Aja­ýyp za­ma­na­myz­da şöh­rat­ly ta­ry­hy­my­zyň şa­ýa­dy bo­lan ga­dy­my ýa­dy­gär­lik­le­riň umu­ma­dam­zat gym­mat­ly­gy hök­mün­de yk­rar edil­me­gi ug­run­da uly iş­ler dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. 2022-nji ýyl­da Tür­ki me­de­ni­ýe­tiň hal­ka­ra gu­ra­ma­sy­nyň (TÜRK­SOÝ) he­mi­şe­lik ge­ňe­şi­niň Tür­ki­ýe Res­pub­li­ka­sy­nyň Bur­sa şä­he­rin­de ge­çi­ri­len mej­li­sin­de 2024-nji ýy­lyň «Tür­ki dün­ýä­niň be­ýik şa­hy­ry we akyl­da­ry Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy ýy­ly», ga­dy­my Änew şä­he­ri­niň bol­sa 2024-nji ýyl­da «Tür­ki dün­ýä­niň me­de­ni paý­tag­ty» diý­lip yg­lan edil­me­gi hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň mil­li gym­mat­lyk­la­ry­my­zy dün­ýä ýaý­mak ba­bat­da öň­de goý­ýan we­zi­pe­le­ri­niň üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän­di­gi hak­da­ky buş­luk­na­ma bo­lup ýü­rek­le­re dol­dy.
Ýur­du­myz­da­ky ta­ry­hy me­kan­la­ryň iň ir­ki­le­ri­niň bi­ri-de ga­dy­my Änew­dir. Gahryman Arkadagymyzyň «Türk­me­nis­tan – Be­ýik Ýü­pek ýo­lu­nyň ýü­re­gi» at­ly ki­ta­byn­da bu ga­dy­my me­kan ba­ra­da şeý­le di­ýil­ýär: «Or­ta asyr çeş­me­le­ri­ne gö­rä, dört der­we­ze­si bo­lan, süý­ji suw­ly kä­riz su­wy bi­len üp­jün edi­len Kü­fen, şeý­le-de ga­dy­my ha­ra­ba­çy­ly­gy şu gün­le­re çen­li sak­la­nyp ga­lan Ba­ga­bat (hä­zir­ki Änew) has uly we bel­li şä­her­ler bo­lup­dyr».
Dün­ýä halk­la­ry­nyň ara­syn­da Türk­me­nis­tan iň ga­dy­my me­de­ni­ýe­tiň dö­rän we ösen ýe­ri hök­mün­de ta­nal­ýar. Ata-ba­ba­la­rymyz müň­ýyl­lyk­la­ryň do­wa­myn­da te­bi­gy gö­zel­li­gi bi­len adam­za­dy özü­ne ben­di eden ýur­du­my­zyň çäk­le­rin­de ösen me­de­ni­ýetle­ri dö­re­dip­dir­ler, gel­jek ne­sil­le­re baý ede­bi mi­ra­sy gal­dy­ryp­dyr­lar.
Änew şä­he­ri öz ta­ry­hy­nyň göz­ba­şy­ny çuň­ňur kök­ler­den alyp gaýd­ýar. Änew­de esa­sy kär eke­ran­çy­lyk bo­lup­dyr. Mu­nuň şeý­le­di­gi­ne ga­zuw-ag­ta­ryş iş­le­ri ge­çi­ri­len­de ta­py­lan çarh­da ýa­sa­lan küý­ze önüm­le­ri, daş so­ku­lar­dyr ow­maç­lar hem şa­ýat­lyk ed­ýär.
Dün­ýä alym­la­ry­nyň iç­gin gy­zyk­lan­mak­la­ry­nyň ne­ti­je­sin­de, Änew me­de­ni­ýe­ti­niň de­mir­ga­zyk çet­ki de­pe­le­rin­de ge­çi­ri­len ga­zuw-ag­ta­ryş iş­le­ri­niň do­wa­myn­da bu me­de­ni oja­gyň has ir­ki gat­lak­la­ra de­giş­li­di­gi anyk­la­nyp­dyr. Mu­nuň özi, onuň Jeý­tun me­de­ni­ýe­ti­niň dö­wür­de­şi­di­gin­den ha­bar be­rip­dir. Ol ýer­de ila­tyň dag çeş­me­le­rin­den peý­da­la­nyp, esa­san, eke­ran­çy­lyk iş­le­ri bi­len meş­gul­la­nan­dy­gy­na şa­ýat­lyk ed­ýän ala­mat­lar, ta­py­lan ak bug­da­ýyň dä­ne­le­ri bug­da­ýyň il­kin­ji Wa­ta­ny­nyň Änew top­ra­gy­dy­gy­na gü­wä ge­çip­dir. Hä­zir­ki dö­wür­de bu gym­mat­lyk­lar Türk­me­nis­ta­nyň Mil­li «Ak bug­daý» mu­ze­ýin­de sak­lan­ýar.
Äne­wiň «Tür­ki dün­ýä­niň me­de­ni paý­tag­ty» diý­lip yg­lan edil­me­gi bu şä­he­re özü­niň baý ta­ry­hy-me­de­ni mi­ra­sy­ny, sy­ýa­hat­çy­lyk müm­kin­çi­lik­le­ri­ni gör­kez­me­gi üçin tä­ze ugur­la­ry açar, şeý­le-de Türk­me­nis­ta­nyň aja­ýyp kün­jek­le­ri­ni Ýer ýü­zün­de wa­gyz et­mä­ge ýar­dam be­rer. Bu giň ge­rim­li wa­ka­nyň TÜRK­SOÝ-yň çäk­le­rin­de döw­le­ta­ra hyz­mat­daş­ly­gy iş­jeň­leş­dir­mä­ge tä­ze iter­gi ber­jek­di­gi­ne ynam bil­di­ril­di, mu­nuň özi köp ba­bat­da umu­my­ly­ga eýe bo­lan tür­ki me­de­ni­ýe­tiň mun­dan beý­läk-de ös­dü­ril­me­gi­ne go­şant go­şar.

Goç­my­rat ŞYH­MY­RA­DOW,
Türk­men döw­let bi­na­gär­lik-gur­lu­şyk ins­ti­tu­ty­nyň ta­ly­by.