Türk­me­nis­tan BMG bi­len hyz­mat­daş­ly­gy ber­kid­ýär

ir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy bi­len köp­ta­rap­ly hyz­mat­daş­lyk hormatly Prezidentimiziň alyp bar­ýan Türk­me­nis­ta­nyň da­şa­ry sy­ýa­sa­ty­nyň stra­te­gik ug­ru­dyr. Şol sy­ýa­sa­tyň esa­syn­da oňyn Bi­ta­rap­lyk we giň hal­ka­ra hyz­mat­daş­lyk ýö­rel­ge­si dur­ýar. Ata Wa­ta­ny­myz Ga­raş­syz­ly­gy­nyň il­kin­ji ýyl­la­ryn­dan bä­ri hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ry­nyň bir­nä­çe­si, şol san­da dün­ýä­niň iň iri hal­ka­ra gu­ra­ma­sy bo­lan Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy hem-de onuň dü­züm­le­ri bi­len ne­tij­eli hyz­mat­daş­lyk ed­ýär. Türk­me­nis­tan hem-de BMG bi­le­lik­de bir­nä­çe ugur­lar­da tas­la­ma­la­ry dur­mu­şa ge­çir­ýär. Gazetimiziň şu sanynda bu­lar dog­ru­syn­da gys­ga­ça gür­rüň ber­me­gi ma­kul bil­dik.
BMG bi­len ne­ti­je­li gat­na­şyk­la­ra mah­sus bo­lan ösüş dep­gin­le­ri, il­kin­ji no­bat­da, dün­ýä jem­gy­ýet­çi­li­gi­niň iş­le­ri­ne Türk­me­nis­ta­nyň iş­jeň gat­naş­mak ýö­rel­ge­le­ri bi­len bag­ly­dyr. Bu ýö­rel­ge­ler BMG ta­ra­pyn­dan giň gol­da­wa we yk­rar­na­ma eýe bol­dy. Mu­nuň şeý­le­di­gi­ne Ga­raş­syz, ba­ky Bi­ta­rap Türk­me­nis­ta­nyň BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 58-nji, 62-nji, 64-nji, 68-nji, 71-nji we 75-nji mej­lis­le­ri­niň wi­se-baş­lyk­ly­gy­na saý­la­nyl­ma­gy hem aý­dyň şa­ýat­lyk ed­ýär.
Türk­me­nis­tan BMG-niň Yk­dy­sa­dy we Dur­muş Ge­ňe­şi­niň, BMG-niň Ilat we ösüş bo­ýun­ça ko­mis­si­ýa­sy­nyň, ÝU­NES­KO-nyň Ýe­ri­ne ýe­ti­ri­ji ge­ňe­şi­niň, BMG-niň Ýew­ro­pa yk­dy­sa­dy ko­mis­si­ýa­sy­nyň we BMG-niň Ýew­ro­pa Yk­dy­sa­dy Ko­mis­si­ýa­sy­nyň Dur­nuk­ly ener­ge­ti­ka bo­ýun­ça Ko­mi­te­ti­niň Býu­ro­sy­nyň, BMG-niň Mer­ke­zi Azi­ýa ýurt­la­ry­nyň yk­dy­sa­dy­ýe­ti üçin Ýö­ri­te mak­sat­na­ma­sy­nyň, BMG-niň Ne­şe se­riş­de­le­ri bo­ýun­ça ko­mis­si­ýa­sy­nyň, BMG-niň Bos­gun­la­ryň işi bo­ýun­ça Ýo­ka­ry ko­mis­sa­ry­nyň mak­sat­na­ma­sy­nyň Ýe­ri­ne ýe­ti­ri­ji ko­mi­te­ti­niň, BMG-niň gen­der deň­li­gi hem-de ze­nan­la­ryň hu­kuk­la­ry­ny we müm­kin­çi­lik­le­ri­ni gi­ňelt­mek me­se­le­le­ri bo­ýun­ça (UN-WO­MEN) Ýe­ri­ne ýe­ti­ri­ji ge­ňe­şi­niň dü­zü­mi­ne we beý­le­ki­le­re en­çe­me ge­zek saý­la­nyl­dy.

BMG-niň Ösüş mak­sat­na­ma­sy. BMG-niň Ösüş mak­sat­na­ma­sy 170-e go­laý ýurt­da iş­läp, ga­ryp­ly­gy ýok et­mek, deň­siz­li­giň äh­li gör­nüş­le­ri­ni azalt­mak we ýurt­lar­da öňe­gi­diş­lik­ler üçin äh­li müm­kin­çi­lik­le­ri dö­ret­mek ug­run­da edil­ýän ta­gal­la­la­ry ber­kit­mek ýa­ly pu­dak­lar­da ýurt­la­ra ýar­dam ber­ýär. BMGÖM bi­len Türk­me­nis­ta­nyň ara­syn­da­ky il­kin­ji yla­la­şy­ga 1993-nji ýy­lyň 5-nji okt­ýab­ryn­da gol çe­kil­di. Bu yla­la­şy­gyň çäk­le­rin­de BMGÖM 1995-nji ýyl­da Türk­me­nis­tan­da­ky iş­le­ri­ne gi­riş­di. Bu ge­çen döw­rüň do­wa­myn­da BMGÖM stra­te­gik ösüş bo­ýun­ça Türk­me­nis­ta­nyň esa­sy hyz­mat­daş­la­ry­nyň bi­ri­ne öw­rül­di. Hä­zir­ki wagt­da BMGÖM 2016–2020-nji ýyl­lar üçin ýurt me­ýil­na­ma­sy­nyň çäk­le­rin­de he­re­ket ed­ýär. BMGÖM we Bü­tin­dün­ýä eko­lo­gi­ýa gaz­na­sy Türk­me­nis­ta­nyň Oba ho­ja­lyk we daş­ky gur­şa­wy go­ra­mak mi­nistr­li­gi bi­len bi­le­lik­de Aş­ga­bat­da eko­lo­gi­ýa gö­zeg­çi­lik ul­ga­my­ny kä­mil­leş­dir­ýär­ler. Şeý­le hem BMGÖM Mi­nistr­lik bi­len bi­le­lik­de zi­bil­le­ri gaý­ta­dan iş­le­mek ug­run­da hem tas­la­ma alyp bar­ýar. BMGÖM-niň Türk­me­nis­tan­da 70-e go­laý iş­gä­ri bo­lup, her ýyl­da 10 mil­li­on ame­ri­kan dol­la­ry­na ba­ra­bar mak­sat­na­ma­ny dur­mu­şa ge­çir­ýär.
Hal­ka­ra mig­ra­si­ýa gu­ra­ma­sy. Mig­ra­si­ýa bo­ýun­ça hal­ka­ra gu­ra­ma­sy yn­san­per­wer we ter­tip­leş­di­ri­len mig­ra­si­ýa­nyň mig­rant­la­ra we jem­gy­ýe­te peý­da ge­tir­ýän­di­gi ba­ra­da­ky ýö­rel­gä eýe­rip, hal­ka­ra jem­gy­ýet­çi­li­gi bi­len hyz­mat­daş­ly­gy ýo­la goý­ýar. Mig­ra­si­ýa bo­ýun­ça hal­ka­ra gu­ra­ma­sy­nyň Türk­me­nis­tan­da­ky eda­ra­sy 1997-nji ýy­lyň sent­ýabr aýyn­da açyl­dy. Gu­ra­ma bi­len Türk­me­nis­ta­nyň hö­kü­me­ti 1998-nji ýy­lyň iýun aýyn­da hyz­mat­daş­lyk bo­ýun­ça Yla­la­şy­ga gol çek­di. Mig­ra­si­ýa bo­ýun­ça hal­ka­ra gu­ra­ma­sy­nyň esa­sy iş ugur­la­ry Türk­me­nis­ta­nyň Hö­kü­me­ti­ne mig­ra­si­ýa do­lan­dy­ry­şy­ny kä­mil­leş­dir­mä­ge, adam söw­da­sy­na gar­şy gö­reş­mek­de we mig­ra­si­ýa bo­ýun­ça mil­li ka­nun­çy­lyk bin­ýa­dy­ny kä­mil­leş­dir­mä­ge gol­daw ber­mek bo­lup dur­ýar. Şeý­le hem bu gu­ra­ma mig­ra­si­ýa ba­ba­tyn­da he­re­ket ed­ýän beý­le­ki hal­ka­ra eda­ra­la­ry bi­len Türk­me­nis­ta­nyň ara­syn­da gat­na­şyk­la­ry ýo­la goý­ma­ga ýar­dam ber­ýär. 2020-nji ýy­lyň aw­gust aýyn­da Türk­me­nis­ta­nyň gol­da­wy bi­len Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň gul­luk­la­ry BMG-niň Mig­ra­si­ýa to­ru­ny işe gi­riz­mä­ge yla­laş­dy. Mig­ra­si­ýa bo­ýun­ça hal­ka­ra gu­ra­ma­sy Türk­me­nis­tan­da BMG-niň Mig­ra­si­ýa to­ru­nyň ut­gaş­dy­ry­jy­sy we sek­re­ta­ria­ty hök­mün­de çy­kyş eder.

Möhüm wa­ka­lar
2-nji mart, 1992-nji ýyl. BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 46-njy ses­si­ýa­sy­nyň 82-nji mej­li­sin­de Ga­raş­syz Türk­me­nis­tan bu gu­ra­ma­nyň do­ly hu­kuk­ly ag­za­sy bol­dy.

2-nji few­ral, 2017-nji ýyl. Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 71-nji ses­si­ýa­syn­da türk­men Li­de­ri­niň baş­lan­gy­jy bi­len 12-nji de­kab­ry «Hal­ka­ra Bi­ta­rap­lyk gü­ni» di­ýip yg­lan et­mek ha­kyn­da Ka­rar­na­ma bi­ra­gyz­dan ka­bul edil­di.

12-nji ap­rel, 2018-nji ýyl. BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 72-nji ses­si­ýa­sy­nyň 82-nji mej­li­sin­de 3-nji iýu­ny Bü­tin­dün­ýä we­lo­si­ped gü­ni di­ýip yg­lan et­mek ha­kyn­da­ky Ka­rar­na­ma Türk­me­nis­ta­nyň tek­li­bi bi­len ka­bul edil­di, dün­ýä­niň 56 döw­le­ti oňa aw­tor­daş bo­lup çy­kyş et­di.

13-nji iýun, 2018-nji ýyl. BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 72-nji ses­si­ýa­sy­nyň 96-njy mej­li­sin­de Türk­me­nis­tan BMG-niň Yk­dy­sa­dy we Dur­muş ge­ňe­şi­niň 2019–2021-nji ýyl­lar döwri üçin ag­za­ly­gy­na saý­lan­dy. Türk­me­nis­tan il­kin­ji ge­zek 2013–2015-nji ýyl­lar­da hem BMG-niň bu ab­raý­ly dü­zü­mi­niň ag­za­ly­gy­na ka­bul edi­lip­di.

7-nji maý, 2019-njy ýyl. Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Yk­dy­sa­dy we Dur­muş Ge­ňe­şi­niň gu­ra­ma­çy­lyk me­se­le­le­ri bo­ýun­ça mej­li­sin­de Türk­me­nis­tan 2020–2022-nji ýyl­lar döw­ri üçin Bü­tin­dün­ýä azyk mak­sat­na­ma­sy­nyň Ýe­ri­ne ýe­ti­ri­ji ge­ňe­şi­niň, 2020–2024-nji ýyl­lar döw­ri üçin BMG-niň Ilat we ösüş bo­ýun­ça ko­mis­si­ýa­sy­nyň, 2020–2023-nji ýyl­lar döw­ri üçin BMG-niň Ne­şe se­riş­de­le­ri bo­ýun­ça ko­mis­si­ýa­sy­nyň ag­za­ly­gy­na saý­lan­dy.

22-nji fewral, 2018-nji ýyl. Türk­me­nis­tan 2019–2021-nji ýyl­lar döwri üçin Ýew­ro­pa yk­dy­sa­dy ko­mis­si­ýa­sy­nyň içe­ri ulag bo­ýun­ça Ko­mi­te­ti­niň eda­ra­sy­nyň hem-de Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Yk­dy­sa­dy we Dur­muş Ge­ňe­şi­niň ag­za­ly­gy­na saý­lan­dy.

Türkmen medeniýetiniň halkara ykrarnamasy
Türk­me­nis­tan 1993-nji ýyl­dan bä­ri ÝUNESKO-nyň do­ly hu­kuk­ly ag­za­sy­dyr. Bu ab­raý­ly gu­ra­ma me­de­ni ýa­dy­gär­lik­le­ri we te­bi­gy gö­zel­li­gi go­rap sak­la­mak bo­ýun­ça hal­ka­ra iş­ler­de il­kin­ji de­re­je­li or­ny eýe­le­ýär, äh­lu­mu­my gym­mat­lyk­la­ra we her bir hal­kyň mer­te­be­si­ne hor­mat goý­ma­ga esas­la­nan açyk gat­na­şyk­lar üçin şert­le­ri dö­ret­me­giň üs­tün­de iş­le­ýär.
