Rus­si­ýa­nyň Ylym­lar aka­de­mi­ýa­sy­nyň Si­bir bö­lü­mi­niň Gün-ýe­rüs­ti fi­zi­ka ins­ti­tu­ty Bur­ýa­ti­ýa Res­pub­li­ka­syn­da Ýew­ra­zi­ýa­da iň uly Gün ko­ro­nag­raf-te­les­ko­py­nyň gur­lu­şy­gy­na baş­la­dy. Mil­li ge­lio­geo­fi­zik top­lu­myň iň çyl­şy­rym­ly, iň gym­mat ab­za­ly bo­lan te­les­kop, Bur­ýa­ti­ýa­nyň Mon­dy oba­sy­nyň go­la­ýyn­da ýer­leş­ýän Sa­ýan Gün ob­ser­wa­to­ri­ýa­sy­nyň çä­gin­de gu­rul­ýar. Ba­ha­sy, tak­my­nan, 36 mil­liard rub­la deň bo­lan des­ga 2030-njy ýyl­da işe gi­ri­zil­me­gi me­ýil­leş­di­ril­ýär.
Te­les­kop mag­nit meý­dan­la­ry­nyň te­bi­ga­ty­ny we Gün iş­jeň­li­gi­niň sik­li­ni öw­ren­mek üçin ni­ýet­le­nen­dir. Alym­lar onuň kö­me­gi bi­len ki­çi dia­metr­li te­les­kop­la­ra we or­bi­tal ob­ser­wa­to­ri­ýa­la­ra el­ýe­ter­li bol­ma­dyk fo­tos­fe­ra­nyň ýu­ka gur­luş­la­ry­ny öw­re­nip bi­ler­ler. Te­les­kop spekt­ral sel­je­riş ge­çir­mä­ge, mag­nit meý­dan­la­ry we ma­te­ri­ýa­nyň he­re­ket­le­ri ba­ra­da öz­bo­luş­ly mag­lu­mat­la­ry al­ma­ga, Gün alaw­la­ry­nyň we Gü­nüň beý­le­ki ha­dy­sa­la­ry­nyň se­bäp­le­ri­ni öw­ren­mä­ge müm­kin­çi­lik ber­ýän çyl­şy­rym­ly ab­zal­lar top­lu­my­dyr. Bu ab­zal­la­ryň kö­me­gi bi­len düýp­li we ama­ly yl­my me­se­le­le­ri çöz­mek müm­kin bo­lar.
Te­les­ko­pyň op­ti­ki she­ma­sy 13 aý­na­ny öz içi­ne al­ýar, dia­met­ri 3 metr bo­lan esa­sy aý­na ast­ro­si­tal­dan ýa­sa­lan­dyr. Aý­na-ke­ra­mi­ki ma­te­ria­lyň ga­lyň­ly­gy 120 mil­li­metr bo­lup, ag­ra­my 2120 ki­log­ra­ma deň­dir. Tas­la­ma te­les­kop di­ňi­ni teh­no­lo­gik en­jam­la­ry, bar­lag­ha­na we do­lan­dy­ryş bi­na­la­ry­ny öz içi­ne al­ýar. Bü­tin gur­lu­şyň be­ýik­li­gi 42 metr, te­les­ko­pyň umu­my ag­ra­my 120 ton­na deň bo­lar.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА