Alymlar düýe süýdüniň ýakyn wagtda dünýäde iň meşhur içgileriň birine öwrüljekdigini çaklaýarlar. Bu barada “PLOS One” žurnalynyň bilermenleri tarapyndan geçirilen barlaglarda mälim edilýär. Bu haýwanlar eýýäm Afrika ýurtlaryndaky öndürilýän süýdüň, takmynan, 8 göterimini üpjün edýär. Hünärmenler 2030-njy ýyla çenli dünýäde düýe süýdüniň söwdasynyň 1,3 milliard dollardan geçip biljekdigini çaklaýarlar. Saud Arabystany, Birleşen Arap Emirlikleri, Gazagystan we Mongoliýa ýaly ýurtlarda düýe süýdi birwagtdan bäri adaty islegli önümleriň biridir.
-Belki-de, 2050-nji ýyla çenli Beýik Britaniýada düýe süýdüniň köp öndürilmegi mümkin bolup, sygyr süýdüne garanyňda, düýä süýdüne isleg has-da artar – diýip, Oksford uniwersitetiniň adam geografiýasy kafedrasynyň mugallymy, doktor Ariel Ahern belleýär. Şu günki gün bu maksat bilen Günbatar ýurtlarynda dürli fermalar peýda bolup ugrady. Häzirki wagtda ABŞ-nyň Missuri ştatynyň daglyk ýerlerindäki ferma 1000 akrdan gowrak meýdany eýeläp, ol ýerde 200-den gowrak düýe idedilýär.
Düýeleri gurak howa şertlerinde saklamagyň birnäçe peýdasy bar. Ilki bilen sygyrlardan tapawutlylykda, düýeler ýowuz howa şertlerine, ylaýta-da aşa yssa we gurakçylyga çydamly bolýarlar. Sygyrlar Ýewropadaky aram howa şertlerinde has oňat uýgunlaşan. Şoňa görä-de, bilermenler gurak ýerlerde sygyrlardan däl-de, düýelerden süýt almagyň has oňaýly boljakdygyny öňe sürýärler. Düýäden bir litr süýt almak üçin az iýmit we az suw zerur. Munuň şeýledigini geçirilen barlaglar hem tassyklaýar. Mundan başga-da, “PLOS One” žurnalynda çap edilen barlaglar düýeleriň sygyrlara garanyňda, howa has az mukdarda metan goýberýändigini görkezdi.
Düýe süýdünde has köp C witamini we demir bar. Laktoza çydamsyzlygy bolan adamlar hem düýe süýdüni içip bilerler. Çünki onda ýag az bolýar. Geçirilen barlaglar bu içginiň gandaky şekeriň derejesini peseldip, süýji keseli bolan adamlaryň insuline duýgurlygyny ýokarlandyryp biljekdigini hem-de immun ulgamy üçin peýdaly maddalary öz içine alýandygyny görkezdi.