Türk­me­nis­tan Bü­tin­dün­ýä me­de­ni we te­bi­gy mi­ra­sy go­ra­mak bo­ýun­ça ÝU­NES­KO-nyň Kon­wen­si­ýa­sy­na go­şul­mak bi­len, dün­ýä si­wi­li­za­si­ýa­sy­nyň aý­ryl­maz bö­le­gi bo­lup dur­ýan ta­ry­hy-me­de­ni we te­bi­gy gym­mat­lyk­la­ry gel­jek­ki ne­sil­le­re ýe­tir­mek üçin go­rap sak­la­mak ba­bat­da giň ge­rim­li iş­le­ri yzy­gi­der­li ge­çir­ýär. Ady ag­za­lan kon­wen­si­ýa­nyň çäk­le­rin­de türk­men hü­när­men­le­ri ta­ra­pyn­dan da­şa­ry ýurt­ly bi­ler­men­ler bi­len bi­le­lik­de ýa­dy­gär­lik­le­ri­mi­ziň için­den tä­sin des­ga­lar saý­la­nyp al­nyp, soň­ra de­giş­li tap­gyr­lar­dan üs­tün­lik­li ge­çip, ÝU­NES­KO-nyň Bü­tin­dün­ýä mi­ra­sy­nyň ab­raý­ly sa­na­wy­na gi­ri­zil­di, ola­ryň ara­syn­da aja­ýyp äh­mi­ýe­ti hem-de umu­ma­dam­zat gym­ma­ty bo­lan tä­sin ta­ry­hy-ar­heo­lo­gi­ýa ýa­dy­gär­lik­le­ri­niň üçü­si — Ga­dy­my Merw, Kö­ne­ür­genç we Nu­saý bar.
Bu ugur­da­ky iş­ler, hä­zir­ki wagt­da hem do­wam ed­ýär: bu ge­zek De­his­tan, Nu­saý, Merw, Sa­rahs, Amul, Kö­ne­ür­genç ýa­ly ga­dy­my, iri türk­men şä­her­le­ri­niň ara­syn­da Be­ýik Ýü­pek ýo­lu­nyň esa­sy ýol­la­ry­nyň ug­run­da ýer­le­şen ýa­dy­gär­lik­le­riň to­par­la­ýyn gör­nü­şi göz öňün­de tu­tul­ýar.
Ta­ry­hy des­ga­lar­dan baş­ga-da ÝU­NES­KO-nyň Adam­za­dyň mad­dy däl me­de­ni mi­ra­sy­nyň gör­nük­li nus­ga­la­ry­nyň sa­na­wy­na soň­ky ýyl­lar­da «Gö­rog­ly des­san­çy­lyk sun­ga­ty» (2015), «Küşt­dep­di aý­dym we tans des­su­ry» (2017), «Türk­men mil­li ha­ly­çy­lyk sun­ga­ty» (2019) ýa­ly türk­men­le­riň dö­re­di­ji­lik ze­hi­ni­niň be­ýik ga­za­nan­la­ry gi­ri­zil­di.TÜRK­MEN DU­TA­RY MAD­DY DÄL ME­DE­NI
SA­NA­WYŇ DA­LAŞ­GÄ­RI
Türk­me­nis­ta­nyň «Du­tar ýa­sa­mak se­net­çi­li­gi, du­tar­da saz çal­mak we bag­şy­çy­lyk sun­ga­ty» at­ly hö­dür­na­ma­sy­ny 2021-nji ýy­lyň ahy­ryn­da ÝU­NES­KO-nyň Adam­za­dyň mad­dy däl me­de­ni mi­ra­sy­nyň sa­na­wy­na gi­riz­mek me­ýil­leş­di­ril­di. Şol dö­wür­de ÝU­NES­KO-nyň ştab-kwar­ti­ra­syn­da Mad­dy däl me­de­ni mi­ra­sy go­ra­mak bo­ýun­ça Hö­kü­me­ta­ra ko­mi­te­tiň mej­li­si ge­çi­ri­ler.
