ýar. Ses saý­la­nan­da gah­ry­ma­nyň mult­film­de jan­lan­dyr­ýan keş­bi­ne hem la­ýyk bol­ma­ly. Se­bä­bi mult­film gah­ry­man­la­ry­nyň hem ada­ty dur­muş­da­ky adam­lar ýa­ly aý­ra­tyn hä­si­ýe­ti bol­ýar. Üns be­ren bol­sa­ňyz, mult­film gu­ta­ran­dan soň­ra haý­sy gah­ry­ma­na ki­miň ses be­ren­di­gi hem ýa­zyl­ýan­dyr. Ses ber­mä­ge gat­naş­ýan ar­tist işi­ne ök­de bo­lup, gah­ry­ma­nyň hä­si­ýe­ti­ni to­ma­şa­ça tä­sir­li ýag­daý­da ýe­tir­me­li­dir.
Mult­film­ler te­le­wi­zo­ryň çy­kan il­kin­ji gün­le­rin­den peý­da bolup başlady. Şol se­bäp­li te­le­wi­zor gö­ren adam­la­ryň äh­li­si di­ýen ýa­ly mult­fil­me hem to­ma­şa eden­dir. Mult­film­dä­ki gah­ry­man­la­ryň şe­ki­li il­ki bi­len iki öl­çeg­li, ýag­ny ada­ty ka­gy­zyň ýü­zü­ne çe­ki­len su­rat­lar­dan eme­le gel­ýär.
Öň­ki dö­wür­ler­de bu şe­kil­ler ka­gy­zyň ýü­zü­ne çe­kil­ýän hem bol­sa, hä­zir­ki wagt­da mult­film gah­ry­man­la­ry­nyň şe­ki­li­niň çe­kil­me­gi, reňk­len­di­ril­me­gi we he­re­ket et­di­ril­me­gi köp­lenç komp­ýu­ter­le­riň kö­me­gi bi­len ýe­ri­ne ýe­ti­ril­ýär. Şeý­le hem, ha­ky­ky­sy­na meň­zeş mult­film gah­ry­man­la­ry­ny dö­ret­mä­ge müm­kin­çi­lik ber­ýän usul­lar hem peý­da bol­dy.
Il­kin­ji mult­film­ler
Mult­film dö­ret­mek ba­bat­da­ky il­kin­ji iş­ler 1870-nji ýyl­lar­da ýe­ri­ne ýe­ti­ril­ýär. Şol dö­wür­ler çar­hyň ýü­zü­ne çe­ki­len su­rat­la­ryň çy­ra ar­ka­ly per­dä ser­pik­di­ril­me­gi we yzy­gi­der­li he­re­ket et­di­ril­me­gi bi­len il­kin­ji ani­ma­si­ýa­lar peý­da bo­lup­dyr. Wag­tyň geç­me­gi bi­len ki­no­teatr­la­ryň we te­le­wi­zo­ryň peý­da bol­ma­gy bi­len mult­film­ler has köp to­ma­şa­ça ýe­ti­ri­lip­dir.
Il­kin­ji mult­film 1906-njy ýyl­da Jeýms Stuart Blek­to­nyň ýol­baş­çy­lyk ed­ýän «Vitag­raph Co.» at­ly kompaniýanyň taý­ýar­lan «Şa­dy­ýan ýüz­ja­ga­zyň ýu­mor döw­ri» («Hu­me­ro­us Pha­ses of Fun­ny Faces») ha­sap­lan­ýar. Şol wagt­lar çy­ka­ry­lan beý­le­ki mult­film­ler­de bol­şy ýa­ly, bu mult­fil­mi­ň ba­şyn­da su­rat çek­ýän ada­myň eli peý­da bol­ýar. Soň­ra onuň çe­ken su­ra­ty «jan­la­nyp», he­re­ket edip baş­la­ýar. Bu pur­sat mult­fil­miň nä­hi­li dö­re­dil­ýän­di­gi­ni has aý­dyň gör­kez­ýär. Şeý­le pur­sa­ta «Sy­çan­jyk Mik­ki» mult­fil­mi­niň hem il­kin­ji bö­lüm­le­rin­de duş gel­mek bol­ýar. Il­ki­baş­da mult­film­ler örän gys­ga eken. 1940-njy ýyl­lar­dan baş­lap, uzyn met­raž­ly mult­film­le­r kö­pe­lip ug­ra­ýar. Mult­fil­mi el­de su­rat çe­kip taý­ýar­la­mak usu­ly 1990-njy ýyl­la­ryň ahy­ry­na çen­li giň­den ula­nyl­ýar. Il­kin­ji 3 öl­çeg­li mult­film «Pixar» kom­pa­ni­ýa­sy­nyň «The Adven­tu­res of André and Wal­ly B.» (1984) at­ly fil­mi­dir. Şon­dan soň­ra 3D ani­ma­si­ýa usu­ly ýaý­rap baş­la­ýar.
Hä­zir­ki wagt­da ani­ma­si­on film­le­ri taý­ýar­la­mak üçin komp­ýu­ter­ler­den has köp peý­da­la­nyl­ýan hem bol­sa, sse­na­ri­niň ýa­zyl­ma­gy, gah­ry­man­la­ryň dö­re­dil­me­gi we ses be­ril­me­gi sun­gat bol­ma­gyn­da gal­ýar. Komp­ýu­ter bu sun­ga­tyň taý­ýar­lan­ma­gyn­da se­riş­de bo­lup dur­ýar.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА