Pa­syl­lar Ýe­riň Gü­nüň da­şyn­dan aý­lan­ma­gy bi­len eme­le gel­ýär. Bu aý­la­wyň ne­ti­je­sin­de ho­wa­nyň tem­pe­ra­tu­ra­sy ýy­lyň do­wa­myn­da üýt­gäp dur­ýar. Ýe­riň öz or­bi­ta­syn­da ýer­le­şi­şi dik däl-de, bir­ne­me egik bol­ma­gy pa­syl­la­ryň dö­re­me­gi­ne ge­tir­ýär. Pa­syl­la­ryň bi­ri-bi­rin­den ta­pa­wu­dy, esa­san, ho­wa bi­len bag­ly bol­ýar. Şeý­le-de bol­sa, pa­syl­lar Ýe­riň gü­nor­ta ýa­rym şa­ryn­da hem-de de­mir­ga­zyk ýa­rym şa­ryn­da baş­ga­ça bol­ýar. Ýe­riň de­mir­ga­zyk bö­le­gi mart­ aýyn­dan sent­ýab­r aýy­na çen­li Gü­ne ba­kyp dur­ýar. Ýag­ny bu dö­wür­de Gün şöh­le­si pla­ne­ta­my­za has dik düş­ýär. Şol se­bäp­li ho­wa ma­ýyl ýa-da ys­sy bol­ýar.
Gü­nor­ta ýa­rym şar­da bol­sa, bu ýag­da­ýyň ter­si bol­ýar. Ýag­ny, ek­wa­to­ryň gü­nor­ta bö­le­gin­de ho­wa sent­ýabr­dan mar­ta çen­li ýy­ly bol­ýar. De­mir­ga­zyk ýa­rym şar­da gyş pas­ly baş­lan wag­ty gü­nor­ta­da to­mus baş­la­ýar. Edil şo­lar ýa­ly, bi­rin­de güýz pas­ly baş­lan­da, beý­le­ki­sin­de ba­har pas­ly bol­ýar.
Halk ara­syn­da «ýe­re ýy­ly git­di» di­ýen söz bar. Bu sö­ze yl­my taý­dan se­re­di­len­de ha­ky­ka­ta ga­bat gel­ýär. Ýa­zyň gel­me­gi bi­len Gün şöh­le­si Ýe­re gi­dip, ony gyz­dyr­ýar. Iki aý çe­me­si wagt ge­çen­den soň­ra ho­wa has gyz­ýar. Bu ýag­daý wag­tyň geç­me­gi bi­len top­ra­gyň gyz­ma­gy ne­ti­je­sin­de bol­ýar. Ýylyň iň ys­sy gün­leri 21-nji iýun­dan soň­ra baş­la­nýar. Bu döw­re çen­li top­rak Gün şöh­le­si­ni özü­ne ma­za­ly siň­di­rip, ho­wa­nyň adat­da­ky­dan köp gyz­ma­gy­na se­bäp bol­ýar.
Ho­wa we top­rak bi­len bag­ly bu ýag­daý te­bi­gy gö­zel­lik­le­riň ýü­ze çyk­ma­gy­na, to­kaý­lar­da, öri meý­dan­la­ryn­da müň­ler­çe ösüm­li­giň ös­me­gi­ne, me­de­ni ösüm­lik­ler­den bol ha­syl alyn­ma­gy­na şert dö­red­ýär. Gök-bak­ja we beý­le­ki ekin­le­riň ha­sy­ly şu dö­wür­de al­nyp baş­lan­ýar. Gün şöh­le­sin­dä­ki D wi­ta­mi­ni hem adam sag­ly­gy­na oňyn tä­sir ed­ýär.