Hä­zir ahal­te­ke at­la­ry­ny se­ýis­le­mek sun­ga­ty­nyň we türk­men ala­baý it­le­ri­ni kö­pelt­me­giň mil­li aý­ra­tyn­lyk­la­ry ba­ra­da hö­dür­na­ma­ny taý­ýar­la­mak bo­ýun­ça iş­ler ge­çi­ril­ýär.
2-nji no­ýabr­da ge­çi­ri­len ÝU­NES­KO-nyň iş­le­ri bo­ýun­ça Türk­me­nis­ta­nyň Mil­li to­pa­ry­nyň bi­rin­ji mej­li­sin­de 2021–2023-nji ýyl­lar üçin bi­le­lik­dä­ki he­re­ket­ler me­ýil­na­ma­sy­nyň tas­la­ma­sy­na ga­ral­dy. Bu mej­lis­de Adam­za­dyň mad­dy däl me­de­ni mi­ra­sy­nyň ýö­ri­te sa­na­wy­na türk­men däp-des­sur­la­ry­ny gi­riz­mek bo­ýun­ça ýur­du­my­zyň öňe sür­ýän tä­ze tek­lip­le­ri­niň tas­la­ma­sy­na hem se­re­dil­di.
Türk­me­nis­ta­nyň Hö­kü­me­ti bi­len ÝU­NES­KO-nyň ara­syn­da 2021–2023-nji ýyl­lar üçin bi­le­lik­de he­re­ket et­me­giň tä­ze me­ýil­na­ma­sy­nyň çäk­le­rin­de ÝU­NES­KO-nyň öz­bo­luş­ly şä­her­le­ri­niň Äh­lu­mu­my to­ru­na «Çe­per­çi­lik» di­ýen dö­re­di­ji­lik ul­ga­myn­da Aş­ga­ba­dy hem-de «Se­net­ler we halk dö­re­di­ji­li­gi» di­ýen ul­gam­da Türk­me­na­ba­dy, gel­jek­de bol­sa «Ede­bi­ýat» di­ýen ul­gam­da Ma­ry şä­he­ri­ni hem gi­riz­mä­ge taý­ýar­la­makdan ybarat.
BMG-niň Ilat gaz­na­sy. BMG-niň Ilat gaz­na­sy (ÝUNF­PA) Türk­me­nis­tan bi­len hyz­mat­daş­ly­ga 1992-nji ýyl­da baş­la­dy. ÝUNF­PA-nyň Türk­me­nis­tan­da­ky we­kil­ha­na­sy Türk­me­nis­tan­da gen­der deň­li­gi bo­ýun­ça 2021–2025-nji ýyl­lar üçin Mil­li he­re­ket­le­riň me­ýil­na­ma­sy­nyň tas­la­ma­sy­ny taý­ýar­la­mak­da Türk­me­nis­ta­nyň Hö­kü­me­ti­ne gol­daw ber­ýär. Şeý­le hem Sag­ly­gy go­ra­ýyş we der­man se­na­ga­ty mi­nistr­li­gi bi­len hyz­mat­daş­ly­gyň çäk­le­rin­de, Mi­nistr­li­ge ge­rek­li bo­lan en­jam­la­ry sa­tyn alyp ber­mek­de ýar­dam ber­ýär.
ÝUNF­PA Türk­me­nis­ta­nyň çä­gin­dä­ki 95 sa­ny ne­sil sag­ly­gy otag­la­ry­ny aç­mak­da Türk­me­nis­ta­nyň Sag­ly­gy go­ra­ýyş we der­man se­na­ga­ty mi­nistr­li­gi­ne gol­daw ber­di. Bu otag­lar 1997-nji ýyl­da açyl­ma­ga baş­lan­dy. Bu­lar bi­len bir ha­tar­da ýet­gin­jek­le­riň müm­kin­çi­lik­le­ri­ni aç­ma­ga gö­nük­di­ri­len tas­la­ma­la­ry alyp bar­ýan ÝUNF­PA 2021–2025-nji ýyl­lar üçin Ýaş­lar bo­ýun­ça mil­li mak­sat­na­ma­ny kä­mil­leş­dir­mek­de Türk­me­nis­ta­nyň Hö­kü­me­ti­ne gol­daw ber­ýär.
Bü­tin­dün­ýä sag­ly­gy go­ra­ýyş gu­ra­ma­sy. Bü­tin­dün­ýä sag­ly­gy go­ra­ýyş gu­ra­ma­sy­nyň (BSGG) Aş­ga­bat­da­ky we­kil­ha­na­sy 1995-nji ýyl­da mil­li sag­lyk ul­ga­my­ny kä­mil­leş­dir­mä­ge gol­daw ber­mek mak­sa­dy bi­len açyl­dy. Türk­me­nis­tan gy­za­myk we gy­zyl­ja ke­sel­le­ri­niň ýok edi­len­di­gi ba­ra­da Bü­tin­dün­ýä sag­ly­gy go­ra­ýyş gu­ra­ma­sy­nyň Ýew­ro­pa se­bit­le­ýin býu­ro­sy­nyň hal­ka­ra gü­wä­na­ma­sy­na eýe bol­dy. Ýurt­da in­çe­ke­sel bi­len ke­sel­län­le­re gö­zeg­çi­lik et­mek­li­giň ta­ry­hyn­da iň pes de­re­je­si bel­le­nil­di.
Bü­tin­dün­ýä sag­ly­gy go­ra­ýyş gu­ra­ma­sy­nyň ta­lap­la­ry­na la­ýyk­lyk­da, ýur­du­myz­da ýo­kanç däl ke­sel­le­riň öňü­ni al­mak we ola­ryň gar­şy­sy­na gö­reş­me­giň mil­li nus­ga­sy dö­re­dil­di, mag­lu­mat­lar mer­ke­zi­niň ut­gaş­dyr­ma­gyn­da ila­tyň arasynda dü­şün­di­riş iş­le­ri yzy­gi­der­li ge­çi­ril­ýär. «Bü­tin­dün­ýä sag­ly­gy go­ra­ýyş gu­ra­ma­sy­nyň tem­mä­kä gar­şy gö­reş­mek bo­ýun­ça Çar­çu­wa­ly kon­wen­si­ýa­sy­ny Türk­me­nis­tan­da dur­mu­şa ge­çir­me­giň 2017–2021-nji ýyl­lar üçin Mil­li mak­sat­na­ma­syn­da» bel­le­nen we­zi­pe­ler hem yzy­gi­der­li çö­zül­ýär. Şeý­le hem Türk­me­nis­ta­nyň Hö­kü­me­ti ta­ra­pyn­dan «Aş­ga­bat Jar­na­ma­sy­nyň düz­gün­le­ri­ni ama­la aşyr­mak — Ýew­ro­pa se­bi­ti­ni tem­mä­ki tüs­se­sin­den azat et­mek» at­ly tas­la­ma ma­li­ýe­leş­di­ril­di.

BMG-niň
Mer­ke­zi Azi­ýa üçin
Öňü­ni alyş dip­lo­ma­ti­ýa­sy
bo­ýun­ça se­bit mer­ke­zi
BMG-niň de­ňi-ta­ýy bol­ma­dyk dü­zü­mi bo­lan Mer­ke­zi Azi­ýa üçin öňü­ni alyş dip­lo­ma­ti­ýa­sy­nyň se­bit mer­ke­zi­ni gur­mak baş­lan­gy­jy Türk­me­nis­ta­nyň Prezidentine de­giş­li bo­lup, dün­ýä­niň stra­te­gik taý­dan mö­hüm se­bit­le­ri­niň bi­rin­de öza­ra gat­na­şyk­la­ryň düý­bün­den tä­ze nus­ga­sy­ny dö­ret­mek işi­niň ba­şy­ny baş­la­dy. Bu pi­ki­riň ama­la aşy­ryl­ma­gy BMG-niň we se­bit bi­le­le­şi­gi­niň, oza­ly bi­len Mer­ke­zi Azi­ýa döw­let­le­ri­niň şeý­le Mer­ke­ziň ze­rur­dy­gy­na we mak­sa­da la­ýyk bol­jak­dy­gy­na dü­şün­me­gi bi­len ber­ki­dil­di.
Şeý­le­lik­de, se­bi­tiň ta­ry­hyn­da il­kin­ji ge­zek ne­ti­je­li gep­le­şik­le­riň, da­wa­la­ryň öňü­ni al­ma­gyň hem-de sy­ýa­sy-hu­kuk gu­ral­la­ra hem-de Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň ägirt uly ab­ra­ýy­na, onuň sy­ýa­sy gu­ra­ma­çy­lyk se­riş­de­le­ri­ne da­ýan­mak bi­len, bi­le­lik­dä­ki çöz­güt­le­ri iş­läp taý­ýar­la­ma­gyň ösü­şe ýar­dam edi­ji gu­ra­ly bol­ma­ga gö­nük­di­ri­len, he­mi­şe­lik he­re­ket ed­ýän iş­çi eda­ra­sy peý­da bol­dy.
Mer­ke­zi Azi­ýa üçin Öňü­ni alyş dip­lo­ma­ti­ýa­sy bo­ýun­ça se­bit mer­ke­zi se­bit­de pa­ra­hat­çy­ly­gyň we dur­nuk­ly­ly­gyň ber­ki­dil­me­gi­ne my­na­syp go­şant goş­ýar. Hä­zir­ki dö­wür­de mö­hüm ha­sap­lan­ýan pa­ra­hat­çy­lyk sö­ýü­ji­lik iş­le­ri öňü­ni alyş dip­lo­ma­ti­ýa­sy­nyň mö­hüm gu­ral­la­ry­ny ulan­mak ar­ka­ly ama­la aşy­ryl­ýar. Mer­ke­ziň ta­gal­la­la­ry Mer­ke­zi Azi­ýa döw­let­le­ri­niň ara­syn­da­ky ne­ti­je­li hyz­mat­daş­ly­gyň ös­dü­ril­me­gi­ne, ola­ryň hoş­ni­ýet­li goň­şu­çy­lyk gat­na­şyk­la­ry­ny ugur edin­ýän da­şa­ry sy­ýa­sat baş­lan­gyç­la­ry­na gol­daw be­ril­me­gi­ne gö­nük­di­ri­len­dir.
BMG-niň
Ça­ga­lar gaz­na­sy
Türk­me­nis­tan bi­len ÝU­NI­SEF-iň ara­syn­da 2016–2020-nji ýyl­lar­da hyz­mat­daş­lyk et­me­giň Ýurt bo­ýun­ça mak­sat­na­ma­sy hu­kuk na­ma­la­ry­ny, sy­ýa­sat­la­ry we tej­ri­bä­ni hal­ka­ra ül­ňü­le­ri­ne la­ýyk ge­tir­mek ar­ka­ly, ça­ga­nyň hu­kuk­la­ry­nyň hem­me­ta­rap­la­ýyn dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi­ni ga­zan­mak­da Türk­me­nis­ta­nyň Hö­kü­me­ti­ne gol­daw ber­ýär. ÝUNI­SEF Ça­ga­nyň hu­kuk­la­ry ha­kyn­da­ky kon­wen­si­ýa we Ma­ýyp­ly­gy bo­lan adam­la­ryň hu­kuk­la­ry ha­kyn­da­ky kon­wen­si­ýa esas­la­nyp, ki­çi ýaş­ly ça­ga­la­ryň we ma­ýyp­ly­gy bo­lan ça­ga­la­ryň hu­kuk­la­ry­ny go­ra­mak ug­run­da ta­gal­la­lar ed­ýär.
Bagt­ly ça­ga­ly­gy üp­jün et­mek, ýur­du­my­zyň kör­pe ne­sil­le­ri­niň hu­kuk­la­ry­ny we azat­lyk­la­ry­ny go­ra­mak hormatly Prezi­den­ti­miziň dur­muş ugur­ly döw­let sy­ýa­sa­ty­nyň ile­ri tu­tul­ýan ugur­la­ry­nyň bi­ri bo­lup dur­ýar. Köp ýyl­la­ryň do­wa­myn­da ÝU­NI­SEF bi­len bi­le­lik­de ýe­ri­ne ýe­ti­ri­len iş­le­riň ne­ti­je­sin­de Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry bi­len berk bag­la­ny­şyk­ly döw­let ösü­şi­niň wa­jyp we­zi­pe­le­ri­niň çöz­gü­di­ne gö­nük­di­ri­len bi­le­lik­dä­ki tas­la­ma­la­ryň we mak­sat­na­ma­la­ryň top­lu­my üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. Türk­me­nis­ta­nyň 2018–2020-nji ýyl­lar­da ÝU­NI­SEF-iň Ýe­ri­ne ýe­ti­ri­ji ge­ňe­şi­niň ag­za­ly­gy­na saý­la­nyl­ma­gy mu­nuň aý­dyň su­but­na­ma­sy­dyr. Ça­ga­la­ra gö­nük­di­ri­len oňyn sy­ýa­sat ýo­ka­ry hil­li luk­man­çy­lyk hyz­mat­la­ry­ny hem öz içi­ne al­ýar.