Bilşimiz ýaly, BMG-niň Ýewropa ykdysady komissiýasy tarapyndan «Şäherlerdäki baglar» atly başlangyja bag ekmek çäreleri arkaly goldawy we oňa goşan goşandy üçin Aşgabat şäherine halkara güwänama berildi. Munuň özi Türkmenistanyň durnukly ösüş boýunça Gün tertibiniň meselelerini amal etmekde bitirýän işleriniň nobatdaky ykrarnamasy boldy.

Türk­me­nis­tan hal­ka­ra bi­le­le­şi­giň iş­jeň ag­za­sy hök­mün­de dün­ýä de­re­je­sin­de dur­nuk­ly ösü­şe my­na­syp go­şant goş­mak üçin döw­rü­mi­ziň der­wa­ýys me­se­le­le­ri bi­len bag­la­ny­şyk­ly bir­nä­çe mö­hüm hal­ka­ra baş­lan­gyç­la­ry­ny öňe sür­ýär. Iki­ta­rap­la­ýyn we köp­ta­rap­la­ýyn hyz­mat­daş­ly­gyň ta­rap­da­ry bol­mak bi­len, ýur­du­myz dür­li de­re­je­de, esa­san hem, hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ryň çä­gin­de hä­zir­ki we gel­jek­ki ne­sil­ler üçin yzy­gi­der­li mö­hüm we­zi­pe­le­ri goý­ýar we ola­ry çöz­mä­ge sy­na­nyş­ýar. Şo­nuň üçin Türk­me­nis­tan di­ňe bir giň hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gy ýo­la goý­ma­ga, äh­li ýurt­la­ryň we halk­la­ryň bäh­bit­le­ri­ne la­ýyk gel­ýän mö­hüm baş­lan­gyç­la­ry gi­riz­mek bi­len çäk­len­män, eý­sem, dur­mu­şa ge­çir­mek üçin çä­re­le­ri hem gör­ýär.
Ýur­du­my­zyň dür­li ugur­lar­da dün­ýä­niň äh­li döw­let­le­ri hem-de hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ry bi­len iş­jeň hyz­mat­daş­lyk et­me­gi mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň has-da pug­ta­lan­dy­ryl­ma­gy­na ýar­dam ed­ýär. Ýur­du­my­zyň iş­jeň hyz­mat­daş­lyk ed­ýän gu­ra­ma­la­ry­nyň ha­ta­ryn­da Bü­tin­dün­ýä Söw­da Gu­ra­ma­sy­ny hem gör­kez­mek bo­lar. Mä­lim bol­şy ýa­ly, hal­ka­ra söw­da­ny ýö­ne­keý­leş­dir­mek we bu ul­gam­da ag­za döw­let­le­riň gat­na­şyk­la­ry­ny düz­gün­leş­dir­mek mak­sa­dy bi­len, 1995-nji ýyl­da dö­re­di­len Bü­tin­dün­ýä Söw­da Gu­ra­ma­sy tä­ze söw­da yla­la­şyk­la­ry­nyň iş­le­ni­lip taý­ýar­la­nyl­ma­gy­na hem-de or­naş­dy­ryl­ma­gy­na jo­gap ber­ýär, şeý­le hem dün­ýä­niň köp ýurt­la­ry ta­ra­pyn­dan gol çe­ki­len we ola­ryň par­la­ment­le­ri ta­ra­pyn­dan tas­syk­la­ny­lan şert­na­ma­la­ryň bu gu­ra­ma­nyň ag­za­la­ry ta­ra­pyn­dan ber­jaý edi­li­şi­ne gö­zeg­çi­lik ed­ýär. Ata Wa­ta­ny­my­zyň bu ab­raý­ly hal­ka­ra gu­ra­ma­sy­na ag­za bol­ma­gy ba­bat­da Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň baş­lan­gyç­la­ry esa­syn­da de­giş­li iş­ler ýo­la go­ýul­dy.

Ýur­du­my­zyň bu gu­ra­ma­nyň dü­zü­mi­ne go­şul­ma­gy bi­len bag­la­ny­şyk­ly hö­kü­met to­pa­ry­nyň mej­lis­le­ri­niň, şeý­le hem ady ag­za­lan gu­ra­ma­nyň we­kil­le­ri we hal­ka­ra bi­ler­men­ler bi­len ge­çi­ri­len ge­ňeş­me­le­riň ne­ti­je­le­ri bo­ýun­ça ýur­du­my­zyň BSG-ä syn­çy de­re­je­sin­de gat­naş­ma­gy­nyň il­kin­ji ädim hök­mün­de kes­git­len­me­gi mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­zi döw­re­bap­laş­dyr­mak üçin amat­ly müm­kin­çi­lik­le­ri dö­ret­jek­di­gi­ni ala­mat­lan­dyr­ýar. Soň­ky ýyl­lar­da ýur­du­myz­da bu ugur­da de­giş­li ka­nun­çy­lyk na­ma­la­ry kä­mil­leş­di­ril­ýär hem-de söw­da amal­la­ry­ny ýö­ne­keý­leş­dir­mek bo­ýun­ça top­lum­la­ýyn iş­ler ge­çi­ril­ýär.
Türk­me­nis­ta­nyň baş­lan­gy­jy bi­len Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 76-njy ses­si­ýa­sy­nyň 61-nji ple­nar mej­li­sin­de «Dur­nuk­ly ösü­şi ga­zan­mak üçin köp­çü­lik­le­ýin we­lo­si­ped sür­me­gi jem­gy­ýet­çi­lik ulag ul­gam­la­ry­na gi­riz­mek» at­ly Ka­rar­na­ma­nyň Mil­let­ler Bi­le­le­şi­gi­niň äh­li ag­za ýurt­la­ry ta­ra­pyn­dan bi­ra­gyz­dan ka­bul edi­len­di­gi, şeý­le-de BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň mej­li­sin­de Türk­me­nis­ta­nyň Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Hal­ka­ra söw­da hu­ku­gy bo­ýun­ça ko­mis­si­ýa­sy­nyň (UNCIT­RAL) ag­za­ly­gy­na 2022–2028-nji ýyl­lar döw­ri üçin saý­la­ny­lan­dy­gy ba­ra­da­ky hoş ha­bar­la­ryň ge­lip go­wuş­ma­gy ýur­du­my­zyň we hal­ky­my­zyň ab­raý-mer­te­be­si­ni ýe­ne-de bir gez beý­gelt­di.
UNCIT­RAL – 1966-njy ýyl­da Baş As­samb­le­ýa­nyň ikin­ji se­ssi­ýa­syn­da dö­re­dil­ýär. Onuň esa­sy we­zi­pe­le­ri­niň bi­ri hem Hal­ka­ra söw­da­sy­nyň ug­run­da hu­kuk päs­gel­çi­lik­le­ri­niň azal­ma­gy­na we ýok edil­me­gi­ne ýar­dam et­mek üçin BMG-niň iş­jeň or­nu­ny ber­kit­mekden ybaratdyr. Ko­mis­si­ýa­nyň BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy ta­ra­pyn­dan ber­len man­da­ty­na la­ýyk­lyk­da ol « BMG-niň ul­ga­my­nyň çäk­le­rin­de Hal­ka­ra söw­da hu­ku­gy­nyň çyg­ryn­da mer­ke­zi söw­da eda­ra­sy» bo­lup şu­la­ry ama­la aşyr­ýar: Hal­ka­ra söw­da çyg­ryn­da Hal­ka­ra Gu­ra­ma­la­ryň işi­ni düz­gün­leş­dir­mek we ola­ryň ara­syn­da­ky hyz­mat­daş­ly­gy gol­da­mak, Hal­ka­ra kon­fe­ren­si­ýa­la­ryn­da­ky we Hal­ka­ra söw­da­syn­da­ky ka­nun­la­ryň ýe­ke-täk dü­şün­di­ri­li­şi­ni we ula­ny­ly­şy­ny üp­jün ed­ýän se­riş­de­le­ri tap­mak.
Ko­mis­si­ýa ta­ra­pyn­dan bir­nä­çe res­mi­na­ma­lar taý­ýar­lan­dy we ka­bul edil­di. Olar Hal­ka­ra sa­tyn al­mak, sat­mak şert­na­ma­la­ry ba­ra­da BMG-niň 1980-nji ýyl­da­ky kon­wen­si­ýa­sy, UNCIT­RAL-yň ar­bit­raž reg­la­men­ti, Ýük­le­ri de­ňiz­de da­şa­mak ba­ra­da­ky kon­wen­si­ýa­sy, Ha­ryt­la­ryň hal­ka­ra mul­ti­mo­dal da­şal­ma­gy ba­ra­da­ky kon­wen­si­ýasy, Elekt­ron söw­da bo­ýun­ça UNCIT­RAL Mo­del Ka­nu­ny.
Türk­me­nis­ta­nyň Kons­ti­tu­si­ýa­sy­na la­ýyk­lyk­da, ýur­du­my­zyň yk­dy­sa­dy­ýe­ti ba­zar gat­na­şyk­la­ry ýö­rel­ge­le­ri­ne esas­lan­ýar. Şeý­le hem döw­let te­le­ke­çi­li­gi hö­wes­len­dir­ýär we gol­da­ýar, ki­çi we or­ta işe­wür­li­giň ös­me­gi­ne ýar­dam ed­ýär.
Şu nuk­daý­na­zar­dan ugur al­nyp, hä­zir­ki wagt­da Di­ýa­ry­myz­da yk­dy­sa­dy­ýe­ti­ň mun­dan beý­läk-de ber­ki­dil­me­gi­nde, onuň dün­ýä ho­ja­lyk ul­ga­my­na bi­rik­me­gi­niň has-da çuň­laş­dy­ryl­ma­gy­nda, hä­zir­ki za­man se­na­gat, ma­li­ýe we söw­da inf­rast­ruk­tu­ra­sy­nyň kä­mil­leş­di­ril­me­gi­nde, te­le­ke­çi­lik işi­niň äh­li gör­nüş­le­ri üçin amat­ly şert­le­riň dö­re­dil­me­ginde we da­şa­ry ýurt döw­let­le­ri­niň işe­wür to­par­la­ry bi­len söw­da-yk­dy­sa­dy we ma­ýa go­ýum hyz­mat­daş­ly­gy­nyň hem­me­ta­rap­la­ýyn ös­dü­ril­me­gin­de giň ge­rim­li iş­ler al­nyp ba­ryl­ýar we bu ba­bat­da ka­nun­çy­lyk ul­ga­my hem yzy­gi­der­li kä­mil­leş­di­ril­ýär.
Al­nyp ba­ryl­ýan şu iş­ler ýur­du­my­zyň dün­ýä­de gel­jek­de eýe­le­jek or­nu­nyň ber­ki­dil­me­gi­ne, äh­lu­mu­my iş­le­re iş­jeň gat­naş­mak bi­len bir­lik­de, özü­niň bäs­deş­li­ge ukyp­ly ar­tyk­maç­lyk­la­ry­ny has oňaý­ly peý­da­lan­mak müm­kin­çi­li­gi­ne gö­nük­di­ri­len­dir.

Ars­lan MÄM­ME­TO­RA­ZOW,
Türk­me­nis­ta­nyň Döw­let, hu­kuk we de­mok­ra­ti­ýa ins­ti­tu­ty­nyň yl­my iş­gä­ri.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА