«Ça­pa­ýyn­my, çap­ma­ýyn­my?!»

(Erteki)

Bir bar eken, bir ýok eken. Ga­dym za­man­lar­da bir odun­çy go­ja bar eken. Ol ki­çi­jik pag­sa (pal­çyk­dan sal­nan) ta­myn­da aýa­ly bi­len ag­zy­bir ýa­şa­ýan eken. Gün­ler­de bir gün go­ja he­mi­şe­ki­si ýa­ly, odun çap­ma­ga gid­ýär. To­ka­ýa ba­ryp, işe baş­la­jak bo­lup dur­ka, agaç­la­ryň ara­syn­dan py­şyr­dy eşi­dil­ýär. Odun­çy ýaň­ky se­si diň­läp dur­ýar. Kim­dir bi­ri «Ça­pa­ýyn­my, çap­ma­ýyn­my?!» di­ýip so­ra­ýan eken. Odun­çy daş-tö­we­re­gi­ne ga­ran­jak­la­ýar, ýö­ne hiç kim gö­zü­ne il­me­ýär. Ol:
– Bu ço­la to­kaý­da ýaň­ky ses gu­la­gy­ma eşi­dil­ýän bo­laý­ma­syn – di­ýip, gü­man ed­ýär. Ýö­ne az sa­lym­dan ýe­ne-de şol ses gaý­ta­lan­ýar: «Ça­pa­ýyn­my, çap­ma­ýyn­my?! Ça­pa­ýyn­my, çap­ma­ýyn­my?! …» Ahy­ry odun­çy go­ja çy­dap bil­män:
– Çap­jak bol­saň çap, ýö­ne ösüp otu­ran aga­jy çap­ma! Gu­ran­la­ry­ny­ňam hem­me­si­ni çap­ma! – di­ýip gy­gyr­ýar. Ol sö­zü­ni gu­ta­ryp-gu­tar­man­ka, öňü­ne agaç­la­ryň üs­tün­den bir hal­ta gaç­ýar. Goja hal­ta­ny açyp gör­se, içi ýal­pyl­dap du­ran al­tyn teň­ňe­den do­ly eken.
Odun­çy be­ge­nip, hal­ta­ny alyp öýü­ne gel­ýär. Gojanyň öýü­ne hal­ta­ly gi­re­ni­ni gö­ren goň­şu­sy, mu­nuň bir sy­ry­nyň bar­dy­gy­ny bi­lip, ta­myň pen­ji­re­sin­den jyk­la­ýar. Go­ja şol wagt aýa­ly­na al­tyn­ly hal­ta­ny nä­dip ta­pan­dy­gy­ny gür­rüň be­rip otu­ran eken. Goň­şu­sy go­ja­ny üns be­rip diň­le­ýär-de, des­si­ne pal­ta­sy­ny alyp, to­ka­ýa ta­rap eň­ýär.
Ol to­ka­ýyň içi bi­len ýö­räp bar­ýar­ka, şol se­si eşid­ýär: «Ça­pa­ýyn­my, çap­ma­ýyn­my?!» Go­ja­nyň goň­şu­sy se­si eşi­dip-eşit­män:
– Çap, çap! Ýaş na­hal diý­män, gu­ry töň­ňe diý­män, hem­me­si­ni çap! – di­ýip, bar se­si bi­len gy­gyr­ýar. Ol sö­zü­ni gu­ta­ryp-gu­tar­man­ka ýa­nyn­da­ky agaç­dan bir hal­ta ýe­re gaç­ýar. Odun­çy­nyň goň­şu­sy hal­ta­ny alyp, öýü­ne ta­rap eň­ýär. Em­ma öýü­ne ge­lip, hal­ta­ny aç­ýar we­lin, içi al­tyn teň­ňe­den däl-de, ar­ça go­za­syn­dan do­ly eken…
Päk ýü­rek­li, ta­pa­ny­na şü­kür ed­ýän odun­çy­nyň ka­na­gat­ly­ly­gy, ha­lal­ly­gy üçin oňa bir hal­ta al­tyn sy­lag be­ril­ýär. Em­ma goň­şu­sy­nyň ne­bis­jeň­li­gi, aç­göz­lü­gi üçin pa­ýy­na bir hal­ta ar­ça go­za­sy düş­ýär.
«Ka­na­gat baý eý­lär, ne­bis har eý­lär».