Ata Watanymyzda ila­tyň sag­ly­gy ýur­duň iň ýo­ka­ry baý­ly­gy ha­sap­lan­ýar. Mu­ny he­mi­şe üns­de sak­la­ýan Milli Liderimiziň we hormatly Prezidentimiziň ta­gal­la­la­ry bi­len ýur­du­my­zyň sag­ly­gy go­ra­ýyş ul­ga­my­ny kä­mil­leş­dir­mek, ýo­ka­ry bi­lim­li hü­när­men­le­riň taý­ýar­ly­gy­ny ýo­kar­lan­dyr­mak bo­ýun­ça mö­hüm çä­re­ler yzy­gi­der­li dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär.
Sag­dyn dur­muş ýö­rel­ge­le­ri­ni ýaý­baň­lan­dyr­mak, dür­li ýo­kanç we ýo­kanç däl ke­sel­le­riň öňü­ni al­mak, ola­ry öz wag­tyn­da ýü­ze çy­kar­mak hem-de be­jer­mek, ila­ty ze­rur bo­lan der­man we beý­le­ki sag­lyk mak­sat­ly se­riş­de­ler bi­len üp­jün et­mek, mil­li luk­man­çy­lyk­da ýo­ka­ry bi­lim­li, öz işi­ne us­sat hü­när­men­le­riň tä­ze nes­li­ni ke­ma­la ge­tir­mek ýur­du­myz­da üs­tün­lik­li he­re­ket ed­ýän «Sag­lyk» Döw­let mak­sat­na­ma­syn­da ile­ri tu­tul­ýan ugur­lar­dyr. Bu mö­hüm äh­mi­ýet­li res­mi­na­ma­da hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gy gi­ňelt­mä­ge-de aý­ra­tyn üns be­ril­ýär. Türk­me­nis­tan BMG-niň bu ugur­da ýö­ri­te­leş­di­ri­len dü­zü­mi bo­lan Bü­tin­dün­ýä Sag­ly­gy Go­ra­ýyş Gu­ra­ma­sy, Ilat gaz­na­sy, Ça­ga­lar gaz­na­sy, BMG-niň Ösüş mak­sat­na­ma­sy bi­len gat­na­şyk­la­ry yzy­gi­der­li ös­dür­ýär. Olar bi­len hyz­mat­daş­ly­gyň mö­hüm ugur­la­ry, çe­me­leş­me­le­ri ýur­du­myz­da ka­bul edi­len mil­li stra­te­gi­ýa­lar­da, mak­sat­na­ma­lar­dyr me­ýil­na­ma­lar­da öz be­ýa­ny­ny tap­ýar.
Sag­dyn dur­muş ýö­rel­ge­si­ne eýer­mek, her bir ada­myň sag­dyn we bag­ty­ýar ýa­şa­ma­gy üçin gö­nük­di­ri­len borç­la­ryň bi­ri­dir. Her bir adam sag­ly­gy­na üns­ bermeli. Sag­lyk ýag­da­ýy bi­len bag­la­ny­şyk­ly birahatlyk ýü­ze çyk­sa, ha­ýal et­män luk­mana ýüz tut­ma­ly. Olar si­ziň sag­lyk ýag­da­ýy­ňyz bo­ýun­ça de­giş­li bar­lag­lar­dan geç­mek­li­gi mas­la­hat be­rer we ug­ruk­dy­rar. Luk­man­la­ryň sag­dyn dur­muş ýö­rel­ge­si­ni alyp bar­mak ha­kyn­da­ky ber­ýän mas­la­hat­la­ry­ny dog­ry ber­jaý et­mek, öz wag­tyn­da luk­ma­na ýüz tu­tup, de­giş­li bar­lag­dan geç­mek we wag­tyn­da be­jer­gi al­mak wa­jyp­dyr. Ýur­du­myz­da ýo­la goý­lan bu öňü­ni alyş bar­lag­la­ry ýo­kanç däl ke­sel­le­riň, ýü­rek-da­mar ke­sel­le­ri­niň, se­miz­li­giň öňü­ni al­mak­da, ir­ki dö­wür­de anyk­la­mak­da, ne­ti­je­li be­jer­mek­de ýar­dam be­rer.
Sag­dyn we berk be­den­li bol­mak üçin wi­ta­min­le­re baý önüm­le­ri iý­me­li, sag­dyn we dog­ry iý­mit­len­mek­li­ge ýyk­gyn et­me­li, gün ter­ti­bi­ni ka­da­ly alyp bar­ma­ly, aras­sa ho­wa­da ge­ze­lenç et­me­li, uky­ny ka­da­ly al­ma­ly, be­de­ni­ňi aras­sa sak­la­ma­ly, be­den­ter­bi­ýe we sport bi­len meş­gul­lan­ma­ly, he­re­ket­de bol­ma­ly.
Şah­sy aras­sa­çy­lyk düz­gün­le­ri hem ber­jaý edil­me­li­dir. Öýde ula­nyl­ýan se­riş­de­ler ýag­ny, sa­byn, diş çot­ga­la­ry aý­ra­tyn bol­ma­ly­dyr. Mun­dan baş­ga-da, ýat­maz­dan öň kos­me­ti­ki se­riş­de­le­ri ýü­züň­den ýu­wup aýyr­ma­ly, diş­le­ri ýuw­ma­ly we su­wa düş­me­gi en­di­ge öwür­me­li. Umu­man, her bir adam be­den aras­sa­ly­gy­na has köp üns ber­me­li. Be­den tä­miz­li­gi gün­de­lik ala­da­la­ryň bi­ri­ne öw­rül­me­li. Ýü­zü­ňi her gün iki ge­zek ýy­ly suw we ýum­şak sa­byn bi­len ýuw­ma­ly. Mun­dan baş­ga-da, egin-eşik­le­ri­ňi­zi her gün çal­şy­ryn­mak hem özü­ňi­zi aras­sa hem-de ra­hat duý­ma­ga kö­mek eder. Egin-eşik­ler ýuw­lan­dan soň ütük­le­mek hök­man­dyr, bu ke­sel ýaý­ra­dy­jy­la­ryň gar­şy­sy­na ula­nyl­ýan iň bir yg­ty­bar­ly usul­la­ryň bi­ri­dir. Ýo­kar­da ber­len mas­la­hat­lar ber­jaý edil­se, her bir adam öz sag­ly­gy­na sag­lyk, gö­zel­li­gi­ne gö­zel­lik go­şar.
Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň «Sag­ly­gyň gad­ry­ny bil­gil, has­ta bol­mas­dan bu­run» di­ýen dür­dä­ne se­tir­le­rin­de be­ýan edi­li­şi ýa­ly, ba­şyň tä­ji­ne de­ňel­ýän sag­lyk ha­kyn­da aý­ra­tyn ala­da et­mek der­wa­ýys­dyr. Sag­dyn dur­muş ýö­rel­ge­si­niň we şah­sy aras­sa­çy­ly­gyň ka­da­la­ry­ny ber­jaý et­mek dür­li ke­sel­le­riň öňü­ni al­mak­da wa­jyp bo­lup dur­ýar. Gyş pas­lyn­da ho­wa­nyň üýt­ge­me­gi, on­da zy­ýan­ly to­zan bölejikleriniň peý­da bol­ma­gy bi­len, dür­li ke­sel­le­ri dö­re­di­ji mik­rob­lar, bak­te­ri­ýa­lar we wi­rus­lar kö­pel­ýär. Bu möw­süm­de ýü­ze çyk­ýan ke­sel­le­re gar­şy gö­reş­mek üçin, il­kin­ji no­bat­da, aras­sa­çy­ly­ga, ka­da­ly we dog­ry iý­mit­len­mä­ge aý­ra­tyn üns be­ril­me­li­dir.

Be­hişt OJA­RO­WA,
Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň fakultet terapiýasy kafedrasynyň assistenti.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА