Häzirki zaman ulag ulgamynyň döwletleriň, jemgyýetiň, tutuş adamzadyň durmuşynda möhüm orny eýeleýändigi jedelsiz hakykatdyr. Eziz Diýarymyz diňe tebigy baýlyklarynyň ägirt uly gory bilen dünýä döwletleriniň ünsüni özüne çekmän, eýsem, Ýewraziýanyň strategik üstaşyr geçelgelerini üpjün etmek üçin döwrebap ulag düzümini amatly peýdalanmaga hem mümkinçilik döredýär. Türkmenistan yklymyň esasy ýollarynyň – Ýewropa bilen Aziýanyň çatrygynda ýerleşýär. Eziz Diýarymyzdan birnäçe sebite çykalgalar bar. Döwletimiz tebigy taýdan döredilen bu şertlerden oňaýly peýdalanyp, öz geografik ýagdaýyny agzybir halkymyzyň eşretli durmuşynyň bähbitlerine gönükdirmegi maksat edinýär.
Türkmenistan Merkezi Aziýa sebiti, şeýle hem tutuş dünýä üçin diýseň möhüm bolan ulag-logistika düzümine degişli taryhy taslamalary amala aşyrýar. Soňky ýyllarda daşarky bazarlara ugradylýan ýükleriň möçberiniň hem-de görnüşleriniň artýandygyny buýsanç bilen nygtamak gerek. Bu, elbetde, Türkmenistanyň barha senagatlaşýandygyny görkezýär.
Şeýle hem daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň aglabasynyň özümizde öndürilýändigi, olaryň onlarça görnüşiniň goňşy hem-de dünýä döwletleriniň alyjylaryna ugradylýandygy bolsa türkmen telekeçileriniň hem-de işewürleriniň bu babatdaky tagallalarynyň uludygyndan habar berýär.
Häzirki wagtda Astrahan sebitindäki kenarýaka erkin ykdysady zolagynda Türkmenistanyň logistika merkeziniň döredilmegi ugrunda degişli işler alnyp barylýar. Ýurdumyzda ulag ulgamynyň maddy-enjamlaýyn binýadynyň döwrebaplaşdyrylmagyna yzygiderli üns berilýär. Ulaglaryň ähli görnüşleriniň ösdürilmegi milli maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmeginiň hem girewidir. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 – 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynda» ulag ulgamynyň ösüşini üpjün etmek bilen baglanyşykly wezipeleriň toplumy kesgitlenen. Olaryň hatarynda: ýolagçylary gatnatmagyň we ýüklerini daşamagyň möçberlerini artdyrmak we hilini gowulandyrmak, ulag hyzmatlarynyň eksportyny artdyrmak, esasan, ýurduň ýükleri üstaşyr geçirmek mümkinçiligini durmuşa geçirmek, ulag ulgamynda halkara ykdysady we söwda hyzmatdaşlygyny hil taýdan täze derejä çykarmaga niýetlenen iri halkara hem-de sebitleýin taslamalar babatynda, ilki bilen, çykyş etmek hem-de olary durmuşa geçirmek bolup durýar.
Türkmenistan dünýä bileleşiginiň doly hukukly agzasy bolup, ulag babatda birnäçe halkara konwensiýalara we ylalaşyklara gatnaşyp, möhüm resminamalaryň umumy ykrar edilen kadalaryndan gelip çykýan halkara borçnamalaryna gyşarnyksyz eýerýär.
Ýurdumyz BMG-niň ýöriteleşdirilen düzümleri, şol sanda Ýewropa ykdysady komissiýasy, BMG-niň Aziýa-Ýuwaş ummany sebiti üçin Ykdysady we durmuş komissiýasy (ESKATO) bilen ýakyn gatnaşyklary saklamak ugrunda çykyş edýär.
Türkmenistan Ýewropa, Aziýa-Ýuwaş ummany we Günorta Aziýa sebitleriniň ykdysady ulgamlarynyň özara gatnaşyklarynyň transkontinental ykdysady köprüsiniň wezipesini ýerine ýetirýär. Şonuň üçin bu babatda «Gündogar – Günbatar» we «Demirgazyk – Günorta» geçelgelerinde ýollary birleşdirýän esasy ugurlar boýunça milli düzümi has-da giňeltmek möhüm wezipeler hökmünde kesgitlendi. Halkara ulag geçelgeleri dünýä ykdysadyýetiniň globallaşmagynyň esasy ugurlaryna öwrüldi. Türkmenistan bu ösüşlerden çetde galman, öz çäginde yklymyň möhüm ulag merkezlerini döredýär. Ol ýurdumyzyň durnukly ykdysady we durmuş taýdan ösüşine, ýurdumyzda öndürilýän harytlaryň we hyzmatlaryň dünýä bazarlarynda bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmaga daýanýar, bu bolsa oňa dünýäniň senagat düzüminde mynasyp orny eýelemegine uly mümkinçilik berýär.
Orazmyrat REJEPOW,
Türkmenistanyň Inžener-tehniki we ulag kommunikasiýalary institutynyň mugallymy.