Gel­jek ýyl­da ýur­du­myz­da türk­men nus­ga­wy ede­bi­ýa­ty­nyň gör­nük­li we­ki­li Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň dog­lan gü­nü­niň 300 ýyl­ly­gy hal­ka­ra de­re­je­sin­de giň­den bel­le­ni­ler. Hä­zir­ki wagt­da Di­ýa­ry­myz­da akyl­dar şa­hy­ry­my­zyň ýu­bi­leý da­ba­ra­la­ry­na ulu­dan taý­ýar­lyk gö­rül­ýär. Alym­la­ry­myz Mag­tym­gu­lynyň ede­bi mi­ra­sy­ny, ga­dy­my gol­ýaz­ma­la­ry­ny öw­ren­mek üçin köp iş­ler dur­mu­şa ge­çi­r­ýärler.
Go­laý­da döw­let Baş­tu­ta­ny­myz dö­re­di­ji ýaş­la­ryň ara­syn­da «Pä­him-paý­has um­ma­ny, Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy» at­ly bäs­le­şi­gi ge­çir­mek ba­ra­da res­mi­na­ma gol çek­di. Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň «Türk­me­niň Al­tyn asy­ry» at­ly bäs­le­şi­gi­niň çäk­le­rin­de gu­ral­jak bu bäs­le­şik de­kabr aýyn­da jem­le­ner. Şu gün­ler nus­ga­wy şa­hy­ry­my­zyň dö­re­di­ji­li­gi­ne de­giş­li gym­mat­ly mag­lu­mat­lar top­la­nyl­ýar. Akyl­dar şa­hy­ry­myz özü­niň dür­dä­ne şy­gyr­la­ry­nyň üs­ti bi­len Wa­ta­ny söý­me­gi, ag­zy­bir ýa­şa­ma­gy, ata-enä hor­mat goý­ma­gy, edep­li-ek­ram­ly bol­ma­gy, mä­täç­lik çek­ýä­ne kö­mek et­me­gi, sag­dyn dur­muş ýö­rel­ge­si­ne eýer­me­gi ün­däp­dir.
Gün­do­gar ede­bi­ýa­ty­nyň meş­hur söz us­sa­dy Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy hal­ky­my­zyň ru­hy dün­ýä­si­ne şöh­le saç­ýar. Onuň dür­dä­ne goş­gu­la­ry­nyň ma­ny-maz­mun aý­ra­tyn­ly­gy, ter­bi­ýe­çi­lik äh­mi­ýe­ti çe­per sö­züň muş­dak­la­ry­ny ma­ýyl edip, ola­ry yn­san­per­wer­li­giň aý­dyň ýo­lu­na ug­ruk­dyr­ýar. Nus­ga­wy şa­hy­ry­my­zyň bi­ze gal­dy­ran ede­bi mi­ra­syn­da dil ha­kyn­da aý­dy­lan pä­him-paý­has­lar hem uly orun eýe­le­ýär.
Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň pel­se­pe­wi goş­gu­la­ry bi­ziň döw­rü­miz­de-de uly äh­mi­ýe­te eýe­dir. Soň­ky ýyl­lar­da onuň eser­le­ri da­şa­ry ýurt dil­le­ri­niň bir­nä­çe­si­ne ter­ji­me edi­lip, aý­ra­tyn ki­tap hök­mün­de ne­şir edil­di. Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň çuň­ňur pel­se­pä, pä­him-paý­ha­sa ýug­ru­lan dür­dä­ne şy­gyr­la­ry ýaş nes­li wa­tan­sö­ýü­ji­lik, leb­zi­ha­lal­lyk, mert­lik ru­hun­da ter­bi­ýe­le­mek­de gö­rüm-gö­rel­de mek­de­bi­dir.
Akyl­da­ryň şy­gyr­la­ry­nyň, toý-baý­ram­la­ryň be­ze­gi bo­lan dö­re­di­ji­li­gi­niň bi­ziň gün­le­ri­mi­ze ge­lip ýet­me­gin­de bag­şy­la­ryň hem or­ny ulu­dyr. Py­ra­gy­nyň şa­hy­ra­na mi­ra­sy­na bag­şy­la­ryň dö­re­di­ji­li­gin­de iň­ňän uly orun be­ril­ýär. Ola­ryň aýd­ýan aý­dym­la­ry­nyň ag­ram­ly bö­le­gi Mag­tym­gu­ly­nyň goş­gu­la­ry­na­dyr. Şa­hy­ryň pä­hi­me, öwü­de, be­lent söý­gä, fi­lo­so­fi­ýa ýug­ru­lan eser­le­ri hä­zir­ki gün­ler­de hem bag­şy­la­ry­my­zyň di­li­niň se­na­sy­dyr. Olar Mag­tym­gu­ly­nyň goş­gu­la­ry­na dö­re­di­len aý­dym­la­ry ýe­ri­ne ýe­tir­mek bi­len, şa­hy­ryň dö­re­di­ji­li­gi­ni halk ara­syn­da ýaý­ra­dy­jy bo­lup, hal­kyň söý­gü­si­ni ga­zan­ýar­lar. Ýur­du­myz­da Mag­tym­gu­ly ata­my­zyň öm­rü­ne we dö­re­di­ji­li­gi­ne ba­gyş­la­nan aý­dym-saz­ly, ede­bi-çe­per dö­re­di­ji­lik du­şu­şyk­la­ry iş­jeň hä­si­ýe­te eýe bol­ýar.
Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy – türk­men hal­ky­nyň mil­li buý­san­jy. Akyl­dar şa­hy­ryň ha­ty­ra­sy­ny, hor­mat-sar­pa­sy­ny be­lent tut­mak­da hem­mä­mi­ze gö­rel­de bol­ýan Gahryman Arkadagymyzyň «Älem iç­re at ge­zer», «Döw­let gu­şy» ro­man­la­ryn­da, «Yn­san kal­by­nyň öç­me­jek nu­ry» ki­ta­byn­da, «Pä­him-paý­has um­ma­ny Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy» at­ly aja­ýyp goş­gu­syn­da be­ýik şa­hy­ry­my­zyň was­py nus­ga­lyk de­re­je­de ýe­ti­ril­ýär. Dün­ýä döw­let­le­ri­niň en­çe­me­sin­de Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň heý­ke­li­niň di­kel­dil­me­gi-de dün­ýä halk­la­ry­nyň türk­me­niň be­ýik akyl­da­ry­na goý­ýan sar­pa­sy­nyň aý­dyň ny­şa­ny­dyr.

Mer­dan ABA­ÝEW,
Türk­men döw­let me­de­ni­ýet ins­ti­tu­ty­nyň mu­gal­ly­my.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА