Is­len­dik iş­de ök­de hü­när­men işiň ne­ti­je­li bol­ma­gy­na gö­nü­den-gö­ni ýar­dam ed­ýär. Adam re­surs­la­ry­ny do­lan­dyr­mak bir kom­pa­ni­ýa­da ýa-da gu­ra­ma­da­ky adam­la­ry ne­ti­je­li do­lan­dyr­mak üçin stra­te­gik we saz­la­şyk­ly çe­me­leş­me bo­lup, olar öz işi­ne bäs­deş­lik ar­tyk­maç­ly­gy­ny ga­zan­ma­ga kö­mek ed­ýär. Iş be­ri­ji­niň stra­te­gik mak­sat­la­ry­na hyz­mat et­mek­de iş­gär­le­riň ön­dü­ri­ji­li­gi­ni ýo­kar­lan­dyr­mak üçin ni­ýet­le­nen­dir. Iş­gär­ler bö­lüm­le­ri iş­gär­le­re be­ril­ýän ýe­ňil­lik­le­riň di­zaý­ny­na, iş­gär­le­ri işe al­ma­gyň, oku­wyň we ösü­şiň, ön­dü­ri­ji­li­ge ba­ha ber­me­giň we aý­lyk zäh­met hak­la­ry­ny we iş­gär­le­re kö­mek pul ul­gam­la­ry­ny do­lan­dyr­mak ýa­ly sy­lag do­lan­dy­ry­şy­na gö­zeg­çi­lik ed­ýär. Iş­gär­le­ri do­lan­dy­ryş, şeý­le hem gu­ra­ma­çy­lyk üýt­ge­me­le­ri we önüm­çi­lik gat­na­şyk­la­ry ýa-da köp­çü­lik­le­ýin şert­na­ma­lar­dan we hö­kü­met ka­nun­la­ryn­dan ge­lip çyk­ýan ta­lap­lar bi­len gu­ra­ma­çy­lyk tej­ri­be­si­niň de­ňag­ram­ly­ly­gy bi­len bag­la­ny­şyk­ly­dyr. Adam re­surs­la­ry­ny do­lan­dyr­mak iş­gär­le­ri ter­bi­ýe­le­mä­ge we gol­da­ma­ga we onuň iş gur­şa­wy­ny üp­jün et­mä­ge stra­te­gik çe­me­leş­me bo­lup dur­ýar. Onuň we­zi­pe­le­ri dür­li kär­ha­na­lar­da we pu­dak­lar­da dür­li-dür­li bol­ýar, ýö­ne adat­ça işe al­mak, öwe­zi­ni dol­mak we ýe­ňil­lik­ler, okuw we ösüş we iş­gär­ler bi­len gat­na­şyk­la­ry öz içi­ne al­ýar.
Kadr­la­ry do­lan­dyr­mak en­dik­le­ri:
Gu­ra­ma­nyň, äh­li de­re­je­ler­de we äh­li bö­lüm­ler­de stra­te­gik ze­rur­lyk­la­ryn­dan örän ha­bar­ly bol­ma­ly we şol ze­rur­lyk­la­ry ka­na­gat­lan­dyr­ýan adam­la­ry tap­mak we sak­la­mak en­dik­le­ri­ne eýe bol­ma­ly­dyr. “Uly su­rat­ly” pi­kir­len­mek, ýag­ny ýag­da­ýa has gi­ňiş­le­ýin ga­ra­mak, kadr­lar üçin iň mö­hüm en­dik­le­riň bi­ri bol­sa-da, adam re­surs­la­ry­ny do­lan­dy­ry­jy­lar deň de­re­je­de jik­me-jik bol­ma­ly.
Adam re­surs­la­ry­nyň 4 gör­nü­şi:
Iş­gär­le­ri do­lan­dy­ryş hü­när­men­le­ri­niň ula­nyp bil­jek 4 gör­nüş­li iş­gär­le­ri do­lan­dyr­mak ana­li­tik usu­ly bar, ýag­ny su­rat­lan­dy­ry­jy, anyk­la­ýyş, çak­la­ýyş we gör­kez­me ana­li­tik­le­ri. Bu ma­ka­la­da bu gör­nüş­le­riň her bi­ri we ola­ryň kadr­lar­da­ky ula­ny­ly­şy ara al­nyp mas­la­hat­la­şy­lar. Iş­gär­le­ri do­lan­dy­ryş hü­när­men­le­ri­ne iş­jeň diň­le­mek, dil­den ara­gat­na­şyk, so­si­al ha­bar­ly­lyk, öz-özü­ňi do­lan­dyr­mak, jo­gap­kär­çi­lik we ş.m. ýa­ly köp hü­när ge­rek. Per­so­na­lo­ka­ry şah­sy­ýet ba­şar­nyk­la­ry bo­lan adam­lar iç­gin­lik bi­len go­wy ara­gat­na­şyk sak­la­ýar­lar we ne­ti­je­li do­lan­dy­ry­jy­lar­dyr we bu gör­nüş­li adam kadr hü­när­me­ni hök­mün­de ösüp bi­ler.
Iş­gär­le­ri do­lan­dy­ryş hü­när­men­le­ri­ne söh­bet­deş­lik so­rag­la­ry:
Iş­gär­le­ri do­lan­dy­ryş hü­när­men­le­ri­niň söh­bet­deş­li­gin­de iň kyn 5 so­rag: Özüň hak­da hem-de ýal­ňyş­lyk goý­be­ren ýag­da­ýy­ňyz we oňa nä­hi­li çe­me­le­şen­di­gi­ňiz ba­ra­da aýt­mak
Kyn kär­de­şi­ňiz bi­len iş sa­ly­şan wag­ty­ňy­zy aý­dyp ber­mek we ony nä­dip çöz­mek ba­ra­da?
Ös­dür­mek, şeý­le hem iş­gär­ler bi­len gat­na­şyk­la­ry ýa-da ar­tyk­maç­lyk­la­ry sak­la­mak üçin ýö­ri­te­le­şip bi­ler­ler. Okuw we ösüş hü­när­men­le­ri iş­gär­le­riň taý­ýar­lan­ma­gy­ny we üz­nük­siz ösü­şi­ni üp­jün ed­ýär­ler. Bu okuw me­ýil­na­ma­la­ry, ön­dü­ri­ji­li­ge ba­ha ber­mek we sy­lag prog­ram­ma­la­ry ar­ka­ly ama­la aşy­ryl­ýar. Iş­gär­ler bi­len gat­na­şyk­lar azar ber­mek ýa-da disk­ri­mi­na­si­ýa bi­len bag­la­ny­şyk­ly sy­ýa­sat­lar bo­zu­lan­da iş­gär­le­riň ala­da­la­ry bi­len iş sa­lyş­ýar. Iş­gär­le­riň ýe­ňil­lik­le­ri­ni do­lan­dyr­mak kom­pen­sa­si­ýa gur­luş­la­ry­ny, ene-ata­la­ryň rug­sa­dy prog­ram­ma­la­ry­ny, ar­zan­la­dyş­la­ry we iş­gär­ler üçin beý­le­ki ýe­ňil­lik­le­ri öz içi­ne al­ýar. Meý­da­nyň beý­le­ki ta­ra­pyn­da iş­gär­le­ri do­lan­dy­ryş ge­ne­ral­la­ry ýa-da işe­wür hyz­mat­daş­lar bar. Bu iş­gär­ler hü­när­men­le­ri äh­li ugur­lar­da iş­läp bi­ler­ler ýa-da kär­deş­ler ar­ka­la­şyk­la­ry bi­len iş­le­ýän zäh­met gat­na­şyk­la­ry­nyň we­kil­le­ri bo­lup bi­ler­ler. Iş­gär­le­ri do­lan­dy­ryş 20-nji asy­ryň ba­şyn­da göz­leg­çi­ler iş­çi güý­jü­ni stra­te­gik do­lan­dyr­mak ar­ka­ly işe­wür­lik gym­ma­ty­ny dö­ret­me­giň usul­la­ry­ny res­mi­na­ma­laş­dy­ryp baş­lan­da adam gat­na­şyk­la­ry he­re­ke­ti­niň önü­mi­dir. Il­ki­baş­da aý­lyk hak­la­ry we ýe­ňil­lik­le­ri do­lan­dyr­mak ýa­ly ge­le­şik iş­le­ri ag­dyk­lyk ed­ýär­di, ýö­ne glo­bal­laş­ma, kom­pa­ni­ýa­ny bir­leş­dir­mek, teh­no­lo­gi­ki ösüş­ler we mun­dan beý­läk­ki göz­leg­ler se­bäp­li iş­gär­le­ri do­lan­dy­ryş 2015-nji ýy­la çen­li bir­leş­mek we ga­zan­mak, ze­hin­le­ri do­lan­dyr­mak, mi­ras me­ýil­na­ma­laş­dyr­mak, se­na­gat ýa­ly stra­te­gi­ki baş­lan­gyç­la­ra ün­si jem­le­ýär. we zäh­met gat­na­şyk­la­ry, dür­lü­li­gi we go­şu­lyş­ma­gy. Hä­zir­ki glo­bal iş gur­şa­wyn­da kom­pa­ni­ýa­la­ryň kö­pü­si iş­gär­le­riň do­la­ny­şy­gy­ny azalt­ma­ga we iş­çi güý­jün­de sak­lan­ýan ze­hin­le­ri we bi­lim­le­ri sak­la­ma­ga ün­si jem­le­ýär­ler. öň­ki iş­gä­riň or­nu­ny ýe­ter­lik ça­lyş­mak. Iş­gär­ler bö­lüm­le­ri iş­çi­le­ri özü­ne çek­jek ýe­ňil­lik­le­ri hö­dür­le­mä­ge ça­lyş­ýar­lar, şeý­le­lik bi­len iş­gär­le­riň borç­la­ry­ny we psi­ho­lo­gik eýe­çi­li­gi­ni ýi­tir­mek how­pu­ny azald­ýar­lar.

Tylla SA­RY­ÝE­WA,

Türkmenistanyň Oguz han adyndaky inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň Innowasiyalaryň ykdysadyýeti fakultetiniň Innowasiyalaryň marketingi we menejmenti kafedrasynyň mugallymy.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА