Agaç. Te­bi­ga­ty öw­re­ni­ji­ler bir­nä­çe ýyl­dan bä­ri In­do­ne­zi­ýa­nyň baý ekoul­ga­my bo­lan Su­mat­ra ada­syn­da­ky to­kaý­lar­da iş alyp bar­ýan hem bol­sa­lar, bu ýer­dä­ki ösüm­lik­le­riň we jan­ly-jan­dar­la­ryň äh­li­si yl­my taý­dan ha­sa­ba al­nyp öw­re­nil­män­dir. Alym­lar ge­çen ýyl agaç­la­ryň bir wagt­da gül açan­dy­gy­ny we to­ka­ýy ýa­kym­ly ysyň gur­şap alan­dy­gy­ny gö­rüp­dir­ler. Olar mun­dan ozal beý­le ösüm­li­gi gör­män eken­ler. Şon­dan soň­ra alym­lar bu agaç­la­ryň gül­le­ri­ne we mi­we­le­ri­ne gö­zeg­çi­lik edip baş­la­dy­lar. Ne­ti­je­de, bu ösüm­li­giň ozal ylym dün­ýä­si­ne mä­lim bol­ma­dyk gör­nüş­di­gi ýü­ze çy­ka­ryl­dy. Oňa «Di­se­pa­lum ra­wa­gam­but» diý­lip at be­ril­di.
Alym­lar bu ýer­dä­ki ösüm­lik­le­ri 1960-njy ýyl­lar­dan bä­ri öw­ren­ýär­ler. In­di bol­sa tä­ze anyk­la­nan aga­jyň sü­tü­ni­ni, ýap­rak­la­ry­ny, gu­rak­ly­ga çy­dam­ly­ly­gy­ny, sil bo­lan­dan soň­ra nä­hi­li ösü­şi baş­dan ge­çir­ýän­di­gi­ni öw­ren­ýär­ler. Çä­ge­söw top­rak­ly bu to­kaý­la­ryň daş-tö­we­re­gin­de gy­rym­sy agaç­lyk­lar bol­ýar.
Or­hi­de­ýa. Wýet­nam­da­ky dag­lyk se­bit­ler­de ulu­ly­gy 10 san­ti­met­re ba­ra­bar bo­lan or­hi­de­ýa­nyň tä­ze gör­nü­şi ta­pyl­dy. Ýe­ri ge­len­de bel­le­sek, or­hi­de­ýa­lar dün­ýä­de iň köp gör­nü­şi bo­lan gül­le­riň bi­ri ha­sap­lan­ýar. Me­nek­li ýap­rak­la­ry we sa­ry-na­rynç gül­le­ri bo­lan bu ösüm­lik baş­ga bir ösüm­li­giň şa­ha­sy­na bi­ri­gip ös­ýär. Tä­ze gör­nüş Wýet­nam­da duş gel­ýän or­hi­de­ýa­la­ryň sa­na­wy­na gi­ri­zil­di. Gü­lüň ady­na Gon­kon­gyň «Ka­doo­rie» bo­ta­ni­ka ba­gy­nyň iş­gä­ri, or­hi­de­ýa­la­ry öw­ren­mek­de uly iş­ler bi­ti­ren, dok­tor Pan­kaj Ku­ma­ryň hor­ma­ty­na «Gast­rochi­lus pan­kaj­ku­ma­rii» ady da­kyl­dy.

Baýmuhammet Annadurdyýew,
S.A.Nyýazow adyndaky Türkmen oba hojalyk uniwersitetiniň talyby.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА