Alym­lar 1972-nji ýyl­da “Apol­lon” mis­si­ýa­sy ta­ra­pyn­dan Ýe­re ge­ti­ri­len Aý kris­tal­la­ry­nyň sel­jer­me­si esa­syn­da Aýyň ýa­şy­ny ta­kyk kes­git­le­di­ler. Ýe­riň hem­ra­sy­nyň ýa­şy, çak­la­ny­şyn­dan 40 mil­li­on ýyl uly bol­dy. Aýyň eme­le gel­me­gi­niň iň giň­den ýaý­ran dü­şün­di­ri­şi “ägirt uly ur­gy tag­ly­ma­ty­dyr”. Oňa la­ýyk­lyk­da, ga­dy­my dö­wür­de Mar­syň ulu­ly­gyn­da­ky bir pla­ne­ta ýaş Ýer bi­len çak­ny­şyp­dyr. Bu çak­ny­şyk­dan zyň­lan par­ça­lar bol­sa, Aýy eme­le ge­ti­rip­dir.
Baş­da Aýyň ýü­zü­ni mag­ma um­ma­ny ör­tüp­dir. Ýe­riň hem­ra­sy­nyň ýü­zi so­wap ga­tan­dan soň sir­kon kris­tal­la­ry eme­le ge­lip­dir. Alym­lar bu kris­tal­la­ry “Apol­lon”-yň ge­ti­ren ji­sim­le­rin­de hem ýü­ze çy­kar­dy­lar we mass-spekt­ro­met­riň kö­me­gi bi­len ola­ryň ýa­şy­ny kes­git­le­di­ler. Bar­la­gyň ne­ti­je­le­ri, Aýyň ýa­şy­nyň 4,46 mil­liard ýyl bo­lan­dy­gy­ny gör­kez­di. Ol 4,54 mil­liard ýyl ozal eme­le ge­len Ýer­den bir­ne­me ýaş eken.
– Bu kris­tal­lar ägirt uly çak­ny­şyk­dan soň eme­le ge­len iň ga­dy­my ga­ty ji­sim­ler­dir – di­ýip, Çi­ka­go uni­wer­si­te­ti­niň kos­mo­hi­mi­gi Fi­lipp Hek aýt­dy.
Alym­lar Aýyň bi­ziň te­bi­gy ul­ga­my­my­zyň bir bö­le­gi­di­gi­ni bel­le­di­ler, se­bä­bi on­suz Ýer­dä­ki ýa­şa­ýyş düý­bün­den baş­ga­ça bo­lar­dy. Tä­ze bar­lag­lar, onuň ta­ry­hy­na we ewol­ýu­si­ýa­sy­na has go­wy dü­şün­mä­ge müm­kin­çi­lik ber­ýär di­ýip, “Geoche­mical Pers­pectives Let­ters” at­ly yl­my žur­nal­da bel­le­nil­ýär.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА