Kamkat Günorta-Gündogar Aziýada ösýän sitrus ösümligi bolup, apelsine meňzeş kiçijik miwe berýär. Narynç reňkli miwäniň ululygy bary-ýogy igde ýaly. Kamkat adatça tegelekden süýnmegräk bolýar. Iňlis dilinde «kumquat» «altyn mandarin» (altyn mämişi) diýen manyny berýän kanton dilindäki sözden emele gelipdir. Bu miwe XII asyrda Hytaýda ýüze çykypdyr. Ýaponiýa, Hindistan, Taýwan ýaly ýurtlara ýaýramagy bilen bu miwe köpçülige mälim bolýar. Kamkat 1850-nji ýyllarda Ýewropa getirilýär we ondan soňra Demirgazyk Amerikada hem ösdürilip ýetişdirilip başlanýar.
Kamkat ýyly howa şertlerinde ösdürilip ýetişdirilende uly we süýji miwe berýär. Kiçijik apelsiniň birnäçe görnüşi bolup, iň köp ýaýrany nagami we meiwa sortlarydyr. Nagami kamkat ABŞ-da ösdürilip ýetişdirilýär. Goňrumtyl baldakly, hemişe gök öwüsýän nagaminiň hoşboý ysly akja gülleri bolýar. Nagami uzyndan süýnmek, biraz turşurak miwe getirýär. Kamkatyň meiwa sorty, esasan, Hytaýda ösdürilip ýetişdirilýär. Meiwanyň tagamy nagamiden has süýji bolup, daşky görnüşi togalak bolýar.
Kamkatyň tagamy nähili?
Kamkatyň tagamy beýleki sitrus miwelerine meňzemeýär. Bu miwe hem süýji, hem-de turşy bolup bilýär. Kamkatyň iň süýji bölegi onuň gabygydyr. Şol sebäpli bu miwe terligine gabygy bilen bilelikde iýilýär. Ýöne bu miwäni doly bişmedik wagty, ýagny daşy ýaşyl wagty iýmek maslahat berilmeýär. Kamkat marmelad taýýarlamak üçin iň gowy miweleriň biridir. Sebäbi kiçijik apelsiniň çigidinde pektin (şeker kislotasy) bar. Kamkat Ýewropa aşhanalarynda çorba, közde bişirilýän etli tagamlara hoşboý tagam bermek üçin goşulýar. Miweden islege görä gyş işdäaçaryny, kamkat doňdurmasyny, miweli köke taýýarlap bilersiňiz.
Miwäniň saglyga peýdasy
Kamkatyň miwesi kiçijik bolsa-da, dünýä bazarlarynda uly islegden peýdalanylýar. Bu miwe A, C witamine we süýüme baý bolup, immuniteti güýçlendirmek bilen bir hatarda, işdäňi açýar, dümewe, sowuklama garşy göreşmäge kömek edýär.