100 ýy­lyň iň go­wy muzeýleri

Mu­zeý­ler ýy­lyň is­len­dik wag­tyn­da köp adam­ly bol­ýar. Dün­ýä­niň kä­bir mu­zeý­le­ri eks­po­nat­la­ry­nyň köp­lü­gi bi­len ta­pa­wut­lan­ýan bol­sa, kä­bi­rle­ri bi­na­sy­nyň ka­şaň­ly­gy bi­len köp­le­riň göw­nün­den tur­ýar. Adam­za­dyň me­de­ni ta­ry­hy­na ga­ýy­ba­na sy­ýa­hat et­mä­ge müm­kin­çi­lik ber­ýän mu­zeý­ler­dä­ki is­len­dik ta­ry­hy we döw­re­bap eser döw­rüň gym­mat­lyk­la­ry­ny go­rap sak­la­mak­da mö­hüm äh­mi­ýe­te eýe­dir. Mu­zeý­ler di­ňe bir ta­ry­hy gym­mat­lyk­la­ry go­rap sak­la­mak­da däl, eý­sem, ta­ryh ba­bat­da­ky dü­şün­jä­ni has-da gi­ňelt­mek­de hem mö­hüm äh­mi­ýe­te eýe­dir.
Mag­lu­mat­la­ra gö­rä, dün­ýä­de, tak­my­nan, 55 müň mu­zeý bo­lup, ola­ryň kä­bi­rle­ri sun­gat eser­le­ri bi­len, kä­bir­le­ri bol­sa es­te­ti­ki gö­zel­li­gi we bi­na­gär­lik aý­ra­tyn­ly­gy bi­len meş­hur­ly­ga eýe­dir. El­bet­de, dün­ýä­dä­ki meş­hur mu­zeý­le­riň hem­me­si­ne ba­ryp bolmaýar.
Dün­ýä­niň öň­de­ba­ry­jy sun­gat ne­şir­le­ri­niň bi­ri bo­lan ABŞ-nyň «ART­News» žur­na­ly 100 ýy­lyň iň go­wy 25 mu­ze­ýi­ni saý­la­dy. Ne­şir­de bu sa­naw­da­ky bi­na­la­ryň müm­kin bol­du­gy­ça gö­rül­mä­ge my­na­syp­dy­gy bel­le­nil­ýär.
Sa­na­wyň ba­şy­ny Fran­si­ýa­nyň Pa­riž şä­he­rin­de ýer­leş­ýän Mer­ke­zi Pom­pi­du mu­ze­ýi çek­ýär. Ikin­ji or­ny Bra­zi­li­ýa­nyň Ni­te­roe şä­he­rin­de Os­kar Ni­me­ýe­ra ta­ra­pyn­dan gur­lan meş­hur mu­ze­ý eýe­le­ýär. Üçün­ji or­ny Ame­ri­ka­da­ky af­ro-ame­ri­kan ta­ry­hy we me­de­ni mil­li mu­ze­ýi, dör­dün­ji or­ny ÝU­NES­KO-nyň Adam­za­dyň mad­dy däl me­de­ni mi­ra­sy­nyň sa­na­wy­na gi­ren Nýu-Ýork­da­ky So­lo­mon Gug­gen­haým adyn­da­ky mu­zeý, bä­şin­ji or­ny bol­sa Gün­ba­tar Ýew­ro­pa­ly su­rat­keş­le­riň iki müň­den gow­rak kar­ti­na­sy sak­lan­ýan Lon­do­nyň Mil­li ga­le­re­ýa mu­ze­ýi eýe­le­me­gi ba­şar­dy. Ger­ma­ni­ýa­nyň Hä­zir­ki ­za­man sun­gat mu­ze­ýi al­tyn­jy, 2004-nji ýyl­da Ýa­po­ni­ýa­nyň Nao­şi­ma ada­sy­nda bi­na­gär Ta­dao An­do ta­ra­pyn­dan gur­lan Çi­çu sun­gat mu­ze­ýi ýe­din­ji, Ger­ma­ni­ýa­nyň Ber­lin şä­he­rin­dä­ki Tä­ze mil­li ga­le­re­ýa mu­ze­ýi se­ki­zin­ji, Hy­ta­ýyň Şan­haý şä­he­rin­dä­ki Tank mu­ze­ýi do­ku­zyn­jy or­ny eýe­le­ýär. Il­kin­ji on­lu­gy La­tyn Ame­ri­ka­nyň meş­hur mu­zeý­le­ri­niň bi­ri bo­lan Bra­zil­iýa­nyň San-Pau­lo şä­he­rin­dä­ki şe­kil­len­di­riş mu­ze­ýi jem­läp­dir. Şeý­le-de, ga­lan on bäş or­ny Is­pa­ni­ýa, Awst­ri­ýa, Ita­li­ýa, BAE, Mek­si­ka, Tür­ki­ýe, Gü­nor­ta Af­ri­ka, Azer­baý­jan ýa­ly ýurt­la­ryň şe­kil­len­di­riş we me­de­ni mu­zeý­le­ri eýe­le­ýär.